Пассив операцияларына мыналар жатады

Пассив операцияларына мыналар жатады:

• Пассив операцияларына мыналар жатады:
• Салым қабылдау (депозиттер);
• Клиенттерге шоттар (оның ішінде корреспондент – банктерге) ашу және оларды жүргізу;
• Өзінің бағалы қағаздарын шығару (облигация, вексель, депозиттік және жинақ сертификаттары);
• Банкаралық несие алу, оның ішінде орталықтанған несие ресурстарынан;
• Репо операциялары;
• Еуровалюталық несие алу;
• Банктің капиталы өз қаражаты, тартылған қаражат және эмиссияланған қаражаттардан құрылады. Банктің өз қаражатына акционерлік және резерв капиталы, сонымен бірге бөлінбеген пайда жатады.

Акционерлік капитал немесе жарғылық қор бағалы қағаздар нарығында акцияларды орналастыру арқылы жинақталады. Жарғылық қордың мөлшері, оны қалыптастыу және өзгерту банктің жарғысында көрсетіледі. Жарғылық капиталдың соммасы заңмен шектелмейді, дегенмен банктің тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін орталық банк төмендегі аз мөлшерін бекітеді. Жарғылық қорды ұлғайту акционерлер қаражаты есебінен, сондай – ақ өз қаражаты (резерв қорынан), акционерлердің девиденттері және пайда есебінен жүзеге асырылуы мүмкін.

• Акционерлік капитал немесе жарғылық қор бағалы қағаздар нарығында акцияларды орналастыру арқылы жинақталады. Жарғылық қордың мөлшері, оны қалыптастыу және өзгерту банктің жарғысында көрсетіледі. Жарғылық капиталдың соммасы заңмен шектелмейді, дегенмен банктің тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін орталық банк төмендегі аз мөлшерін бекітеді. Жарғылық қорды ұлғайту акционерлер қаражаты есебінен, сондай – ақ өз қаражаты (резерв қорынан), акционерлердің девиденттері және пайда есебінен жүзеге асырылуы мүмкін.
• Банктің резерв капитал ағымдағы пайдадан бөлінген сомадан құралады. Ол ойда болмаған шығындарды және бағалы қағаздар курсының төмендеуінен болатын шығындарды жабуға арналады. Оның мөлшері жарғы қорына байланысты процентпен белгіленеді.

Бөлінбеген пайда шоты деген – ол арадағы транзит шоты. Онда акционерлер арасында дивидент түрінде бөлінбеген және резервке түспеген пайда жинақталады. Пайданы резервке бөлу төлейтін салықты төмендету әдісіне жатады, себебі резервтердің көп түрі салықтан босатылады. Қазіргі коммерциялық банктердің ресурс қорында өз қаражатының үлесі 10% шамасында.

• Бөлінбеген пайда шоты деген – ол арадағы транзит шоты. Онда акционерлер арасында дивидент түрінде бөлінбеген және резервке түспеген пайда жинақталады. Пайданы резервке бөлу төлейтін салықты төмендету әдісіне жатады, себебі резервтердің көп түрі салықтан босатылады. Қазіргі коммерциялық банктердің ресурс қорында өз қаражатының үлесі 10% шамасында.
• Коммерциялық банктердің өзгешелігі – олардың өзгенің қаражатымен қызмет жасауы. Банк капиталының 90%- ға жуығы тартылған қаражат. Тартылған қаражаттың ең үлкен мөлшері банктің өз капиталына байланысты анықталады. Әр елдерде өз капиталы мен тартылған капиталдың арақатынасы әртүрлі болады.