1 апта Қарапайым деңгей Коммуникацияға қатысу Грамматикалық тақырып



бет16/137
Дата11.09.2023
өлшемі295.49 Kb.
#477090
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   137
УМКД каз яз 1-сем сабак

Жалқы және жалпы зат есімдер
Зат есім жалпы есім және жалқы есім болып екіге бөлінеді. Біркелкі заттардың жалпы атауы жалпы есім деп аталады. Заттардың ішіндегі бір түрінің өзіне ғана койылған аты жалқы есім деп аталады. Мысалы: кісі, адам деген жалпы адам атаулыға тән ат болса, Байжан, Гүлнар дегендер адам атаулының бәріне емес, жеке кісілерге ғана қойылған. Жалқы есім, әдетте, жеке кісінің аты-жөні, мемлекет, республика, облыс, аудан, қала, көше, ұйым, мекеме, зауыт, фабриканың жеке аттары, географиялык (жер, су, т. б.) атаулар, әр түрлі шығарма (газет, журнал, кітап, ән, күй, би, т. б.) аттары, мал, құс, хайуанаттарға арнайы қойылған (Тайбурыл, Құлагер, т. б.) аттар болып келеді. Жалқы есімдер бас әріптен басталып жазылады.


1-тапсырма. Өздерің білетін жалқы есімдерді естеріңе түсіріп, дәптерлеріңе жазыңдар.
1)кісі аттары;
2)мемлекет, республика, облыс, аудан, қала, ауыл атаулары;
3)ұйым, мекеме, зауыт, фабрика, ұжым атаулары;
4)жер, су атаулары;
5)газет-журнал, кітап, ән, күй, шығарма аттары;
6)жылқыға, сиырға, түйеге, итке, т. б. хайуанаттарға қойылатын аттар. 


2-тапсырма. Жалқы есім мен жалпы есімді теріп жаз.
Бурабайды бұрын көрмеген Жақыпбек айналасына қарады. Ол біресе көлге, біресе Сиыртас пен Шошқатасқа, біресе Оқжетпес пен Көкшеге, біресе Бөлектауға тамсана қарады. Бұл жерде бірнеше рет болған Бану мен Байсал да сұлу табиғатты тамашалап тұр. Осы жерде Майбалық көлі де бар. Оның суы асқазан ауруын емдейді.


3-тапсырма. Көптік жалғаулы зат есімдерді тәуелдеңіз.

Жекеше

Көпше

І жақ. Менің туыстар-ым

І жақ. Біздің .................................

ІІ жақ.Сенің ...............................

ІІ жақ.Сендердің ...........................

Сіздің ...............................

Сіздердің .............................

ІІІ жақ.Оның .............................

ІІІ жақ.Олардың ............................





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   137




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет