82. Ас қорыту жүйесінің дамуы,құрсақ қуысы ағзаларының ішастарға қатынасы.
Асқорыту жүйесінің бірінші бөлімі ауыз саңылауы(rima oris) кейін ауыз қуысы(cavum oris) болып табылады.Ауыз қуысынан кейін аран қылтасы(isthmusfaucium),жұтқыншақ(pharynx),өңеш(esophagus),асқазан(ventriculus),жіңішке ішек(intestinumtenue),тоқ ішек(intestinumcrissum),артқы өтіс(anus) және де ас қорыту жүйесіне сілекей бездері, бауыр(hepar),ұйқыбез(pancreas)жатады. Құрсақ қуысының жоғарғы қабырғасы іш бұлшықеттерімен ал артқы қабырғасы бел омыртқаларымен және шаршы бұлшықетімен шектеледі.Жамбас астау қуысы артқы қабырғасы сегізкөз сүйегімен және алмұрттәрізді бұлшықетпен,алдыңғы және бүйір қабырғалары жамбас сүйектерімен,ішкі жапқыш бұлшықетпен және оның фасциялдық қабықшасымен шектеледі.Фасциалық қабықша топографиялвқ орналасуына қарай мүшелердің бетін жауып тұрады және олар мүшелердің қуысқа қараған беті қозғалыс кезінде үйкелісті жеңілдету үшін сірлі қабықпен қапталған.Іш қуысының артқы қабырғасында орналасқан мүшелердің көбісі құрсақ қуысына ығысып іш астарды өзімен бірге тартады,содан жалғамалар,қатпарлар,шұңқырлар,шажырақайлар,шарбырлар және ішастардың туындыларын құрайды.Құрсақ қуысының сол жақтық шажырқайлы қойнауы жіңішке ішектің шажырқайының сол жағында үш бұрышты пішінде орналасқан.Шекарасы сол қабырғасы сигма тәрізді ішекпен ал оң қабырғасы жіңішке ішектің шажырқайы мен шектелген.Төменгі қабырғасы болмайды,жамбас қуысына қарай бағытталған құрсақ қуысының төменгі қабатына қарай жалғасады.
83.Ас қорыту жүйесінің жалпы құрылысы, әрбір бөлімнің қызметтері.
Ас қорыту жүйесі-атқаратын қызметіне қарай 2 бөлімге бөлінеді:асқорыту трактысы және асқорыту бездері.
Асқорыту трактысы:
-ауыз қуысы(cavum oris)
-жұтқыншақ(pharynx)- ауыз қуысымен, өңешпен, мұрын қуысын көмекеймен біріктіріп мойын тұсынан бас сүйектің негізінен басталып, төртінші мойын омыртқасының бойына өңешке өтеді.
-өңеш(esophagus)- жұтқыншақ пен қарынды байланыстырып кеңірдектің артқы жағымен өте отырып көкірек тұсында қалқа тамырдың артықы боймен диафрагмадан өтіп он бірінші көкірек омыртқа тұсында қарынға жалғасады.
-асқазан(ventriculus)- асты сіңіру,ауызға түскен асты сіңіріп, зат алмасуыды жүргізу.
-жіңішке ішек(intestinumtenue)асқазан мен тоқ ішектің арасында орналасқан,ең ұзын бөлім.
-тоқ ішек(intestinumcrissum)асқорыту жүйесінің соңғы бөлімі,бұл жерде асқортыті процесі аяқталады,тік ішектің аналді тесігіне бағытталады.
Асқорту бездері:
-сілекей бездеріне бауыр(hepar) және ұйқыбез(pancreas)жатады.
Достарыңызбен бөлісу: |
