1 дәріс. Педагогикалық психология – ғылыми білімнің пәнаралық саласы ретінде (2 сағ)
Сенсомоторлық функцияларды үлшеу саласында
жүктеу/скачать 488 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Гештальтпсихология.
| Сенсомоторлық функцияларды үлшеу саласында Ф.Гальтонның (19 ғ аяғы) зерттеулерді тенестіруге (Ф.Гальтон бірінші болып сауалнама, бағалау шкалаларын ұсынған); матеметикалық статистиканы пайдалануға бастау берген, А.Анастази күрсеткендей, Дж.Кэттелдің «ақыл-ой тестері» сол кездің типтік зерттеу әдісі деп санаған. Т.Симон мен А.Биненің (1904-1911) даралық және топтық тестілеу вариациясымен, интеллектуалды тестері, мұнда ең алғаш рет ақыл-ой жасының іс-жүзіндегі жасқа қатынасы ретінде интеллектуалды даму коэффиценті қолданылған. З.Фрейд,А.Адлер,К.Юнг,Э.Фромм,Э.Эриксонның психоанализі (19ғ.аяғынан 20 ғ.бойы) санасыздық, психологиялық қорғаныс, кешендер, «Меннің» кезеңдеп дамуы, еркіндік, экстраверсия-интроверсия категорияларын жетілдіріп, үндірген.
Гештальтпсихология. М.Вертгеймер, В.Келер, К.Кофка -19 ғ. Басы), К.Левиннің мінез-құлықтың динамикалық жүйесі тұжырымдамасы немесе алаң теориясы, Ж.Пиаженің генетикалық эпистемиологиясы немесе интеллектің кезеңдеп дамуы тұжырымдамасы, ол инсайт, мотивация, интеллектуалды даму сатылары, интериоризация, түсініктерінің қалыптасуына үлек қосқан (оларды сондай-ақ әлеуметтік бағытта жұмыс істейтін француз психологтары А.Валлон, П.Жане қарастырған.) Ж.Пиаженің операционалды тұжырымдамасы ХХ ғасырдың 20 жылдарынан бастап ойлау мен интеллект дамуының негізгі дүниежүзілік теорияларының бірі болуда. Ж.пиаже ХХ ғасыр ғылымына (психиканы зерттеудегі синтетикалық ықпаолың» ерекше үкілдерінің бірі ретінде кірген. ХХ ғасырдың 60-80 жылдарындағы Г.У.Найссер, М.Бродбент, Д.Норман, Дж.Брунердің және басқалардың когнитивті психологиясы білмге, хабардар болуға, сематикалық есті ұйымдастыруға, болжаушылыққа, хабарды қабылдау және қайта үңдеуге, оқу және түсіну процесіне, когнитивтік стильдерге аса күңіл бүлген. А.Маслоу, К.Роджерстің ХХ ғасырдың 60-90 жылдарындағы гуманистік психологиясы «клиентке негізделіну» терапия тұжырымдамасын, үзін-үзі үзектендіру, адамзат қажеттіліктерінің пирамидасы (бағыныштылығы), фасилитация (жеңілдету нгемесе белсенділеу) категорияларын алға ұсынып,шәкіртке негізделген, оқытуға деген гуманистік күзқаарсты қалыптастырған. Л.С.Выготскийдің (1896-1943) мәдени-тариъхи теориясы психиканың, тілдің, түсініктік ойлаудың даму теориясы, оқыту мен дамытудың байланысы. Педагогикалық психологияның дамуына үлкен ықпалын тигізгендер: үйренушілердің оқу материалдарын меңгеруінің нақты механизмдерін айқындау (С.Л.Рубинштейт, Е.Н.Кабанова-Меллер, Л.Б.Ительсон); есте сақтауды (П.И.Зинченко, А.А.Смирнов, В.Я.Ляудис); ойлауды (Ф.Н.Шемякин,А.М.Матюшкин, В.Н.Пушкин, Л.Л.Гурова); қабылдауды (В.П.Зинченко, Ю.Б.Гиппенрейтер ); баланың дамуын, соның ішінде тілдік дамуын ( М.И.Лисина, Л.А.Венгер, А.Г.Рузская, Ф.А.Сохин, Т.Н.Ушакова); тұлға дамуын ( А.Г.Ананьев, Л.И.Божович, М.С.Неймарк, В.С.Мухина): тілдік қарым-қатынас және тіл оқытуды (В.А.Артемов, Н.И.Жинкин, А.А.Леонтьев, В.А.Кан-Калик); жас ерекшелік дамудың дәуір, заман, фаза,кезеңдерін сатыларын (П.П.Блонский, Л.С.Выготский А.Н.Леонтьев, Д.Б.Эльконин, Б.Г.Ананьев, А.В.Петровский); мектеп оқушылырының ақыл-ой іс-әрекетінің және олардың ақыл-ой дарындылығы ерекшеліктерін анықтау (А.А.Бодалев,Н.С Лейтес, Н.Д.Левитов, В.А.Крутецкий). Педагогикалық психология үшін ересектерді оқыту психологиясы бойынша жұмыстар үлкен мәнге ие (Ю.Н.Кулюткин, Л.Н.Лесохина және т.б.) 3.Ғылыми білімнің күптеген салаларының қалыптасуы гетерогенді және гетерохронды, типті уақытқа қарай үзілген процесс болып табалады. жүктеу/скачать 488 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|