Құрылысы. Ұйқыбезі құрылысы жағынан күрделі альвеолды бездерге жатады. Онда екі құрам бөлігін ажыратады: бездің негізгі массасының сыртқы секреттік қызметі бар, ол секретін шығару түтігі арқылы он екі елі ішекке қүяды; бездің аздау бөлігі ұйқыбез аралшықтары, insulaepancreaticae, деп аталатындар түрінде эндокринді түзілістерге жатады, олар қандағы қант мөлшерін реттейтін инсулинді (insula аралшық) қанға бөліп шығарады.
Ұйқыбездің топографиясы: Ұйқыбез іш қуысының жоғарғы бөлігінде, ішастардың артында және кіндік пен сол кабырғаастылык аймаққа тұспалас орналаскан. Скелетопиясы: ұйқыбездің басы омыртка бағанасынын оң қапталында, I—III бел омырт-каларының аралығында орналаскан. Денесі I—бел омыртқаның тұсында, кұйрығы ХІ-ХІІ кеуде омырткаларынын түсында орналаскан. Синтопиясы: артқы беті төменгі қуыс венамен, v. cava inferior, және көкетпен шектескен; төменгі беті жоғарғы шажырқайлық артериямен, a. mesenterica superior, шектеседі.
101.Өтқуық. Бауыр мен өтқуықтың шығару жолдары.
Өтқуық, vesica fellea s. biliaris, алмұртпішіндес.Оныңбауырдыңтөменгіжиегіненсәлшығыптұратынкеңшетітүбі, fundus vesicae fellae, депаталады. Оғанқарама-қарсытаршетімойны, collum vesicae felleae, депаталады; ортаңғыбөлігіденесін, corpus vesicae, түзеді. Мойынтікелей, үзындығы 3,5 смқуыктүтігіне, ductus systicus, жалғасады. Ductus systicus пен ductus hepaticus communis қосылуынанортақөттүтігі, ductus choledochus, түзіледі. Ол lig. Hepatoduodenale-ніңекіжапырақшасыныңарасындажатады, оныңартқыжағындақақпавенасы, солжағындажалпыбауырартериясыорналасады; оданкейінол duodenum-ныңжоғарғыбөлігініңартындатөменжүріп, pars descendens duodeni-діңмедиалдықабырғасынтесіпөтіп, ұйқыбезтүтігіменбірге papilla duodeni major ішіндегібауыр-үйқыбезкеңжері, ampulla hepatopancreatica, депаталатынкеңейгенжергетесікарқылыашылады. Duodenum-re ductus choledochus- тіңкүяржеріндегі, түтіккабырғасыныңбұлшықеттерідөңгелекқабатыедәуіркүшейіп, өттіңішекқуысынаағуынреттейтін, жалпыөттүтігініңқысқышын, m. sphincter ductus choledochi, түзеді; ампулааймағындабасқабауыр-үйқыбезкеңжерініңқысқышы, m. sphincter ampullae hepatopancreaticae, жатады. Ductus choledochus-тыңүзындығы 7 см. Өтқуықтектөменгібетіндеғанаішастарменжабылған; оныңтүбіоңжақ m. rectus abdominis пенқабырғалардыңтөменгібетіарасындағыбүрыштаалдыңғыішқабырғасынажатады. Сірліқабықшаныңастындажатканбұлшықетқабаты, tunica muscularis фиброздытінкосласыбареріксізбүлшыкетталшықтарынантұрады. Шырыштықабыкшақатпарлартүзедіжәнеондакөптегеншырыштыбездербар. Мойынмен ductus systicus-теспиралдыорналасқанқатпар, plica spiralis болады (225-сурет).
Достарыңызбен бөлісу: |
