2023–2027 жылдарға арналған жастар саясатының тұжырымдамасы Астана қаласы, 2023 жыл Мазмұны
жүктеу/скачать 99.67 Kb.
|
| Жаңа жобаларды іске қосу мүмкіндіктері
ЖРО, стартап-инкубаторларды, волонтерлік, менторлық институттарын, түрлі оқу курстарын, тренингтерді құру азаматтық сананы қалыптастыру, кәсіпкерлік қабілеттерді өсіру, бизнес-идеяларды қалыптастыру, инновациялық жобаларды әзірлеу жөніндегі ұйымдастырушылық жұмысқа жатады. Мұндай тәжірибе елдің кейбір аймақтарында жинақталған. Аналитик-консультанттар, инновациялық педагогтар, жаттықтырушылар ұжымы қалыптасты. Олардың қызметі жалпылауды, ең тиімді әдістер мен технологияларды анықтауды талап етеді. Бұл «Атамекен» ҰКП-ның функционалдық міндеттеріне кіреді. Сонымен қатар, жастардың кәсіпкерлік бастамасы үлкен идеяларға, ауқымды жобаларға мұқтаж. Жас жігіттің ата-анасынан жақсы өмір сүруге деген табиғи ұмтылысы өзін-өзі жүзеге асырудың балама нұсқаларын іздеуге әкеледі. Осындай идеялардың бірі-өмір сүру кеңістігін ұйымдастырудың экологиялық және жүйелі тәсілдері-"ауылдық" аумақтар мен «қалалық» өркениеттік игіліктер жағдайында салауатты өмір салтын үйлестіруді қамтамасыз ететін ауылдық-қалалық агломерацияларды (СГА) құру идеясы. Бұған коронавирустың жаһандық эпидеті де түрткі болды, бұл адамдардың тығыз қоныстануының кемшіліктерін, өмір сүру кеңістігін ұйымдастыру принциптерін, қала құрылысына қолданыстағы тәсілдерді қайта қарастыру қажеттілігін тікелей көрсетеді. Қоғам мезгіл-мезгіл қайталанатын вирустық инфекциялар жағдайында өмір сүруге дайын болуы керек екені анық. СГА ірі қалалардың тығыздалуын, қалалардың көп қабатты құрылыс векторының аз қабатты, коттеджді, үй құрылысына ауысуын, табиғатқа ұқсас өмір салтын қалыптастыруды, елдің бүкіл аумағын шаруашылық игеруді, ауылдық жерлерде (мектептер, ауруханалар, клубтар, сауда, сервистік орталықтар және т.б.) өмір сүруге және қызмет етуге қолайлы және әлеуметтік беделді жағдайлар жасауды көздейді. Бұл көпвекторлы шағын, орта және ірі кәсіпкерлікті дамытуға, халықтың өмір сүру сапасын арттыруға және ұзақтығын арттыруға ықпал етеді. СҚА құру идеясы жастардың бойында патриоттық сезімдерді оятуға, оны ауқымды жасампаз, кәсіпкерлік қызметке ынталандыруға және жұмылдыруға, арманын жүзеге асыруға қабілетті. Жастар табиғи ландшафт аясында өмір мен қызметтің жаңа мағыналарын дамытады: экологиялық таза өмір, мобильді, салауатты өмір салты. Мектептегі кәсіптік бағдар беру жүйесі ҚР Білім министрлігінің деректері бойынша 2022 жылдың 1 қыркүйегінен бастап ҚР барлық мектептерінде 7-сыныптан бастап оқушылармен жұмыс істейтін "педагог-кәсіптік бағдар беруші" бірлігін енгізу басталды. Бұл шара кәсіптік бағдар беру жұмысының сапасын едәуір арттыруға мүмкіндік береді, өйткені бұған дейін ол негізінен ақпараттық жұмыс және жарнама түрінде болған, колледждер мен ЖОО-лар дайындалып жатқан мамандықтар туралы ақпараттандыра отырып, мектептерге баруды ұйымдастырған. Жаңа енгізілген педагогикалық бағытқа әдістемелік қолдауды "Атамекен" өңірлік кәсіпкерлер палатасы тегін негізде көрсетеді. Сонымен, педагог-кәсіптік бағдар берушілерге Оқу құралдары, әдістемелік құралдар, жаңа кәсіптер атласына сілтемелер және т.б. беріледі, сондай-ақ Кәсіпкерлер Палатасы мектептерге өскелең ұрпақты өңірдің оқу орындарында ала алатын кәсіптермен таныстыру, сондай-ақ өндірістік кәсіпорындарға экскурсиялар ұйымдастыру тұрғысынан жұмысты ұйымдастыруға көмектесетін болады. Қазақстанда 2022 жылдан бастап мектептерде кәсіптік бағдар беру мәселесімен жүйелі түрде айналыса бастағанына қарамастан, бірқатар проблемалық мәселелер бар. Біріншіден, мектептерде кәсіптік бағдар берушінің бос орнын енгізу кезіндегі формализм. Кәсіби бағдар берушілер көбінесе сырттай жұмыс істейді, сәйкесінше бұл олардың негізгі жұмысы емес және олар өз әлеуетін толық іске асыра алмайды. Екіншіден, кейбір өңірлерде кәсіби бағдар берушілерге әдістемелік мәселелерде, сондай-ақ бағдарламаларды құрастыруда көмектесетін әдістемелік орталықтар жоқ. Үшіншіден, кәсіптік бағдарлау қызметтерін көрсетуде жеке компанияларды тарту өңірлердің мүмкіндіктеріне байланысты, яғни кейбір өңірлерде тұрақты негізде кәсіптік бағдарлауға қаражат бөлінеді, ал басқаларында олар мүлдем жоқ. Тиісінше, бұл өңірлер арасындағы балалардың кәсіптік бағдарлау даярлығында белгілі бір теңгерімсіздіктерге әкеледі. Жоғарыда аталған проблемаларды жою үшін жеке ұйымдар мен ірі компанияларды кәсіптік бағдарлау жүйесін қалыптастыру процесіне белсенді тартуды қамтамасыз ету қажет. Қазақстандық жағдайда «педагог-кәсіптік бағдар берушілерге» базалық әдіснамалық қолдауды ҚР Білім министрлігіне ведомстволық бағынысты ұйымдар – «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы АҚ және «Ы. Алтынсарин атындағы ұлттық білім академиясы» РМҚК жүзеге асыра алады. Мемлекет жеке компанияларды коммерциялық және өтеусіз негізде оқушылардың кәсіптік бағдар беру процесін ұйымдастыруға, педагог-кәсіптік бағдар берушілерді даярлауға және олардың біліктілігін арттыруға біркелкі тартуы қажет. Кәсіптік бағдарлау жүйесінің мектеп оқушыларына арналған ассессмент-орталықтардың толық жүйесін енгізуге бағытталғандығын, яғни тірі оқыту, тренингтер, бағалау және онлайн-платформаларды пайдалану арасындағы интеграцияланған тәсілді белгілеген жөн. 2020 жылдан бастап «Өрлеу» «Біліктілікті Арттыру Ұлттық орталығы» АҚ BTS Education компаниясымен бірлесіп жобаны іске асыруда «EduNavigator.kz» ассесмент-орталық элементтері бар 7, 10, 11 сынып оқушыларын гонавигациялауға бағытталған. 2022-2023 оқу жылында жобамен 7-9 сыныптардың 30 мыңнан астам оқушысын қамту жоспарлануда. Сондай-ақ, қазақстандық нарықта «Qabilet» (Елбасы академиясы), «buginholding.com», «bagdar.kz», «жаңа кәсіптер атласы» жобасы және басқалары. Бұл бастамалар қазақстандық балалармен коммерциялық және тегін негізде жұмыс істейді. Жастарға арналған Қолжетімді баспана Ұлттық баяндама аясында жүргізілген сауалнама нәтижелері бойынша жастардың қалаған табыс деңгейі нақты деңгейден айтарлықтай ерекшеленетіні анықталды. Мысалы, 2021 жылы респонденттердің 45,2% - ы «100 мың теңгеден аз» мөлшерінде «200 мың теңге шегінде» табыс алды. Осыған байланысты жастардың едәуір бөлігі үшін жеке тұрғын үй сатып алу өте қиын болады. Екінші деңгейдегі банктер ұсынатын ипотекалық бағдарламалардың шарттарын, атап айтқанда жоғары пайыздық мөлшерлемелерді және бастапқы жарнаның болуын ескере отырып, тұрғын үй сатып алуды қолдау шарасын дамытуға баса назар аударған жөн. Бұл Elorda Zhastary және «Алматы Жастары» мемлекеттік бағдарламасының бағдарламалары, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының жұмыс істейтін жастары үшін жалға берілетін тұрғын үй, сондай-ақ ауылдық жерлерде «Дипломмен ауылға» жобасын іске асыру жалғасады. 2022 жылғы желтоқсанда «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне мемлекеттік жастар саясаты және әлеуметтік қамсыздандыру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңға қол қойылды. Осы құқықтық құжатта жергілікті атқарушы органдарға жастарға жеңілдікті жалға берілетін тұрғын үй беру жөніндегі бағдарламаны әзірлеу және іске асыру бойынша жаңа құзырет беру көзделеді. Сонымен қатар, жастарға арналған қолданыстағы ипотекалық бағдарламалардың бірқатар «тар тұстары» бар, оларға уәкілетті мемлекеттік органдар назар аударуы керек: 1. Қол жетімді тұрғын үй сатып алу бағдарламаларының шарттарына Мемлекеттік қалалық және республикалық мекемелерде жұмысқа орналасқан жастар ғана жатады. 2. Жалдамалы тұрғын үй елорда мен Республикалық маңызы бар қалалардың жұмыс істейтін жастары үшін ғана қолжетімді, олардың табысы 100 мың теңгеден басталады. Сонымен қатар, «Жастар» ҒЗО жүргізген әлеуметтанулық сауалнама нәтижелері бойынша жастардың 15% - ға жуығы 100 мың теңгеден аз табысқа ие. 3. Республиканың басқа қалаларында тұратын жастардың көпшілігі өңірлерде болмауына байланысты мұндай бағдарламаларға қатысудан автоматты түрде бас тартады. 4. «Дипломмен – ауылға» жобасы ауылдық елді мекендерде жұмыс істеу үшін жекелеген мамандықтар (білім беру; денсаулық сақтау; әлеуметтік қамсыздандыру; мәдениет және спорт; ветеринария; мемлекеттік қызмет) бойынша жіберілетін жастар үшін тұрғын үй сатып алуға елеулі көмек көрсетеді. Алайда, басқа салалардағы жұмыспен қамтылған жастардың және өзін-өзі жұмыспен қамтыған халықтың қалған бөлігі бұл жобаға қатыса алмайды. Айта кету керек, «Дипломмен – ауылға» жобасының тетігін бөлікте қайта қарау орынды: * осы жоба бойынша қатысу үшін іріктеу ережелерін жетілдіру, * ауылдардағы қайталама нарықтағы тұрғын үй құнының өсуіне байланысты жобаға қатысушылар үшін тұрғын үй сатып алуға немесе салуға 2 мың АЕК-ке дейін бюджеттік кредит мөлшерін ұлғайтуды қайта қарау, * өз қызметкерлері үшін тұрғын үй салған ауылдағы жұмыс берушілер шығындарының 50%-государ мемлекеттің субсидиялауы сияқты ынталандыру тетігін енгізу (2025 жылға дейін тұрғын үй-коммуналдық инфрақұрылымды дамыту тұжырымдамасында көзделген). жүктеу/скачать 99.67 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|