Диагностикалық бағалаудың бірінші буыны – оқушының бір тақырыпты, курсты оқығанға дейінгі жинақтаған білім қорына немесе дағдысы мен құзіреттілігінің деңгейіне сүйеніп, оның білім алу деңгейін алдын ала сараптау (алдын-ала тест алу). Бұл жұмыс мұғалімге жаңа тақырыптың қай бөлігінде оқушыға қиындық туындайтынын анықтауға және бұл қиындықтарды болдырмау қадамдарын жоспарлауға көмектеседі.
Педагогтар алдын-ала тест алудың мақсаттарының тізбегін анықтады:
* алғашқы білім мен тәжірибенің диагностикасы;
* алғашқы білім мен тәжірибенің өзектілігі;
* алғашқы білім мен тәжірибенің проблемалылығы;
* оқушылардың өз дайындық деңгейлерін өздігінен бағалауы;
* оқушының көзқарасынан пәннің маңызды аспектісін бөліп қарау;
* оқылатын тақырыпқа қызығушылық туғызу;
* оқытылатын тақырыптан оқушылардың нені күтетінін туындату.
Алдын ала тестілеу диагностикалық бағалаудың жалғыз түрі емес екенін байқаймыз. Тақырыпты оқытудың алғашқы кезеңінде сол курс бойынша ой қорыту және болжам жасау үшін рефлекстік жағдайлар туындатуға болады. Бұлкезеңдетақырыпты, бағдарламаны, оқытылыпжатқанкурстан не күтетінінталқылаукерек.
Диагностикалықбағалаудыңекіншібуыны – жаңатақырып бойыншаоқушыныңбілімін, іс-әрекеті мен дағдысын, құзіреттілігінтексеруболыптабылады. Мұғалімтестілеудітақырыптыоқудыңсоңындажүргізіп, оқушыөтілгентақырыптықаншалықтыдұрысқабылдағанын, құзіреттіліктердімеңгерудәрежесітуралыақпараттаралады.
11.Педагогигалық технологиялар ұғымы.
Педагогикалық технология – практикада іске асатын, нақтылы педагогикалық жүйе, жоба деп анықтама береді Б.А.Беспалько. Педагогикалық жүйені, тұлғаны қалыптастыруға ықпал ететін, арнайы ұйымдастырылған мақсатты, бір-бірімен өзара байланыстағы әдіс-тәсілдер деп қарастырады.
Оқытудыңтехнологиялары –дидакттиканыңқұрамдаспроцессуалдыбөлігі.
Педагогикалықтехнологиялардымәнділігіне, қолданылуына, ұйымдастырылуынақарай 6 топқажіктейді:
1.Қолдану деңгейінеқарай:
-жалпыпедагогикалық
-пәндік
-модульдік
-жекеәдістемелік
2.Философиялық негізінеқарай:
--материалистік
--идеалистік
-диалектикалық
-ғылыми
-прангматикалық
-ізгілікті
3.Психикалық дамудыңжетекшіфакторынақарай:
-биогендік
-психогендік
соцегендік
4.Ғылыми тұжырымдамасынақарай:
-ассоциативті
-рефлекторлық
-гешталь технология
-дамытушылық
5.Тұлғалық құрылымдарғабағыттылығынақарай:
-ақпаратты
-әрекеттік
-евристикалық
-өзін-өзідамыту
6.Құрылымдық мазмұндықсипатынақарай:
-білімдік пен тәрбиелік
-жалпыжәнекәсібибағытты
технократтықжәнегумандық.
Қазіргітаңдаоқытудажаңаидеялардыәрсабақтажан-жақтықолданып, жаңашаоқытудыңтиімдіжолдарынтауып, жүйелітүрдеқалыптастыру - заманталабы.
Жаңапедагогикалықтехнологиялардыңтізіміналсақ:
1.Адаптивті жүйедеоқыту.
2.Оқытудың ұтымдықтәсілі.
3.Блоктап оқыту.
4.Модульдеп оқыту.
5.Профессор Монаховтыңпедагогикалықтехнологиясы.
6.Деңгейлеп оқыту (В.Беспалько)
7.Бағдарламамен оқыту.
8.Компьютерлік оқыту.
9.Идеялы оқыту.
10.Л.В.Занковтың дамытаоқытужүйесі.
11.Н.Зайцевтің оқу,жазу, есептеудіоқытудыңтехнологиясы.
12.Іскерлік жәнекоммуникативтіктехнологиясынегізінесүйенеқұрылғанжүйе.
Педагогикалық технология енгізілгенжәнедамығаноқуорындарындажүйесі мен оқупроцестерінқайтажоспарлау, жаңасаламендамытуіске аса бастайды. Олоқупроцесініңинновациялықтехнологияменоқыту, оқуорнынәлемдікбілімкеңістігінешығуынамүмкіндікжасайды. Оныңпринциптікекіжағдайыерекшеленеді:
технология - көзделгеннәтижегежетудіңкепілдігі;
технология - болашақоқуүрдісініңжобасы.
“Педагогикалық технология – оқудыңарнайыжиынтығы мен құрамдастарпішінін, әдістемесін, әдісін, тәрбиеқұралдарынанықтайтынпсихологиялық - педагогикалықбелгілеуіштержиынтығы, ал педагогикалықпроцестіңұйымдастыру - әдістемеліксайманыболыптабылады” (Б.Т.Лихачев) депанықтамаберіледі.
Оқытутехнологиясыдегеніміз - бағдарламалардакөрсетілгеноқытумазмұнынжүзегеасыру мен қойылғанмақсаттарғажетудіңеңтиімдіжолменқамтамасызететінпішіндер, әдістемелержәнеқұралдаржүйесі. Оқытутехнологиясы – оқытушығаоқуүрдісінжүзегеасыруғақажетболатынбілімнемесемәліметтержиынтығы, яғнинақтыоқуүрдісі, оныңұйымдастырылуы, құрылымыжәнеқамтамасыз етілуі.4
И.П. Волков: “Педагогикалық технология бұлжоспарланғаноқунәтижесінежетупроцесініңнұсқауы, ал оқытутехнологиясы - бұлдидактикалықжүйеніңнегізгіпроцессуалдыбөлігі”-депатайды.
Жоғарыбілімсаласындамамандықтарыбойыншастуденттердіңбілімі мен біліктілігінқалыптастыратын, мамандардыңкәсібиқызметтеріндеқолданылатынарнайыавторлықоқытутехнологияларыжасалынып, Әділетминистрлігіндебекітілді. “Ақпараттықжүйелер” , “Электрондықмұрағат”, “Дискреттікқұрылымдар”, “Компьютерлікжелілер”, “AvtoDoc – элекрондыққұжаттықбасқару”, “Информатика” т.б. авторлықэлектрондықоқулықтар мен бағдарламалықжабдықтармысал бола алады.
Жаңаақпараттық техника мен технологиялардыңоқупроцесінеенуістуденттердіңкәсіптікбағыттылықтадаярлануыменбіргеараласыпкетті. Мамандардыдаярлаудаоқужоспарынөзгерту, оқылатынпәндерқұрамы мен мағынасын, қолданылатыноқуқұралдары мен ақпараттықтехнологиялар, солтехнологияларнегізіндежасалғаноқу-әдістемелікқұралдар, студенттердіңкәсібиойлаудүниесін, іскерлікқабілеті мен білгірлігінқалыптастырудағыықпалынанықтауды, қабілетіне сай үзбейбілімберудітуындатады. Оқу-әдістемелікқұралдартехнологиялары да педагогикалықтехнологияныбылайшасипаттайаламыз: ғылымитұрғыда - білімбағдарламалары мен стандарттарына сай мазмұн, әдістемежәнеқұралдаржасау, технологиялық (педагогикалық) процестііскеасырубөлігі.
12. Студент-математиктің әдістемелік құзырлылығын қалыптастырудың жаңа технологиялары.
Әдістемелік құзырлылық қалыптастырудың жаңа технологиялары:
1) денсаулық сақтайтын технология;
2) коммуникативті шығармашылық технология;
3) жобалайтын зерттеушілік технология;
4) ақпараттық теле-қатынастық және қашықтықтан оқыту технологиясы;
5) оқытудың модульдік технологиясы;
6) интегралданған оқыту технологиясы;
7) интербелсенді оқыту технологиясы
Қазіргі заманғы педагогикалық технологияларды сабақта пайдалануда мұғалім – негізгі тұлға Қазіргі заманғы оқыту технологияларын меңгеру – өте күрделі де ұзақ үдеріс. Кейде ол мұғалімнен оқытудың үйреншікті əдістəсілдерінен арылуды талап етеді. Сондықтан мұғалімге оқыту технологияларын үйретуді арнайы кəсіби тұрғыдан ұйымдастыру керек. Сабақ – қашанда жетіліп отыратын шығармашылық сипаттағы үдеріс. Сабақ – білім беруді ұйымдастырудың негізгі жолы. Сабақ құрылымы қандай болса да оқушыға білім мен дағды беруді көздейді. Мұғалім – сабақтағы басты тұлға, өйткені ол оқушыларға жүйелі түрде білім алу дағдысын, іскерлігін қалыптастырады. Ол үшін түрлі оқыту əдістерін алмастыра пайдаланып, оқушылардың танымдық əрекетіне мақсат көздей басшылық етеді. Бұл жөнінде педагог-ғалым Ахмет Байтұрсынов: «Мектепке бірінші керегі – мұғалім, екінші – оқыту ісіне керек құралдар, үшінші – бағдарлама жəне оқулықтар керек», – деп дөп басып айтқан, өйткені оқыту ісінің сапасы осы – үш қажеттілікке байланысты. Əсіресе, мұғалім бағдарламаны, оқыту құралдарын, оқулықтарды, əдіс-тəсілдерді пайдаланып, оқушыларды біліммен қаруландырады. Олай болса, оқу-тəрбие ісінің табысты, білімнің берік болуы – мұғалімнің сабаққа мұқият дайындығына байланысты. Мұғалім ең алдымен, өз пəнінің оқу жоспарымен, педагогика жəне психология пəнінің бағдарламасымен танысып, бір жылға күнтізбелік жəне жұмыс жоспарын жасайды. Сонымен қатар əр сабақтың тақырыптық жоспарын, конспектісін дайындайды. Онда ол тақырыптық жəне пəнаралық байланысты ғылым жаңалығын, алдыңғы қатарлы озат тəжірибені ескеріп, əр сабақтың мақсатміндеттерін, оқу жадығатының, дербес жұмыстардың көлемін, оқыту əдістерін, көрнекі жəне техникалық құралдарын анықтайды. Мұғалім оқу жағдайын жан-жақты білу үшін негізгі жəне қосымша оқу құралдарын, ғылыми педагогикалық, əдістемелік, тарихи, көркем əдебиеттерді, арнаулы басылымдарды оқып, қажеттілерін сұрыптап алуы, сенімді мысалдарды, қызықтыратың мəліметтерді таңдап алуы керек. Мұғалім осылайша оқу жағдайын анықтап алып, сабақ жоспарын, оған сай конспектісін немесе тезисін жасайды. Ал, педагогикалық жүйе – дара тұлғаны қалыптастыруға бағытталған белгілі бір мақсатқа жету жолындағы арнайы педагогикалық ықпалды ұйымдастыруға қажетті өлшем, байланысқан əдістердің, құралдардың жиынтығы. Олайболса, дəлқазірбізге осы педагогикалықтехнологияныдамыту, оны практикадапайдалануқажет. Қазіргізаманғыпедагогикалықтехнологиялардыпайдалану «пəнгеқызығушылықтарынарттырудыңтиімдіжолдары» депаталады. Мақсаты – оқытуүдерісіндеқазіргізаманғыпедагогикалықтехнологиялардыпайдаланаотырып, оқушылардынегізгіпəндерментерең де берікқаруландыру, ал меңгергенбілімдерінкүнделіктіөмірдеөздеңгейіндегііскерлікпенқолданабілу.
13 Болашақ математика мұғалімінің әдістемелік құзырлылығын қалыптастырудың ақпараттық технологиялары
Достарыңызбен бөлісу: |