Допты лақтыруды үйрету әдістемесі.
Көрсеткіш, ортаңғы және сақина саусақтар рычаг тәрізді доптың артына орналастырылады, ал бас және кішкентай саусақ оны бүйірге қарай ұстайды. Жүгіру басталар алдында лақтырушы снарядты бүгілген қолымен иығына ұстайды. Жүгіру сол аяқпен басталады. Бұл кезде иықтар оңға бұрыла бастайды және доппен шынтақ буынында бүгілген оң қолдың біртіндеп тартылуы басталады. Шынтақ буынында бүгілген сол қол алға жылжиды.
Снаряды бар қол аттас иықтан сәл жоғары орналасқан. Түзетілген оң қол мен дене арасында тік бұрыш қалыптасады, ол әрі қарай қозғалыстарда сақталады.Жылдамдықты сақтау үшін дененің тік күйін сақтау ұсынылады. Аяқ қозғалысы белсенді, серіппелі және снарядтан қашу сияқты орындалуы керек. Доптың ауқымына мыналар әсер етеді:
Доптың ұшып шығу жылдамдығы оқушының допқа жұмсаған күшіне, қолындағы доптың жүріп өткен жолының ұзындығына, доптың осы жолмен жүру уақытына байланысты.Жол ұзағырақ және күш жұмсау уақыты неғұрлым қысқа болса, доптың бастапқы жылдамдығы соғұрлым жоғары болады және нәтиже соғұрлым жоғары болады.Бұл жүгірудің соңғы бөлігінде допты жүгіру және «басып озу» арқылы қол жеткізіледі.
Оқушының допқа әсер ету уақытының азаюы оның күшіне және оған әсер ету жылдамдығына байланысты.Сондықтан оқушыны тәрбиелеудің негізгі міндеттерінің бірі – күш пен жылдамдықты арттыру. Доптың шығу нүктесінің биіктігі қолдың ұзындығына және оқушының бойына байланысты.
Ауа кедергісі жеңіл теннис шарларының көлденең жылдамдығы мен ауқымын азайтады; Қалыптастырылған резеңке шарларға (гранаттарға) ауа шамалы ғана әсер етеді.
Допты босату жылдамдығы
Шығу бұрышы.
Шығу биіктігі.
Ауа кедергісі
Снарядтың траекториясы (атап айтқанда, қашықтығы) мыналармен анықталады:
а) бастапқы ұшу жылдамдығы;
б) кету бұрышы,
в) снарядтың шығу орны (биіктігі);
г) снарядтың айналуы және
д) ауаның кедергісі, ол өз кезегінде снарядтың аэродинамикалық қасиеттеріне, желдің күші мен бағытына, ауаның тығыздығына (атмосфералық қысым төмен тауларда, ауа тығыздығы төмен және спорттық) байланысты. жабдық бірдей бастапқы жөнелту шарттарында үлкенірек қашықтыққа ұша алады) .
Бастапқы жөнелту жылдамдығы спорттық шеберліктің өсуіне байланысты табиғи түрде өзгеретін негізгі сипаттама болып табылады. Ауа кедергісі болмаған жағдайда снарядтың қашықтығы ұшыру жылдамдығының квадратына пропорционал болады. Ұшыру жылдамдығын, айталық, 1,5 есе ұлғайту снарядтың қашықтығын 1,52-ге арттыруы керек, яғни. 2,25 есе. Мысалы, лақтыру жылдамдығы 10 м/с орташа 12 м ату нәтижесіне, ал 15 м/с жылдамдық шамамен 25 м нәтижеге сәйкес келеді.
Халықаралық дәрежедегі спортшылар үшін снарядтың максималды жылдамдықтары тең: ракеткамен (теннисте қызмет ететін) және таяқпен (хоккей) соққанда - 50 м/с астам, қолмен соққанда (волейболда шабуыл соққысы) және аяқпен (футбол), найза лақтыру - шамамен 35 м/с. Ауа кедергісіне байланысты снарядтың ұшып шығуының соңындағы жылдамдығы бастапқы ұшып кету жылдамдығынан аз.
Шығу бұрыштары. Келесі негізгі кету бұрыштары бар:
1. Биіктік бұрышы – горизонталь мен арасындағы бұрыш
ұшып кету жылдамдығының векторы (ол снарядтың тік жазықтықтағы қозғалысын анықтайды: жоғары – төмен).
2. Азимут – горизонталь бойынша кету бұрышы
жазықтық (оңға - солға, шартты таңдалған тірек бағыттан өлшенеді).
3. Шабуыл бұрышы – ұшып кету жылдамдығы векторы мен снарядтың бойлық осі арасындағы бұрыш. Найза лақтырушылар нөлге жақын шабуыл бұрышын көздейді («найзаны дәл соғу»). Дискі лақтырушыларға шабуылдың теріс бұрышы бар дискіні босату ұсынылады. Доптарды, оқтарды және балғаларды ұшыру кезінде шабуыл бұрышы рөл атқармайды.
Снарядтың ұшып шығуының биіктігі ұшу қашықтығына әсер етеді.Снарядтың ұшып шығу биіктігі артқан сайын снарядтың қашықтығы шамамен сонша өседі.
Снарядтың айналуы және ауа кедергісі. Снарядтың айналуы оның ұшуына екі есе әсер етеді. Біріншіден, айналу, снарядты ауада тұрақтандырады, оның «құбылуына» жол бермейді. Бұл жерде жұмыс істейді айналмалы шыңды құлаудан сақтайтын гироскопиялық әсер. Екіншіден, снарядтың жылдам айналуы оның траекториясын бүгеді (осылайша
Магнус эффектісі деп аталады). Егер доп айналса (мұндай айналуды көбінесе спин деп атайды, ағылшын тілінен аударғанда - айналу), онда оның әртүрлі жағындағы ауа ағынының жылдамдығы әртүрлі болады. Айналдыра отырып, доп оның айналасында қозғала бастайтын (айналатын) көршілес ауа қабаттарын алып кетеді.Ауыстыру және айналу қозғалыстарының жылдамдықтары қосылатын жерлерде ауа ағынының жылдамдығы жоғарылайды;доптың қарама-қарсы жағында бұл жылдамдықтар алынып тасталады және нәтижесінде жылдамдық аз болады.
Достарыңызбен бөлісу: |