1. Миссия және пайымдау

Бұл ретте мемлекеттік органдарда АТ-ны қолдану бірінші кезекте халыққа және бизнеске электронды нысанда қызмет көрсетуге, мемлекеттік органдардың ашықтығын және есептілігін жоғарылатуға бағытталған болуы керек.

Қазіргі уақытта халыққа және ұйымдарға мемлекеттік электрондық қызметтер ұсынудың жай-күйі мынадай деректермен сипатталады:

1) орталық және жергілікті атқарушы органдар интернет-ресурстар арқылы халыққа және бизнеске интерактивті қызметтер көрсетеді (басшылық блогы, элекрондық мемлекеттік сатып алу, интерактивтік сауал және т.б.) және транзакциялық қызметтер көрсетуге ауысуды жүзеге асырады;

2) «электрондық үкімет» инфрақұрылымы құрылды, оның шеңберінде өнеркәсіптік пайдалануға 20 АT-ден астам жоба енгізілген;

3) әлеуметтік маңызы бар мемлекеттік қызметтерді, 92 лицензияларды және 80 рұқсат беру құжаттарды оңтайландыру және автоматтандыру жөніндегі іс-шаралар жоспарлары әзірленген және бекітілген;

4) «электрондық үкімет» сәулетін құру және эталондық үлгілерді әзірлеу бойынша жұмыстар іске асырылды. Қазіргі уақытта қызметтің
15 бағыты бойынша эталондық үлгілерді толтыру жүргізілді (тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жұмысқа орналастыру және халықтың жұмыспен қамтылуы, халықты әлеуметтік қамсыздандыру, денсаулық сақтау, мәдениет және БАҚ, халықаралық қатынастар, қоршаған ортаны қорғау, табиғи ресурстар, байланыс және пошта қызметтері, көлік және коммуникация, білім беру, азаматтық, көші-қон және көшіп келу, өнеркәсіп, әділет, ауыл шаруашылығы). Эталондық үлгілерді толтыру және қызметтің басқа да бағыттары бойынша жұмыстарды жалғастыру жоспарлануда.
5) «Е-лицензиялау» (бұдан әрі - МДҚ ЕЛ) ақпараттық жүйесін енгізу бойынша жұмыстар өткізілді. 2012 жылы осы жүйе барлық мемлекеттік органдар – лицензиярларда енгізілген. 2012 жылғы «Е-лицензиялау» МДҚ арқылы қалыптастырылған лицензиялар мөлшері 19740 лицензияны құрады, 2013 жылғы қаңтар-қазан бойынша 18 744 электрондық лицензия.

Бүгінгі күні мүдделі мемлекеттік органадармен бірлесіп атқарылған, толығымен «ақпараттық қоғамға» арналған «электрондық үкіметті» қалыптастыруға бағытталған жұмыстар негізінде, «электрондық үкімет» порталы арқылы 317 интерактивті және транзакциялы қызметтер көрсетіледі, соның ішінде («Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне рұқсат беру құжаттарын қысқарту және мемлекеттік органдардың бақылау мен қадағалау функцияларын оңтайландыру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 10 шілдедегі № 36-V Заңына сәйкес) 83 қызмет электрондық лицензиялау порталында және 128 қызмет «электрондық үкімет» порталында көрсетіледі. «Электрондық үкімет» порталына 67 қызметтер, 16 сервистер, 21 мемлекеттік жиын түрлері, 16 мемлекеттік салық түрлері, 4 салық төлемдер түрлері, сонымен қатар Жол қоғалысының ережелерін бұзған үшін айыппұлдар және 3 коммуналдық қызмет түрлерін төлеу кіреді. Сонымен қатар, «электрондық үкімет» порталында ақпараттық сипаттағы қызметтер қолжетімді.

2011 жылы Қазақстанның қалалары мен аудандарында «электрондық үкімет» және «электрондық қызметтер» тақырыбы бойынша оқу семинарлары өткізілді. 67 000 адам оқытылды.

6) орталық мемлекеттік органдардың құжаттарын қағаз тасығышта қайталамай электрондық құжат айналымына көшіру бойынша жұмыстар жүргізілуде;

7) «электрондық үкімет» веб-порталы арқылы азаматтардың мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың басшыларына электрондық өтініш беру жүйесі құрылды.

8) электрондық әкімдіктерді дамыту шеңберінде әкімдіктер көрсететін мемлекеттік қызметтерді автоматтандыру мүмкіндігімен «Электрондық үкіметтің» өңірлік шлюзі» жобасы жүзеге асырылған, соның ішінде 6 қызмет «электрондық үкімет» порталында көрсетіледі.

Бүгінгі күнге халыққа қызмет көрсету орталықтарының (бұдан – ХҚО) жұмысын жақсарту мақсатында үлкен жұмыстар атқарылды.

Қазіргі уақытта ХҚО-да 113 мемлекеттік қызмет көрсетілуде. Бүгінгі күні ХҚО-ға ұсыну кезінде құжаттардың 19 түрі алып тасталған: неғұрлым жиі сұратылатын, мысалы, азаматтың жеке куәлігінің көшірмесі, туу туралы куәліктің көшірмесі, некеге тұру туралы куәліктің көшірмесі, некені бұзу туралы куәліктің көшірмесі, бала некесіз туылған жағдайда № 4 нысан бойынша анықтама, жылжымайтын мүлікке құқық белгілеуші құжаттардың көшірмесі, мүгедектік туралы анықтама, зейнеткер куәлігінің көшірмесі және т.б

Тұрақты негізде ХҚО қызметкерлерінің біліктілік деңгейін арттыру жөніндегі іс-шаралар жүргізілуде.

ХҚО қызметкерлерінің біліктілігін арттыру шеңберінде ХҚО қызметкерлерін аттестаттау жүргізілді. Барлығы 8 700 қызметкер, олардың ішінде 5 019-ы аттестатталды, 3919 қызметкер немесе 78 % аттестаттаудан өтті, өтпегендері – 1100 қызметкер.

ХҚО-ның ұсынылатын қызметтер сапасы және халыққа кері байланысты қамтамасыз ету бөлігіндегі қызметін мониторингілеу мақсатында Ахуал орталығы (бұдан әрі – орталық) құрылды және ойдағыдай жұмыс істеуде. 161 ХҚО-да орнатылған камералар арқылы Орталық on-line режимінде қызметке бейне-мониторинг жүргізеді, ол өз кезегінде жұмыс процесіндегі кемшіліктерге шұғыл әрекет етеді, сыбайлас жемқорлық көріністерін бақылауға мүмкіндік береді. Бұдан басқа, Орталықтың жұмыс істеуі орталық және жергілікті мемлекеттік органдар басшыларының азаматтарды қабылдауын жүргізеді, ведомстволық бағынысты мекемелермен бейне-конференциялар мен кеңестер өткізуге, барлық өңірлердегі ХҚО қызметкерлерін қашықтықтан оқытуды жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

Ахуал орталығы арқасында ХҚО кінәсінен 20 минуттан артық күту уақыты 92 % қысқартылды, ХҚО кінәсінен 20 минуттан артық құжаттарды ресімдеу уақыты 17 % қысқартылды, «нашар» баға 44 % қысқартылды.

Бүгінгі күні 252 ХҚО жаңғыртылған. Еліміз бойынша барлық ХҚО-да қазірдің өзінде азаматтарға кедергісіз қызмет көрсету қағидаты енгізілген. ХҚО-ны жаңғырту кезінде жаңа бизнес-үрдістер, мониторинг және мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасын бағалау іске асырылуда, азаматтар үшін қолайлы жағдайлар жасалуда. Электрондық үкімет бұрыштары ашылған, онда азаматтар egov.kz порталының қызметтерімен танысып, электрондық цифрлық қолтаңба ала алады.

Азаматтарға ыңғайлы болу үшін балаларға арналған алаңдар жабдықталған, сондай-ақ мемлекеттік қызметтерді ұсынуға бақылау жүргізуге, азаматтардың кезек күту уақытын қадағалап отыруға мүмкіндік беретін бірыңғай электрондық кезек енгізу көзделген. Азаматтарға қызмет көрсету сапасын сенсорлық қайталаушы мониторлар арқылы бағалайды, онда әрбір азамат сол жерден-ақ ХҚО қызметкерлерінің жұмысына баға бере алады.

Тұрақты негізде «мystery shopping» - ұйымдастырушылық міндеттерді шешу, мысалы қызметкерлердің клиенттерге қызмет көрсету стандарттарын сақтаудың деңгейін өлшеу мақсатында өткізілетін зерттеулер әдісін пайдаланумен тексерулер жүргізіледі.

Жүргізілген зерттеулер қорытындылары бойынша халықтың ХҚО қызметтеріне қанағаттанушылық деңгейі 2010 жылы - 65 %; 2011 жылы - 76 %; 2012 жылы - 81,6 % құрады.

Қазақстан Республикасының Президенті – Ұлт көшбасшысы Н.Ә. Назарбаевтың 2012 жылғы 27 қаңтардағы «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Жолдауын іске асыру үшін Министрлік Іс-шаралар жоспарын (жол картасын) әзірледі, онда 2012 жылы мамандандырылған ХҚО ашу бойынша шаралар көзделген.

Бүгінгі күні Қарағанды, Алматы, Ақтау және Астана қалаларында мамандандырылған ХҚО ашылған. 2013 жылы Тараз қаласында мамандандырылған ХҚО ашу жоспарлануда. 2015 жылына дейін мамандандырылған ХҚО республиканың қалған қалаларында алдағы ашылуы жоспарлануда.

Осы мамандандырылған ХҚО-да «жалғыз терезе» қағидаты бойынша қажет инфрақұрылым және халыққа жағдай жасау, автокөлік құралдарын тіркеу және жүргізуші куәліктерін беру бойынша мемлекеттік қызметтер көрсетіледі.

Осы ХҚО-да халық жүргізуші куәлігін алу үшін теориялық және практикалық емтихан тапсыра алады, нөмірлік агрегаттарын салыстыруды өте алады, жүргізуші куәліктерін, міндетті техникалық байқаудан өткені және мемлекеттік тіркеу нөмірлік белгілері туралы куәлік ала алады.

Мемлекеттік қызметтерді автоматтандыру есебінен халықтың ұсынатын құжаттар тізбесі қысқартылды, қажетті мәліметтер тартылған мемлекеттік органдардың дерекқорларынан электрондық форматта алынатын болады.

Бұдан басқа ақпараттандыру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру шеңберінде Министрлік компьютерлік оқиғаларға қарсы іс-қимыл мәселелерін мемлекеттік деңгейде, атап айтқанда Қазақстан Республикасының ақпараттық инфрақұрылымына бірігетін ұлттық электрондық ақпараттық ресурстарды және ақпараттық жүйелерді техникалық сүйемелдеу есебінен реттеуде.

Қазіргі уақытта веб-хостинг қызметтеріне сұранысты, деректерді бастапқы және резервтік сақтауды және сыртқы нарыққа кезең-кезеңмен шығуды қамтамасыз ету мақсатында есептеу орталықтарының (бұдан әрі – дата-орталықтары) дамуын жандандыру қажет. Дата-орталықтары инфрақұрылымының болуы, Қазнетті, электрондық коммерцияны, электрондық қызметтерді және «электрондық үкіметті» дамыту үшін негізгі шарт болып табылады.

Деректер алмасу кезінде мемлекетаралық және ведомствоаралық ақпараттық жүйелердің өзара іс-қимылын қамтамасыз ету үшін Қазақстан, Ресей және Белорусия арасындағы Кеден одағы шеңберінде ақпарат алмасу үшін мемлекетаралық шлюзді (Кеден одағының сыртқы және өзара сауданың интеграцияланған ақпараттық жүйесінің ұлттық сегменті) құру қажеттігі туындайды.

Жүйе Кеден одағының кедендік аумағында экономикалық интеграциялануды дамыту және интеграцияланған ақпараттық ресурстарды қолданудың нәтижесінде сыртқы және өзара сауданың экономикалық көрсеткіштерін жақсарту сияқты оң нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік береді.

2012 жылғы 21 желтоқсанда Кеден одағының сыртқы және өзара сауданың интеграцияланған ақпараттық жүйесінің ұлттық сегментін жасау шеңберінде Кеден одағы Қазақстан Республикасының ұлттық шлюзды (бұдан әрі – КО ҚР ҰШ) және Қазақстан Республикасының Сенімді үшінші тарапты (бұдан әрі – ҚР СҮТ) құрылды және тәжірибелі пайдалануға берілді.

1) ақпараттық-коммуникациялық жүйелердің, ақпараттық жүйелердің және мемлекеттік органдардың ресурстарының қорғалуы деңгейінің төмендігі;

2) электронды түрде мемлекеттік қызмет көрсетуге бағытталған мемлекеттік органдардың бизнес-үдерістерін автоматтандырудың төмен қарқыны;

3) электронды нысанда «бір терезе» қағидасымен мемлекеттік қызмет көрсетулер деңгейінің жеткіліксіздігі;

4) хостинг қызметін көрсету үшін дата-орталықтар инфрақұрылымының толық дамымағандығы;

5) мемлкеттік органдардың есептеу ақпараттық жүйелерде өзекті емес деректерді жоқтығы және/немесе болуы;

6) электрондық форматта мемлекеттік қызметтерді көрсету процесінде әрекет етуші ақпараттық жүйелердің және ақпараттық-техникалық құралдардың жұмыс істеуін нашар сапасы;

7) халықтың компьютерлік сауаттылық жеткіліксіз деңгейі;

8) Кеден одағының сыртқы және өзара сауданың интеграцияланған ақпараттық жүйесінің ұлттық сегментінің және Ресей Федерацияның және Беларусь Республиканың, ЕЭК сенімді үшінші тараптының дайындық жоқтығы және жобаның іске асыруды мерзімін өткізу тәуекел бар.

3. Негізгі сыртқы және ішкі факторларды бағалау

1) мемлекеттік қызмет көрсетулерді электрондық нысанда ұсыну үшін мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйесін дамыту;

2) ақпараттық коммуникация саласында білім беру қызметтеріне сұранысты тұрақты арттыру;

3) электрондық нысандағы мемлекеттік қызметтерді және «электрондық үкіметті» алға жылжыту;

4) ақпараттық жүйесінін сапасына әсер ететін техникалық іркеліс бар болуы және мемлекеттік қызмет көрсету мерзімі, сонымен қатар электр құатына тәуелділік, байланыс каналдармен қамтамасыз ету, ХҚКО жұмысын тоқтатуы мүмкін басқада факторлар;

5) ХҚКО кадрлар аққыштық.
Сыртқы факторлар:

1) ақпараттық коммуникациялық технологияларды дамытудың жедел қарқыны;

2) ақпараттық қоғамға және инновациялық экономикаға қарай жылжу;

3) халықаралық нарықта IT-мамандар даярлаудағы жоғары бәсекелестік;

4) өңірлердегі жергілікті атқарушы органдардың электрондық қызмет көрсетудің ақпараттық жүйесін хостингтеу үшін серверлік тұғырламаны дамыту;

5) ХҚКО өтініштерді қабылдау бойынша барлық функцияларды беру жұмыстары толығымен аяқталмағаны және дайын құжаттарды «бір терезе» қағидасы бойынша беруі және осы жағдайға байланысты мемлекеттік қызметтерді көрсету кезіндегі уәктетті органдарға өзалдына аймақ құруы қажеттілігі.

001, 002, 003, 005, 006, 009, 010, 012, 013, 014, 015, 016, 017, 019, 020, 021, 028, 030, 033, 034, 049, 051, 052