1.Қазақстан Республикасы қазіргі іргелес мемлекеттердің ішінде алға басқан мемлекеттердің бірі болып табылады. Cіздің ойынызша, біздің еліміз осындай жетістіктерге қалай жетті?


Сыбайлас жемқорлықтың қоғамның әртүрлі өмір тіршілігі саласындағы (әлеуметтік, саяси, экономикалық, сондай-ақ адамның күнделікті өмірінде) келеңсіз салдары



бет6/16
Дата23.03.2023
өлшемі113.96 Kb.
#471026
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16
Құқық

13.Сыбайлас жемқорлықтың қоғамның әртүрлі өмір тіршілігі саласындағы (әлеуметтік, саяси, экономикалық, сондай-ақ адамның күнделікті өмірінде) келеңсіз салдары.
Сыбайлас жемқорлық қоғамның барлық салаларына: экономикаға, әлеуметтік салаға, саясатқа сыбайлас жемқорлық әсерін тигізеді. Бұл құбылыс тудырған келеңсіз салдарлар қоғамның прогрессивті, ілгері дамуын тежеп қана қоймай, елдің ұлттық қауіпсіздігінің мүдделеріне үлкен қауіп төндіреді.
Экономикалық салада сыбайлас жемқорлық бірқатар келеңсіз құбылыстар мен процестердің пайда болуына және дамуына ықпал етеді:
нарықтық бәсекелестік механизмін бұзады, өйткені бәсекеге қабілетті емес, пара алу үшін артықшылықтарға ие болған жеңімпаз. Бұл экономикада монополиялық тенденциялардың пайда болуына, оның қызмет ету тиімділігін төмендетуге және еркін бәсекелестік идеяларының беделін түсіруге ықпал етеді.
мемлекеттік бюджет қаражатын тиімсіз бөлуге әкеп соғады, әсіресе мемлекеттік тапсырыстарды бөлу және несиелерді бөлу, сол арқылы мемлекеттік бағдарламаларды тиімді іске асыруға кедергі келтіреді.
қоғамның басқа мүшелерінің есебінен сыбайлас жемқорлық қатынастарының субъектілерін байытатын табыстың әділетсіз бөлінуіне әкеледі.
сыбайлас жемқорлық деп аталатын «үстеме шығындар» салдарынан тауарлар мен қызметтер бағасының өсуіне ықпал етеді, нәтижесінде тұтынушы зардап шегеді.
ұйымдасқан қылмыс пен көлеңкелі экономиканың қалыптасуы мен дамуы үшін қолайлы жағдайларды қамтамасыз ету құралы болып табылады. Бұл мемлекеттік бюджетке түсетін салық түсімдерінің төмендеуіне, капиталдың шетелге кетуіне әкеледі және мемлекеттің өзінің экономикалық, саяси және әлеуметтік функцияларын тиімді орындауын қиындатады.
Әлеуметтік салада сыбайлас жемқорлықтың жағымсыз салдары келесідей:
Сыбайлас жемқорлық жария етілген және нақты құндылықтар арасындағы елеулі айырмашылықты білдіреді және қоғам мүшелері арасында мораль мен мінез-құлықтың «қос стандартын» қалыптастырады. Бұл ақшаның қоғамдағы барлық нәрсенің өлшеміне айналуына, адамның маңыздылығы оны алу әдістеріне қарамастан оның жеке байлығының мөлшерімен анықталатынына, халықтың өркениетті әлеуметтік реттеушілерінің құнсыздануы мен жойылуына әкеледі. мінез-құлық: моральдық нормалар, діни құқықтар, қоғамдық пікір және т.б.
сыбайлас жемқорлық өмір игілігін тар олигархиялық топтардың пайдасына әділетсіз қайта бөлуге ықпал етеді, бұл халық арасында мүліктік теңсіздіктің күрт өсуіне, қоғамның елеулі бөлігінің кедейленуіне және елдегі әлеуметтік шиеленістің күшеюіне әкеледі.
– Сыбайлас жемқорлық мемлекет пен қоғам өмірін реттеудің негізгі құралы ретінде заңның беделін түсіреді. Қоғамдық санада азаматтардың билік алдында да, қылмыс алдында да қорғансыздығы туралы түсінік қалыптасуда.
Саяси салада сыбайлас жемқорлықтың жағымсыз салдары мыналардан көрінеді:
– Сыбайлас жемқорлық саяси мақсаттардың ұлттық мақсаттан олигархиялық кландар мен топтардың билігін қамтамасыз етуге ауысуына ықпал етеді.
өз капиталын шетелде жасырып жүрген сыбайлас жемқорлық субъектілері еліміздің ұлттық қауіпсіздік мүдделеріне опасыздық жасауға ықпал етеді.
– Сыбайлас жемқорлық елдің халықаралық аренадағы беделіне нұқсан келтіреді, оның саяси және экономикалық оқшаулануына ықпал етеді.
Сыбайлас жемқорлық халықтың билікке деген сенімін төмендетеді, демократия құндылықтарынан көңілі қалдырады және басқа, қатаңырақ басқару нысаны – диктатураға көшуге ықпал етуі мүмкін.


14.Ежелгі құқықтың қайнар көздерінде сыбайлас жемқорлық іс-әрекеттер жасағаны үшін нақты жазалануы тиіс екені көрсетіледі. Мысалы «Егер адам құдайдың затын ұрлап алса, ол адам өлтірілуі керек, сонымен қатар оның қолынан ұрланған затты қабылдаған адам да өлтірілуі тиіс». Қазіргі таңда ұрлық жасалған сәтте жазалаудың, әрине мұндай түрі емес, жеңілдеу түрі қолданылатыны бәрімізге белгілі. Егер де ұрлық жасағанда ежелгідей жазалау қолданылса, ұрлық саны кемуі әбден мүмкін. Сіз қалай ойлайсыз? Ежелгі кездегідей жазалау қолдану қаншалықты дұрыс па?
Менің ойымша , ежелгі кездегідей жазалану дұрыс емес. Бәрімізге белгілі ежелгі құқық көздерінде сыбайлас жемқорлық іс-әрекеттері жасалғаны үшін нақты жазалануы тиіс болып саналатын, алайда қазіргі кезде сондай жазалау түрі мүлдем қате түсінік деп ойлаймын.Қазіргі таңда қылмыстық теріс қылық жасағаны үшін кінәлі деп танылған адамға мынадай жазалар тағайындалады: айыппұл; түзеу жұмыстары; қоғамдық жұмыстарға тарту; қамауға алу; бас бостандығын шектеу немесе айыру қолданылуы мүмкін. Сонымен қатар кінәлі деп танылған адамға негізгі жазамен қатар қосымша жазалар: мүлкін тәркілеу; белгілі бір лауазымды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан айыру сынды жазалар қолданылуы мүмкін. Менің байқағаным бойынша, біздің елімізде ежелгідей жазалау мүлдем алынып, сондай жазалау түрлері қолданылмайды. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы жасалған іс-әрекеттері үшін біздің еліміздегі ең ауыр жазалау түрібас бостандығынан айыру болып табылады. Мысалы, жасалғаны үшін Кодексте көзделген ең ауыр жазаға бас бостандығынан айыру 12 жылдан аспайтын қасақана жасалған іс-әрекеттер ауыр қылмыс деп танылады. Сонымен қатар жасалғаны үшін Кодексте 12 жылдан астам мерзімге бас бостандығынан айыру немесе өмір бойына бас бостандығынан айыру түріндегі жаза көзделген қасақана жасалған іс-әрекеттер аса ауыр қылмыстар деп аталады. Ежелгі заманғы жазалау түрі ең қатал формада болса да, қазіргі жазалау түрі де сондай деңгейде де деп ойлаймын. Ежелгі заманды қазіргі заманмен салыстыратын болсақ, ежелгі заманда аштықтың белең алуы, азық-түліктің болмауы мен жетіспеушілігі, тонаушылық жасаған адамдар өздерінің өмірлерін жақсарту үшін, тоқ болуы үшін сыбайлас жемқорлық жолына түскен,сондықтан да билік тарапынан осынша ауыр жазалау түрі болса керек. Ал қазіргі кезде халықтың өмір сүруі үшін бәрі де бар , барлық жағдайлар жасалған десек те болады, сондықтан да қазіргі жазалау түрі барынша жеңілдеді деп ойлаймын.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет