1. Дүниетаным, оның құрылымы және тарихи түрлері
Френсис Бэкон- философиядағы эмпирикалық бағыттың негізін салушы
жүктеу/скачать 80.85 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 21.Иммануил Канттың шығармашылық қызметі
| 20. Френсис Бэкон- философиядағы эмпирикалық бағыттың негізін салушы
Фрэнсис Бэкон философиядағы эмпирикалық (эксперименттік) бағыттың негізін қалаушы болып саналады. Фрэнсис Бэкон философиясының мәні - эмпиризм - білім тек тәжірибеге негізделген. Адамзат (және жеке тұлға) жинақтаған тәжірибе (теориялық та, практикалық та) қаншалықты көп болса, соғұрлым ол шынайы білімге жақындайды. Шынайы білім, Бэконның пікірінше, мақсат бола алмайды. Білім мен тәжірибенің негізгі міндеттері - адамға өз іс-әрекетінде практикалық нәтижелерге қол жеткізуге көмектесу, жаңа өнертабыстарды насихаттау, экономиканың дамуы және табиғаттағы адамдардың үстемдігі. Осыған байланысты Бэкон өзінің бүкіл философиялық кредосын қысқаша білдіретін афоризмді алға тартты: «Білім - күш». Бэкон инновациялық идея ұсынды, оған сәйкес индукция танымның негізгі әдісіне айналуы керек. Индукция арқылы Бэкон көптеген нақты құбылыстарды жалпылауды және жалпылауға негізделген жалпы қорытындылар алуды түсінді (мысалы, егер көптеген жеке металдар балқитын болса, онда барлық металдар балқу қасиетіне ие). Бэкон индукция әдісін Декарт ұсынған дедукция әдісімен салыстырды, оған сәйкес нақты логикалық әдістерді қолдана отырып, сенімді ақпарат негізінде шынайы білімді алуға болады. Декарттың дедукциясынан Бэкон индукциясының артықшылығы - мүмкіндіктердің кеңеюінде, таным процесінің күшеюінде. Индукцияның жетіспеушілігі - оның сенімсіздігі, ықтималдық сипаты (егер бірнеше заттардың немесе құбылыстардың жалпы белгілері болса, бұл олардың берілген класындағы барлық заттардың немесе құбылыстардың осы белгілері бар дегенді білдірмейді; әр жеке жағдайда қажеттілік бар эксперименттік тексеру үшін, индукцияны растау үшін). Индукцияның негізгі кемшіліктерін (оның толық еместігі, ықтималдық сипаты) жеңудің жолы, Бэконның пікірінше, адамзаттың барлық білім салаларында мүмкіндігінше көп тәжірибе жинақтауда. 21.Иммануил Канттың шығармашылық қызметі Кант шығармашылығы екі кезеңнен тұрады: 1770 жылдарға – “сыни кезеңге дейінгі” және одан кейінгі “сыни кезең”. Алғашқы кезеңде жаратылыстанушы – ғалым ретінде танылып,объективтік дүние жөнінде материалистік тұжырымдар айтады. Оның әйгілі бағдарламалық пікірі: «маған материяны беріндер, мен одан дүниені калай құру керек екендігін көрсетейін» болып табылады. Канттың пікірінше, бізді қоршаған дүние- адамға тәуелсіз ,өз алдына объективтік реалдылық ретінде өмір сүреді. 1770 жылдан бастап— «сыни» кезең басталады. Кант, “таным теориясын, адам санасында орын алып келе жатқан түсініктерді, бәрін де танып білуге болады” деген оптимистік көзқарасты талдаған. Осы кезеңде Кант өзінің философиялық жүйесін құраған: «Таза зердеге сын» , «Практикалық зердеге сын» және «Пікір кабілеттеріне сын» атты кітаптарын ұсынған. жүктеу/скачать 80.85 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|