Емдік және профилактикалық мақсатта емдік тамақтану

емдік тамақтандыру басты емдік терапияға жатады, басқа жағдайда науқастың тезірек 
сауығуына жағымды тиімділігін береді. 
Емдік және профилактикалық тамақтанудың мақсаты: ауруларды емдеу және алдын алу; 
дене салмағын қалыпқа келтіру; дәрумендер мен минералдардың қорын толықтыру; 
ақуыздардың, майлардың және көмірсулардың тепе-теңдігін сақтау; гормоналды фонды 
қалыпқа келтіру; иммундық жүйені нығайту. 
Емдік тамақтану принциптері: 
1. Науқастың денесін ақуыздармен, майлармен, көмірсулармен толық қамтамасыз ету, 
сондай-ақ маңызды қоректік факторлар (маңызды аминқышқылдары, полиқанықпаған май 
қышқылдар, дәрумендер, микроэлементтер) әр түрлі қатынаста. 
2. Тағамның химиялық құрылымының функционалдық күйіне сәйкестігі науқастың 
ағзасының ферменттік жүйелері. 
3. Науқас ағзасының аурудан зақымдалған ферменттік жүйелерін емдеу . 
4. Тамақтану жиілігін және оны аспаздық өңдеуді ерекшеліктерге бейімдеу ас қорыту 
жүйесінің функциясының бұзылуы. 
5. Жұмсақ диеталардан көп нәрсеге дәйекті ауысу . 
6. Қажетті жағдайларда тағамды енгізудің әртүрлі тәсілдерін біріктіру (қоректік
заттар). 
Науқасты емдеу барысында қолданылатын шипалы әсері мол заттектердің басым көпшілігі 
тағам құрамына кіреді. Аурудың ағымына, ауырлығына, т.б. белгілеріне сәйкес арнайы 
құрастырылған емдік диета түрлері бар: 
құрамындағы қоректік заттектердің басымдығына байланысты: 
химиялық құрамына қарай: 
ақуызды; 
майлы немесе көмірсулы; 
тұзсыз т.б.; 
жеңілдетілген; 
ықшамдалған; 
элиминациялық; 
гипоаллергенді т.б., кейде авторының атымен: Карел, Лейбе емдік диетасы, т.б. деп 
аталады. 
Әрбір емдік диетаның әр түрлі нұсқалары болады. Оларды аурудың ауырлық деңгейінің 
өзгеруіне байланысты сәйкестіре отырып тағайындайды. 
Қант диабетінде тамақтану емдеудің маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Қант 
диабетінің жеңіл түрлерінде кейде қандағы глюкозаның мақсатты деңгейіне жету үшін бір 
диета жеткілікті. Неғұрлым ауыр жағдайларда дәрі-дәрмек терапиясы (ауызша қантты 
төмендететін дәрілер, инсулин) көмекке келеді. 

Сипаттамасы: құрамында холестерині бар заттарды, рафинадталған көмірсуларды шектеу 
немесе мүлдем қолданбау. Дайындалуы – пісірілген, тағамдар, қуырылған тағамдар 
шектеледі. 
Дайындалатын өнім мен тағам түрлері: қара бидай наны, қара нан, көкөніс сорпалары. 
Ботқалар: қарамық, сұлы. Жемістер, қышқыл сүт өнімдері. Майсыз ет және балық. 
Рұқсат етілмейтіндер: тұздалған және маринадталған өнімдер. Манка жармасы, 
макарондар, тәтті жемістер. Қызылша, сәбіз, жасыл бұршақ картоп, жұмыртқа шектеледі.
Тағайындалуы: Бүйрек аурулары. 
Сипаттамасы: бүйректі қорғау. Тұзды шектеу (1-5г), сұйықтықты шектеу (800-1000 мл), 
тәтті, экстрактты заттарды шектеу керек. Дайындалуы – қуыру, буға пісіру. 
Дайындалатын өнім мен тағам түрлері: тұзсыз нан, майлы ет, балық, пісірілген құс еті, 
макарон тағамдары. Жұмыртқаны шектеу, курага, өрік қант, бал, сүт және сүт өнімдерін 
кеңінен қолдану. 
Рұқсат етілмейтіндер: бұршақтар, қаймақ. 
Тағайындалуы: Семіздік. 
Сипаттамасы: майлар мен көмірсулар есебінен тамақтың энергетикалық құндылығын 
шектеу. Соған сәйкес ақуыздың мөлшерін көбейту. Тұздықтарды, экстрактты заттарды, 
сұйықтықтарды шектеу. Көкөністерді көбейту. Тәулігіне 5-6 рет қабылдау. 
Дайындалатын өнім мен тағам түрлері: қара нан, пісірілген майсыз ет және балық. Қарамық 
ботқасы. Әр түрлі көкөністер (картоптан басқа) өсімдік майымен. Жеміс-жидектер. Майсыз 
сүт, сүт өнімдері, қант орнына ксилит қолдану. 
Рұқсат етілмейтіндер: тәтті жемістер: құрма, жүзім, інжір; дәмдегіштер. 

жүктеу/скачать 348.35 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: