1 сауда мекемесі үшін ақпараттық ЖҮйе қҰрудың Қазіргі деңгейі 5
“Клиент-сервер” технологиясы
жүктеу/скачать 2.72 Mb.
|
1.4.2 “Клиент-сервер” технологиясыБұл дипломдық жобадағы программалық жабдықтау клиент-серверлік технологияларға негізделген. Мұнда интернет желісінің сервері деп клиент машинасының сұранысы бойынша web-парағын бейнелейтін, сондай-ақ көптеген басқа пайдалы функцияларды орындайтын, арнайы программа орнатылған компьютер аталады (ол сервер, web-сервер немесе http-сервер деп те аталады.) Жергілікті желідегі компьютерлердің өзара қарым-қатынас сипаты олардың функционалдық міндеттерімен байланыстырылған. Тікелей қосылуы жағдайындағы тәрізді, жергілікті желі шегінде клиент және сервер түсініктері пайдаланылады. Яғни, сіздің үйдегі компьютеріңіз сервермен байланысып, одан қажетті мәліметтерді, мысалы, web-парағының кодын алған кезде, ол «клиенттің» рөлін орындайды, ал бұл жағдайда барлық жүйе «клиент-сервер» байланысы деп аталады [6]. “Клиент-сервер” жүйесі деп қолданушының қарамағына өз қорларын беретін алыстағы компьютер мен осы қорларды пайдаланатын қолданушының компьютері арасындағы ақпаратты беру механизмін атайды. Мұнда өзінің қорларына қосылуды ашатын компьютер - “сервер”, ал бұл қосылуды алушы “клиент” деп аталады. “Клиент-сервер” технологиясын қысқаша келесідей түрде көрсетуге болады: клиент сұранысты жасайды және серверге, басқаша айтқанда сұранысты өңдейтін программаға жібереді; бұл программа сұранысқа сәйкес қорытынды жасайды және оны клиентке жібереді; клиент қорытындысын алады, оны дисплейде бейнелейді және қолданушының әрі қарайғы әрекетін күтеді. Қоданушы сервердегі жұмысын аяқтағанша, цикл қайталана береді. Клиент-сервер технологиясы – бұл компьютерлердің бірінен (сервер) екінші компьютерге (клиентке) өз қорларын ұсынатын, жергілікті желідегі компьютерлердің өзара қарым-қатынасының ерекше тәсілі. Жоғарыда ескертілгендей, Интернет қорларын тарату принциптеріне қолданылатын негізгі түсініктердің бірі, “клиент-сервер” тәсіліне сәйкес мәлімет беруді ұйымдастыру болып табылады. Бұл технологияның қалай жұмыс істейтінін талдап көрелік [13]. Клиент браузеріне web-парақты жүктеу үшін сервер, серверлік компьютерде орнатылған http-сервер деп аталатын арнайы программаға сұраныс жібереді және одан алынған мәліметті өңдейді. Мұнда браузердің міндеттеріне серверден белгілі бір параққа сұраныс жасау, оны алып және қолданушының экранына бейнелеу жатады. Әрі қарайғы әркетті сервер өзіне алады. Ол сұранысты қабылдайды, сұралған құжатты іздейді және клиентке табылған файлдың мазмұнын немесе мұндай файлдың табылмағанын не оған қосылуға қандай да бір тыйым салынған қателіктер туралы хабар береді. Бұл үдерісті түсіну үшін маңызды сәт, http-серверінің берілген құжатының мазмұнын талдамайтындығы болып табылады. Ерсі айтқанда, сұралған файлдың ішінде не бар екені http-серверге бәрібір, ол тек оны броузерге жеткізеді, алынған ақпараттың бейнеленуі мен құрылымы жөніндегі барлық жұмысты браузер өзіне алады. Бірақ, бұл ережеде де өзгешеліктер болады. Сондай-ақ, сұрастырылған парақты іздеу, серверлік компьютердегі осы сайтқа бөлінген белгілі бір директорияда жүзеге асырылатынын атап өту керек. Бұл директорияға сілтеме қолданушының енгізген адресінде болады. Егер сұраныс нақты бір құжатқа емес, тұтастай сайтқа арналаған болса, онда http-сервері берілетін файл атауының орнына автоматты түрде «бастапқы парақ» деп аталатын файлды береді. «Бастапқы парақ» index.html атымен аталады (кейбір жағдайларда – default.html). Бұл құжат міндетті түрде, сіздің сайтыңызды орналастыру үшін бөлінген түпкі каталогта немесе егер бұл алдын ала айтылған болса, WWW деп аталатын директорияда орналастырылуы қажет. Қалған басқа файлдардың барлығын осы каталогта немесе салынған директорияда орналастыруға болады. Әсіресе бұл, бірнеше тақырыптық тараулардан немесе айдарлардан тұратын сайттарда өте қолайлы [14]. Сондай-ақ, серверлік директория құрамында сіз жасап салған бумалардан басқа, тағы да бірнеше каталогтар болады. Біріншіден, бұл CGI-BIN папкасы. Мұнда CGI-скриптері мен сіздің сайтыңызда қосылатын басқа да интерактивті қосымшалар, сондай-ақ сервердің дұрыс жұмыс істеуі үшін қажетті бірнеше қызметтік директориялар орналастырылады. Бастапқы кезде оған көңіл аударудың қажеті жоқ. Кейде index.html сақталған каталогта бірнеше қосымша файлдар болады. Олар: not_found.html – егер http-сервер қолданушы сұраған файлды таба алмаған жағдайда бейнеленетін құжат, forbidden.html – сұратылған құжатқа қосылуға тыйым салынған қателіктер туралы хабарлау ретінде бейнеленеді, robots.txt – іздестіру машинасымен сіздің сайтыңыздың индексациялау тәртібін арнайы түрде сипаттайтын файл. Барлық айтылғандарға қарай отырып, клиент броузері, ақпаратты серверден тек ала алады және оны өңдей алады. Ал оны орналастыру мен өзгерту, егер файлдарды серверге жүктеу серверлік web-интерфейсіне қосылған арнайы CGI-скриптерінің көмегімен НТТР хаттамасының негізінде жүзеге асырылған жағдайда ғана болады. Барлық басқа жағдайларда, арнайы программалық құралы арқылы қажетті файлдарды автоматты түрде оларды сізге бөлінген сайттағы директорияға бере алатын, ftp-серверін пайдалана аласыз. Бұл екі жағдайда да жүйеге қосылу үшін сізге тіркеліп, атыңыз бен пароліңізді (құпия код) білу қажет болады [7]. жүктеу/скачать 2.72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|