Вестник казнпу им. Абая, серия «Исторические и социально-политические науки», №1(72), 2022 г
жүктеу/скачать 3.48 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Зерттеу нәтижесі.
| Қорытындылай келгенде айтарымыз, тәуелсіздігін алған бүгінгі қазақ елі өзінің қандастарын
қарашаңыраққа шақырып, құшағын жая қарсы алуда. Өйткені, Өзбекстандағы басқа ұлттарға қатысты жағдай жылдан-жылға күрделеніп, қазақ мектептері жабылып жатыр. Зерттеу нәтижесі. Өзбекстанда тұратын қазақ диаспорасының 60 пайызы ауыл тұрғындары болып табылады. Олардың негізгі кәсібі диқаншылық пен мал шаруашылығына негізделген. Ал қалалықтар түрлі мемлекеттік мекемелерде қызмет атқарса да, олардың жергілікті өзбек ұлтына қарағанда жоғары лауазымды мамандары өте аз. Республиканың қазақтар тығыз орналасқан өңірлері - Қарақалпақстанда, Ташкент пен Науаи облыстарында диаспора өкілі басшыларының саны соңғы жылдары елеулі қысқарды. Былайша айтқанда, қазақтарды басшылық орындардан, жалақысы жоғары немесе беделді лауазымдардан босатып жатыр. Қазақ диаспорасы бұларды өздерінің әлеуметтік-саяси құқықтарының бұрмалануы деп қабылдайды, сондай-ақ, биліктегілердің мұндай әрекеттері республикадағы, әсіресе, қазақтар жинақы тұратын жерлердегі әлеуметтік шиеленіске әкеп соғуы мүмкін. Нақтырақ айтқанда, Өзбекстандағы қазақ диаспорасының бұрынғы уақыт мөлшерімен салыстыра қарағанда әлеуметтік мәртебесінің төмендеуі, оның материалдық жағдайының нашарлауы күнделікті тіршіліктегі түрлі кепілдік құқықтарының жоқтығы – ауыр тиетін процесс. Сондықтан да қандастарымыздың елге қайтуына бар мүмкіндік туғызу, жай-жағдайын жасау - алдағы күннің еншісіндегі басты міндет болып қала бермек. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 1. Шаниязов К.К этнической истории узбекского народа Т. 1972, – 340 с. 2. Востров В.В.,Мұқанов М.С. Родоплеменной состав и расселение казахов. – А.1968. – 255 с. 3. Левшин А.И. Описание киргиз-казачьих или киргиз - кайсацких орд и степей. – СПб., 1832. –Ч.2. – 304 с. 4. Фальк И. Описание всех национальностей России. – А., 1999. – 139 с. 5. Шәлекенов У.Х. Казахи низовьев Амударьии. К истории взаймоотношений народов Каракалпакий в XVIII-XX вв. –Т.1966-336-с. 6. Қалшабаева Б.К. Түркістан өлкесі халықтары жөніндегі демографиялық мәліметтерден (ХІХ ғасырдың ІІ жартысы –ХХ ғасырдың басы ) // ҚазМУ хабаршысы. Тарих сериясы, - 2000. №3 (18). – 118-122 бб. 7. Сонда, 118-122 бб. 8. Мұқан А.Өзбекстан қазақтары: кешегісі мен бүгіні ВЕСТНИК КазНПУ им. Абая, серия «Исторические и социально-политические науки», №1(72), 2022 г. 209 9. Қалшабаева Б.К. Ташкент облысы қазақтарының кәсіби ерекшеліктері (ХІХ ғ. ІІ жартысы – ХХ ғ.басы ) // ҚазМУ Хабаршысы. Тарих сериясы - 1997. №3. 84-88 бб. 10. Сонда 84-88 бб. 11. Қалшабаева Б.К. Орталық Азиядағы қазақ диаспорасының қоныстары мен баспанасындағы ерекшеліктер // «Тарихи-мәдени мұраны зерттеу және сақтау мәселелері» атты республикалық ғылыми –практикалық конференция материалдары 2005 жыл. 14 желтоқсан. – А., 2006. – 90-94 б. 12. Қалшабаева Б.К. Орта Азия қазақтары (тарихи –этнографиялық зерттеу) автореферат. – А., 2010. – 31-32 б. 13. Төлеубаева К.М. Орта Азия халықтарының некелесу дәстүрлерінің ерекшеліктері // Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ ғалымдарының «Мәдени мұра бағдарламасын іске асыруға қосқан үлестері: жетістіктері және даму бағыттары» атты халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары. – А., 2009. – 102-104 б. 14. Қалшабаева Б.К. Орта Азиядағы қазақтардың қыз ұзату дәстүрлері // Қазақ диаспорасы мәдениетінің зерттелуі. – А., 2014. – 48-56-б. 15. Бижанова А.Е. Семейно-бытовые обряды казахов низовья Амударьи (вторая половина ХІХ- середина ХХ вв. ) автореферат. – Нукус, 2001. – 24 с. References: 1. Shaniyazov K.On the ethnic history of the Uzbek people T. 1972. – 340 p. . 2. Vostrov V.V.,Mukanov M.S. Tribal composition and settlement of Kazakhs. – A., 1968. – 255 c. 3. Levshin A.I. Description of the Kirghiz-Cossack or Kirghiz-Kaysak hordes and steppes –From pb, 1832. - Part 2-304-p . 4. Falk I. Description of all nationalities of Russia. – A., 1999. – 139-p . 5. Shelekenov U.H. Kazakhs of the lower reaches of the Amu Darya. On the history of loan relations of the Karakalpak Peoples in the XVIII-XX centuries –Vol.1966. – 336-p. 6. Kalshabayeva B.K. Turkistan olkesi halyktary zhonindegi demografiyalyk malimetterden (XIX gasyrdyn II zhartysy –XX gasyrdyn basy) // KazMU khabarshysy. Tarikh seriyasy, -2000. №3 (18). – 118-122- bb. 7. Sonda, 118-122-bb. 8. Mukan A.Ozbekstan kazaktary: keshegisi men bugini // 9. Kalshabayeva B.K. Tashkent oblysy kazaktarynyn kasibi yerekshelikteri (XIX. II zhartysy – XX century.basses) // KazMU Khabarshysy. Tarikh seriyasy -1997. No. 3. 84-88-bb. 10. Sonda 84-88 bb. 11. Kalshabayeva B.K. Ortalyk Aziyadagi kazak diasporasyn konystary men baspanasyndagi yerekshelikter // "Tarikh-madeni murany zertteu zhane saktau maseleri" atta republikalyk gylym –praktikalyk conference materialdary 2005 zhyl. 14 zheltoksan . – A., 2006. – 90-94 b. 12. Kalshabayeva B.K. Orta Asia kazaktary (tarikh –ethnografiyalyk zertteu) abstract. – A., 2010. – 31-32 b. 13. Toleubaeva K.M. Orta Asia halyktarynn nekelesu dasturlerin yerekshelikteri // Al-Farabi atyndagy KazUU galymdaryn "Madeni mura bagdarlamasyn iske asyruga koskan ulesteri: zhetistikteri zhane damu bagyttary" atta halykaralyk gylym-practicalyk conference materialdary. –A., 2009. – 102-104 b. 14. Kalshabayeva B.K. Orta Aziyadagi kazaktardyn kyz uzatu dasturleri // Kazakh diasporas madeniyetinin zerttelui. – A., 2014. – 48-56 B. 15. Bizhanova A.E. Family and household rituals of the Kazakhs of the lower reaches of the Amu Darya (the second half of the XIX-mid-XX centuries.) abstract . – Nukus. 2001. – 24 p. жүктеу/скачать 3.48 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|