Витаминдер және оларға ұқсас препараттар.
Витаминдер 1880 жылы Н.И.Лунин ашқан әртүрлі химиялық құрылысы бар органикалық заттар. Мал дәрігерлік тәжірибеде кеңінен қолданылады:
мал организміндегі физиологиялық процесстерді демдеу (стимуль) және реттеу үшін;
витаминдердің жеткіліксіздіктерінен болатын ауруларды (гипо- және авитаминоздарды) емдеу және олардың алдын алу үшін;
организмнің ішкі және сыртқы қолайсыз жағдайларға бейімділігін, резистенттілігін арттыру үшін;
індетті, тоғышарлық және жұқпалы емес аурулармен күресу үшін.
Олардың негізгі қасиеттері:
Олар организмде энергия көзі және құрылыс материалдары бола алмайды;
Организмде әртүрлі биохимиялық процесстердің қалыпты жағдайда жүруі үшін өте қажет;
Оларды экзогенді және эндогенді факторлар ретінде қарау керек;
Олардың жеткіліксіздіктерінде мал организмінің көптеген функциялары бұзылады, олардың өнімділігі төмендейді.
Мал организмін қамтамасыз ететін витаминдердің табиғи көздері өсімдіктер фаунасы және кейбір малдардың тіндерінен жасалатын өнімдер. Ол табиғи көздерін 4 топқа бөлуге болады:
Мал азығындағы витаминдер. Олар онда бос және байланысқан түрінде болуы мүмкін. Организмге баяу, біркелкі сіңеді; малды дұрыс азықтандырғанда организмді ұзақ уақыт витаминмен қамтамасыз етеді;
Өсімдіктерден бөлініп алынған таза витаминдер;
Мал организміндегі пайдалы микроорганизмдер түзетін витаминдер. Мысалы, К және В тобының витаминдерін күйіс қайыратын малдардың мес қарнындағы, шошқалар мен құстардың бүйен ішектеріндегі микроорганизмдер бірталай мөлшерде синтездейді;
Синтетикалық жолмен алынатын витаминдер – витамерлер.
Витамерлерді химиялық классификациясы бойынша: алифатикалы, алициклді, ароматты және гетероциклді деп бөледі. Физикалық қасиеттері бойынша:
Витаминдердің бірегей халықаралық номенклатурасы 1956 жылы қабылданған.
Достарыңызбен бөлісу: |