14- ТАҚЫРЫП. Журналист- БАҚ қызметінің субъектісі
Дәріс жоспары:
1. Журналистика – қауіпті мамандық
2. Журналистің азаматтық жауапкершілігі
«Журналистика» сөзінің синонимдері — «бұқаралық коммуникация құралдары» (СМЖ) және «бұқаралық ақпарат құралдары» (БАҚ) сөз тіркестері. Шын мәнінде, журналистің жұмысы оқырмандармен, радио тыңдаушылармен, телекөрермен жанама қарым-қатынас актісі болып табылады.
Журналистік ақпарат тән ерекшеліктерге ие.
* Біріншіден, бұл, әдетте, жаңалық. Қоғамдық өмірдің барлық салаларында — саясатта, экономикада, ғылымда, мәдениетте, спортта — журналист үшін ең бастысы-жаңаны іздеу.
* Екіншіден, журналистік ақпарат түпнұсқа болуы тиіс. Баспасөз күніне бір күн қалғанда, аудитория ақпаратқа да, оның көзіне де қызығушылық танытады.
* Үшіншіден, журналистік ақпарат пайдалы болуы тиіс
Осылайша, журналистік қызметтің мәні оның әралуандығындағы нақты шындық болып табылады. Журналист субъект бола алады, ал көпшілік аудитория журналистің қызметіне бағытталған нысанға айналады. Аудиторияға журналистік еңбектің соңғы нәтижесі болып табылатын түрлі журналистік шығармалар - жазбалар, репортаждар, радио және телебағдарламалар әсер етеді.
ЮНЕСКО-ның көлемінде өткен Коммуникацияны дамытудың халықаралық бағдарламасының үкіметаралық кеңесінің 28-сессиясында әлем бойынша сегіз мамандық қауіпті деп саналды. Соның бірі журналист мамандығы екенін мамандар өзара екшелеп те берді. Мысалы, ЮНЕСКО-ның есебінше, өз міндеттерін атқару барысында әлем бойынша бес жылда 372 тілші өлтірілген. Көбіне журналистер жергілікті қақтығыстардың және басшылардың жағымсыз әрекеттерін әшкерелеудің құрбаны болады екен. Журналистердің өлімі бойынша әлемде Ирак көш бастап тұр. Ең өкініштісі, сол журналистерді жазым қылғандарға қатысты сот үкімі санаулысына ғана шығарылады.
Журналистер өмірінің қауіпсіздігін көтеру мақсатында Журналистердің қауіпсіздігін сақтау Халықаралық институтының (JNSI) бірнеше нақты шаралар қарастырады. Дамыған елдерде мемлекеттер мен халықаралық ұйымдарда өткізілетін медиа-тренингтер бағдарламасының қауіпсіздігі бойынша курстар қосылып жатыр.
Халықаралық ұйымдардың қолдауымен, оның ішінде ЮНЕСКО, Журналистердің қауіпсіздігін сақтау Халықаралық институты (JNSI) көмегімен БАҚ-да 700 қызметкерлерді 13 мемлекеттерде ақысыз осындай курстар жүргізіледі.
Aл “Бұқаралық ақпарат құралдары туралы” Қазақстан Республикасының заңнамасы шыққаннан бері журналист кәсібінің құқығы мен мамандық қызығушылығын қорғау үшін көп шаралар атқарылып жатыр. Журналистер өз материалдарында тек шынайы мәліметтерді мамандық әдептілігіне сай жазу керек. Хабарды бекіту деген аудио және бейне жазулары. Бұл құралдармен арнайы рұқсат арқылы қолдануға болады. Бұл репортер жұмысына қиындық туғызады. Жаңа заңнама осы мәселені қарастырылып. журналистердің хабарды алуы жеңілдетілді. Қазір, лауазымды адамдардан жауап алмаған себепте жоғарыдағы басшыларға, содан соң сотқа беруге мүмкіндік бар. Қазақстан Республикасының Парламенті қолдайтын болса, қазақстандық журналистика ары қарай демократтық жолға түседі.
Достарыңызбен бөлісу: |