1 емтихан билеті «Ғылым философиясы мен тарихы»
жүктеу/скачать 321.33 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Индукция және дедукция. Модельдеу
| Талдау (және синтез) бұл:
(1) тікелей, немесе эмпирикалық - объектінің жекелеген бөліктерін бөлектеу, оның қасиеттерін, қарапайым өлшемдерін және т.с.с. табу үшін қолданылады; (2) қайтымды, немесе элементарлы теориялық - әртүрлі құбылыстардың себеп-салдарлық байланысы немесе қандай да бір заңдылықтың әрекеті туралы кейбір теориялық ойларға негізделген. Сонымен бірге елеулі болып көрінетін құбылыстарды бөліп, біріктіреді, ал екінші реттіктерге назар аудармайды; (3) құрылымдық-генетикалық - объектінің барлық басқа жақтарына шешуші әсер ететін осындай элементтерді күрделі құбылыста оқшаулауды талап етеді. Индукция және дедукция. Модельдеу Дедуктивті қорытынды бүкіл жиынтықтың жалпы қасиеттерін білу негізінде жиынтықтың белгілі бір элементі туралы қорытынды жасалатын қорытынды деп аталады. Дедукцияның мазмұны таным әдісі ретінде нақты құбылыстарды зерттеу кезінде жалпы ғылыми ережелерді қолдану болып табылады. Индукция дегеніміз объектілердің бір бөлігі туралы білім негізінде тұтастай класс туралы қорытынды жасалғанда, жалпыламаға қорытынды жасау дегенді білдіреді. Дедукция мен индукция - бұл танымның өзара әдісі. Ғылыми индукция әдістерін қолдану арқылы себеп-салдарлықты анықтаудың бірнеше әдісі бар: 1. Жалғыз ұқсастық әдісі. Егер зерттелетін құбылыстың екі немесе одан да көп жағдайлары жалпы бір ғана мәнге ие болса, ал қалған жағдайлардың барлығы әр түрлі болса, онда бұл қарастырылып отырған құбылыстың себебі болып табылатын жалғыз ұқсас жағдай; 2. Жалғыз айырмашылық әдісі. Егер зерттеліп отырған құбылыс пайда болатын жағдай және ол туындамайтын жағдай барлық жағдайда тек бір жағдайда ұқсас және әр түрлі болса, онда бір жағдайда бар, екіншісінде жоқ бұл жағдай зерттелетін құбылыстың себебі болып табылады; 3. Ұқсастық пен айырмашылықтың аралас әдісі - алғашқы екі әдістің тіркесімі; 4. Ілеспе өзгерістер әдісі. Егер бір құбылыстың пайда болуы немесе өзгеруі екіншісінде белгілі бір өзгерісті туғызса, онда бұл екі құбылыс та бірбірімен себептік байланыста болады; 5. Қалдықтар әдісі. Егер күрделі құбылыс белгілі бір жағдайлардың жиынтығынан тұратын күрделі себептерден туындаса және осы жағдайлардың кейбіреулері кейбір құбылыстарға себеп болатындығы белгілі болса, онда бұл құбылыстың қалған бөлігі қалған жағдайлардан туындайды. Модельдеу - бұл табиғи құбылыстар мен процестерді зерттеу құралы ретінде модельді пайдалануға негізделген әдіс. Модельдер екі түрге бөлінеді: материалдық және идеалды. Материалдық модельдер белгілі бір материалда - ағаш, металл, шыны және т.б. жасалынады. Идеалды модельдер суреттер, сызбалар, схемалар және т.с.с. визуалды элементтерде жазылады. жүктеу/скачать 321.33 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|