1 Аналитикалық химия пәні, мақсаты, міндеті. Аналитикалық қызмет. Анализ әдісініңжіктелуі
Индикаторлық көрсеткішке әсер ететін факторлар
жүктеу/скачать 4.71 Mb.
|
| Индикаторлық көрсеткішке әсер ететін факторлар
Индикатордың химиялық құрылымы: индикатордың химиялық құрылымы оның сутегі иондарымен (h+) әрекеттесу және түсін өзгерту қабілетін анықтайды. Әр түрлі химиялық топтар әр түрлі РН сезімталдығына және түс өзгеру диапазонына әкелуі мүмкін. Индикатор концентрациясы: индикатордың жоғары концентрациясы түс өзгеру процесін жылдамдатып, оның қарқындылығын арттыра алады. Дегенмен, индикатордың тым жоғары концентрациясы ерітіндінің бұлыңғырлығына және нәтижелердің бұрмалануына әкелуі мүмкін.Температура: Температура химиялық реакциялардың жылдамдығына, соның ішінде индикатордың түсінің өзгеру реакциясына әсер етуі мүмкін. Жоғары температура реакцияны тездетуі мүмкін, ал төмен температура оны баяулатуы мүмкін. Жарық: кейбір индикаторлар жарыққа сезімтал болуы мүмкін, бұл олардың деградациясына немесе жарықтың әсерінен түсінің өзгеруіне әкелуі мүмкін. Басқа химиялық заттардың болуы: ерітіндіде басқа химиялық заттардың болуы индикатордың РН немесе химиялық реакциясын өзгертуі мүмкін, бұл өз кезегінде оның көрсеткішіне әсер етеді. Еріткіш: еріткішті таңдау индикатордың жұмысына да әсер етуі мүмкін, өйткені кейбір индикаторлар белгілі бір еріткіштерде еритін немесе тұрақты болуы мүмкін. Осы факторларды ескере отырып, аналитикалық химияда индикаторларды қолдану кезінде мұқият калибрлеу және бақылау сынақтарын жүргізу қажет. 21. Титрлеу қателіктері. Индикаторлық қателіктер. Титрлеу кейде әртүрлі қателіктермен бірге жүруі мүмкін, олардың кейбіреулері: Ерітінділерді дұрыс дайындамау: реагенттердің дұрыс сұйылтылмауы дұрыс емес нәтижелерге әкелуі мүмкін. Реагенттердің жеткіліксіз немесе артық концентрациясы соңғы нәтижені бұрмалауы мүмкін. Эквиваленттік нүктені дұрыс бағаламау: реактив пен талданатын заттың эквивалентті мөлшеріне қол жеткізілген сәтті дәл анықтау қажет. Мұны көзбен, индикаторларды қолдану арқылы немесе рН метр сияқты құралдарды қолдану арқылы бағалауға болады. Үлгіні ластау: үлгіге бөгде заттарды енгізу нәтижелердің бұрмалануына әкелуі мүмкін. Бұл жабдықты жеткілікті түрде тазаламау немесе үлгіні дұрыс өңдемеу салдарынан болуы мүмкін. Реагенттің жоғалуы: Реагент булану, кеме қабырғаларында адсорбция немесе басқа факторлардың әсерінен жоғалуы мүмкін. Бұл талданатын заттың концентрациясын бағаламауға әкелуі мүмкін. Көлемді дұрыс оқымау: сұйықтық көлемін дұрыс оқымау дұрыс емес нәтижелерге әкелуі мүмкін. Калибрленбеген немесе дұрыс конфигурацияланбаған өлшеу құралдарын пайдалану да қателіктер тудыруы мүмкін. Жеткіліксіз кедергі: реагенттерді немесе үлгіні дұрыс араластырмау нәтижелердің дәлдігіне әсер ететін біркелкі емес реакция процесіне әкелуі мүмкін. Құралдарды дұрыс калибрлеу: егер автоматтандырылған титрлеу жүйелері қолданылса, аспаптарды дұрыс калибрлеу немесе конфигурациялау дұрыс емес деректерге әкелуі мүмкін. Реакция жағдайларының өзгеруі: температура мен қысым сияқты факторлар реакция барысына әсер етуі мүмкін. Осы шарттардағы ескерілмеген өзгерістер қателіктерге әкелуі мүмкін. Титрлеудің әр қадамын мұқият қадағалап, процедураның дәлдігіне ерекше назар аудару әрқашан маңызды. Индикаторлық қателер индикаторды дұрыс таңдамау немесе титрлеу кезінде индикаторды дұрыс пайдаланбау нәтижесінде пайда болуы мүмкін. Міне, кейбір типтік индикаторлық қателер: Сәйкес емес индикаторды таңдау: индикаторды оның түсінің өзгеруі титрлеудің эквиваленттік нүктесіне сәйкес келетін етіп таңдау керек. Егер индикатор дұрыс таңдалмаса, онда эквиваленттік нүкте дұрыс бағаланбауы мүмкін, бұл дұрыс емес нәтижелерге әкеледі. Индикатордың оңтайлы емес концентрациясы: индикатордың концентрациясы нәтижелердің дәлдігіне де әсер етуі мүмкін. Индикатордың тым жоғары немесе тым төмен концентрациясы эквиваленттік нүктеге жақын түстердің анық емес немесе екіұшты өзгеруіне әкелуі мүмкін. Фондық бояудың әсері: кейбір үлгілерде индикатордың түсінің өзгеруін жасыратын немесе бұрмалайтын өзіндік бояуы болуы мүмкін. Бұл эквиваленттік нүктені анықтауды қиындатуы мүмкін. Индикаторды дұрыс пайдаланбау: индикатор титрленетін жүйеге дұрыс көлемде және дұрыс уақытта қосылуы керек. Индикаторды дұрыс қоспау нәтижелердің бұрмалануына әкелуі мүмкін. Қосымша сынақтардың қажеттілігі: кейде титрлеу эквиваленттік нүктені дәлірек анықтау үшін бірнеше индикаторларды немесе қосымша тексерулерді қажет етеді. Бұл қосымша тексерулерді жасамау қателіктерге әкелуі мүмкін. Индикаторлық қателерді азайту үшін Индикаторды дұрыс таңдау, оның концентрациясын бақылау және титрлеу процесінде оның дұрыс қолданылуын бақылау маңызды.
жүктеу/скачать 4.71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|