Құ республ жə а ұрылы ликасы əңгір ха аграрлы ыс өн



Pdf көрінісі
бет86/91
Дата14.09.2023
өлшемі1.57 Mb.
#477622
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   91
Құрылыс өндірісін ұйымдастыру

Z = NRA + 4 NR(B - A) өрнегімен анықталады. Осыдан жолақы төлемінің 
түрлендірілген тарифі N = Z/[RA + 4R(B - A)] формуласы бойынша 
анықталатын болады. Мысал. Z = 604000 теңге , R = 10 адам , А = 20 
күн, B = 28 күн. N-1800 т. / адам-күн. Еңбек ақы төлеу қорының келесі 
бөлінуі бар: Ф
у
= NRA = 240 000 теңге. 
Алайда, егер А ұзақтығы орташа 8 күнге асып түссе, онда жолақы 
төлеу қоры өзгермейді, ал үстеме ақы төлеу қоры Ф
с
= 182 000 теңгеге тең 
болады. Бұл, бір жағынан, жұмысты уақытында жəне сапалы орындағаны 
үшін сыйақы беру, екінші жағынан - қосымша жұмысшыларды ұстауға 
байланысты қосымша шығындарды төлеу (кешкі уақытта электр 
энергиясын төлеу, қосымша уақытша ғимараттар мен құрылыстар жəне 
т.б.). Осылайша, пессимистік жəне орташа жұмыс ұзақтығы бойынша үш 
құрамдас бөлікке еңбекақы төлеу қорын бөлуге болады, атап айтқанда: 
мерзімді ақы төлеу қорына, үстеме ақы төлеу қорына жəне сыйақы қорына. 
Енді жұмысты орындау барысында Ф қорын жұмсау əдістемесін 
қарастырайық.


170 
Құрылыс 
кəсіпорындарындағы 
мониторингті 
(қадағалауды) 
ұйымдастыру тəжірибесі бойынша орындалған жұмыс көлемі туралы 
ақпарат жинау, əдетте, апта сайын, яғни бес жұмыс күні өткеннен кейін бір 
рет жүзеге асырылады. Өлшем бірлігі ретінде технологиялық кезеңдер 
бойынша (əрлеу, сантехникалық,электр монтаждық жəне т.б.) жəне жұмыс 
түрлері бойынша (монолитті қаңқасы, сыртқы қабырғаларды қалау жəне т. 
б.) жұмыстардың аяқталу пайызы қабылданады. Жұмыстың аяқталу 
пайызы олардың еңбек сыйымдылығына пропорционал болуы тиіс екенін 
атап өткен жөн. Бұл үшін орындалған жұмыстардың физикалық көлемі 
тиісті калькуляциялардың көмегімен немесе олардың құны мен тиісті 
əзірлемені ескере отырып еңбек сыйымдылығы бірліктеріне ауысуы қажет. 
Орындалу көлемін анықтайтын жанама белгілердің бірі М29 формасы 
бойынша конструкцияда есептен шығарылатын материалдардың шығысы 
болып табылады (жұмыстарды өндіруші толтырады). 
Жұмысты нөлдік орындау (ештеңе орындалмады) жəне 100% 
жұмысты орындауды (толық дайын) белгілеуге болатынын іс жүзінде айта 
кету керек. Барлық аралық жағдайларда жұмыс көлемін анықтау кезінде 
белгілі бір қателік туындайды. 5.9-суретте көрсетілген мысалды 
қарастырайық.
Жұмыс 20 күн ішінде, яғни 4 апта ішінде орындалуы тиіс. Əр апта 
сайын жоспар бойынша толық жұмыс көлемінің 25% орындалуы тиіс. 
Мысалы, 1-ші аптаны аяқтағаннан кейін жұмыстың жалпы көлемінің 18% 
орындалды, демек, келесі 3 аптаға жұмыстың жалпы көлемінің 82% - ы 
немесе əр келесі аптада орташа 27% - дан түседі. Бұл ретте 2-ші аптаға 
ресурстар санын 27/25% - ға 1,08 есеге ұлғайту керек. 2-ші апта үшін
көлемнің 62%-ы немесе 3-ші аптада 31% - ы жоспарлануы тиісті. 
5.9-сурет Жұмысты уақытында реттеудің графикалық сипаттамасы 


171 
Бұл ретте 3-ші аптада ресурстар санын 31/25% = 1,24 есе арттыру 
керек. 3-ші аптада орындалған жұмыс көлемі 22% - ды құрады. Демек, 
соңғысына көлемнің 40 % жоспарлануы тиіс. Бұл ретте 4 аптаға ресурстар 
санын 40/25 % = 1,6 есе ұлғайту керек. Іс жүзінде 4-ші аптада 29 % 
орындалды, сондықтан 11 % толық емес болып қалады. Егер 
орындалмаған жұмыс көлемін ауыр емес деңгейлеуге теңестіретін болса, 
онда бұл жұмыс оның жоспарлы ұзақтығын 11% - ға асыра отырып 
орындалатын болады. 
Ұсынылған 
жұмысты 
орындау 
процесінің 
жетіспеушілігі 
ресурстардың қосымша тағайындалуын жүзеге асырсақ та, ағымдағы 
жоспар тек 71% - ға орындалғанын өзгерте алмайды. Қазіргі заманғы 
ғылыми зерттеулермен жұмыстың уақтылы орындалуын реттеудің 
оңтайлы тəсілі -жоспарлы тапсырманы пропорционалды ұлғайту арқылы 
алдыңғы толық орындамауды есепке алу болып табылатыны анықталды. 
Реттеу процесінде пайда болатын орташа сипаттамаларды анықтау үшін 
статистикалық үлгілеуді жүргіземіз. Бұл жағдайда əрбір аптадан кейін 
жұмыстың нақты орындалмауы мен қалған апталарға жоспар болжамын 
анықтаймыз.Үлгі бойынша модельдеу нəтижелері 5.2-кестеде көрсетілген. 
Біздің ойымызша, осы көлемге бара-бар уақытсыздық болмашы 
болып табылады жəне жұмыстардың кез келген ұйымы кезінде нақты орын 
алатын бос уақыт резервтерімен өтелуі мүмкін. Кейбір жағдайларда келесі 
жұмыстарды орындау кезінде кейбір технологиялық резерв бар, атап 
айтқанда: жұмыстарды орындау кезінде олардың шағын технологиялық 
үйлесімі бар. Мысалы, қысқы уақытта əрлеу жұмыстарын бастау үшін 
жылыту жүйесін іске қосу қажет, жəне бұны іске қосу ғимаратта секциялар 
бойынша жүзеге асырылуы мүмкін жəне осылайша жалпы ғимарат 
бойынша ол əрлеу жұмыстарының басталуына əсер етпеуі мүмкін.
Үстеме ақы төлеу қорының толық жұмсалмауы 4% жұмыстың 
уақытылы аяқталмағанын елеусіз деп санауға мүмкіндік беретін жағдай 
болып табылады, демек, осы қордың қалдығы жұмыстардың уақытылы 
орындалмауынан туындауы мүмкін қосымша шығындарды төлеуге 
пайдаланылуы мүмкін. 
5.2-кесте Жұмыстардың уақытылы орындалуын реттеу 
Уақыт, 

1-інші апта 2-нші апта 3-інші апта 4-інші апта 
Жоспар Нақты Жоспар Нақты Жоспар Нақты Жоспар Нақты 
25 25 24,4 
50 50
25,2 22,7 
75 75 
25,2
26,4 23,3 
100 100 
25,2 
26,4 29,3 25,6 
Реттеусіз 
уақытсыздық-
7,7% 
Реттеулі 
уақытсыздық-
3,6% 
Реттеу 
тиімділігінің 
индексі-2,1 


172 
Ақырында, жұмыстың орташа уақытында орындалмауын жəне оған 
байланысты шығындардың мəнін біле отырып, жұмыстың құны мен 
ұзақтығы бойынша орындалуын жалпы мүмкін болатын барлық басқару 
шешімі нақты өндірістік жағдай контексінде қаралуы жəне құрылыс 
барысын жедел басқару процесінде шешілуі тиіс. Жұмыстардың уақытылы 
орындалмау тəуекелін хеджирлеудің сипатталған əдістемесі жеткілікті 
дəрежеде əмбебап, өйткені статистикалық үлгілеудің əмбебап əдістеріне 
негізделеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   91




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет