№21 (8233) жезқАЗҒан аймақТЫҚ газеті • 973 жылғЫ 13 СӘуірден шығады saryarqa maýsym
жүктеу/скачать 4.02 Mb. Pdf көрінісі
|
| ortalyq.kz
С үтемген Бүкіровтың барлық ізденіс жұмыстары, өлкета- нушылық қызметі Ұлытау, Қар- сақбай, Байқоңыр, Жезді, Жезқазған жер- лерінің тарихымен тікелей байланысты. Оның назарында өлке тарихының түрлі кезеңдері мен мәселелері болды. С. Бүкіро- втың өлкетану ізденістерінің кеңдігі мен ауқымдылығы әсерлі. Оны саяси тарих, әлеуметтік-экономикалық қайта құру мәсе- лелері, өлке мәдениетінің қалыптасуы мен дамуының түрлі мәселелері қызықтырды. Оның мақалаларының, очерктері мен зерт- теулерінің кейіпкерлері аймақтың әлеумет- тік-экономикалық, мәдени дамуына елеулі үлес қосқан ірі тарихи тұлғалар, сонымен қатар қарапайым жұмысшылар, ғалымдар, инженерлер, колхозшылар, мұғалімдер еді. Сүтемген Тақабайұлының өлкета- нушылық ізденістерінде Қарсақбай мәселе- сін зерделеу ол ерекше назар аударған бірқа- тар түйінді тақырыптарды бөліп көрсетуге негіз береді. Ең алдымен, Қ.И. Сәтбаев, Ө.А. Байқоңыров, И.В. Деев сияқты жергілік- ті қайраткерлердің өмірбаяны Қарсақбай тарихымен тығыз байланысты екені анық. Негізі, С. Бүкіров Қ.И. Сәтбаев пен И.В. Де- ев өмірбаянына және олар жайында нақты деректерге ерекше назар аударды. Көпте- ген газет басылымдары мен «Біздің Қаныш Имантайұлы» деген жинақ пен «Иван Деев» деректі-өмірбаяндық очерктерінің мазмұ- нын талдау барысында С.Бүкіровтің сирек кездесетін және құнды құжаттар мен мате- риалдардың ғылыми айналымын анықтау және енгізу бойынша кең ауқымды іздеу жұмыстарын жүргізгенін көрсетеді. Қарсақбай мәселелері аясында С. Бүкіров назар аударған келесі тақырыпты Қарсақбай халқының Ұлы Отан соғысы- на қатысуы деп атауға болады. Ол 1990 ж. Жезқазған облыстық «Зерде» кітабының редакциялық алқасына кеңесші – құрасты- рушы ретінде шақырылды. Дәл осы кезден бастап, С.Бүкіров Қазақстан мен Ресейдің бірқатар мұрағаттарында ауқымды да ты- нымсыз ізденіс жұмыстарын жүзеге асыра отырып, осы тақырыпты әзірлеуге орасан зор үлес қосты. Бұл жұмыстың нәтижесі 1995 жылғы әйгілі екі томдық «Боздақтар», кітабы жарық көрді. С.Бүкіров жоба ая- сында жұмыс істеген әріптестерімен бірге Ұлы Отан соғысының бірнеше мың қаты- сушысы – біздің өңірден шыққандар тура- лы мәліметтер алды. Осының арқасында Ұлытау-Жезқазған өңірінің қазіргі және болашақ ұрпақтары Отан үшін шайқаста қаза тапқандардың есімдерін білуге бірегей мүмкіндік алды. Менің ойымша, осы жұ- мыс үшін ғана Сүтемген Бүкіров Қазақстан- да бар ең жоғары марапаттарға лайық. Қарсақбай мәселелері аясында С.Бүкіров түрлі дереккөздерден, мұрағат- тардан, ғылыми зерттеулерден, кітаптардан, журналдардан, газеттерден ақпарат іздеуі, Орталық Қазақстан даласының алғашқы іза- шарларының бірі Н.П.Рычков туралы мақа- лалар жазуға; 1915 жылы Қарсақбай-Бай- қоңыр тар табанды желісіндегі теміржол жұмысшыларының; 1925 жылы Қарсақбай мыс балқыту комбинатының құрылысының басталуына; кен байыту фабрикасының мыс балқыту зауытының құрылысына кіріскен шетелдік капиталистердің қызметі туралы; № 1 Қарсақбай мектебінің, Қарсақбай та- у-кен металлургия техникумының құрылы- сы, аудандағы алғашқы комсомол ұяшықта- рын құру туралы; С. Сейфулиннің ұжымда- стыру жылдарында Қарсақбай ауданында болған кезіндегі қызметі туралы; тау-кен инженері және көрнекті ғалым, ғылымды ұйымдастырушы Ө.А. Байқоңыров тура- лы; Қарсақбайдан келген ұстаз М. Б. Абсат- таров, сондай-ақ техника ғылымдарының докторы дәрежесін алған алғашқы әйел А. Ж. Ақбасованың өмірбаяндары туралы қызықты әрі тың деректерді топтастыруға мүмкіндік берді. Міне, осындай әр-түрлі дереккөздерді жинап, талдау барысында С.Бүкіровтің та- пқан тағы да бір тың дерегі Қарсақбай мыс зауытының тұңғыш директоры Деев емес, Дрейман болғанын сол кезде көзі көріп, таныс болған адамдардың жазуымен дәлел- дейді. жүктеу/скачать 4.02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|