50 – бал Паренхимиялық дистрофия кезінде мүшеде болатын өзгерістер
Толыққандылық. Артериялық толыққандылық себептерi, түрлерi, морфологиясы
жүктеу/скачать 167.86 Kb.
|
| 22.Толыққандылық. Артериялық толыққандылық себептерi, түрлерi, морфологиясы
Толакандылыктың артериялык, веналык, жергілікті жэне жалпы турлер) бар. Артериялық толақандылық Артериялыктолакандылыкдеп канныңағып келуі күшейіп, артерия кан тамырларына каннын жиналып калуын атаймыз, ал канның ағып кетуі калыпты болады. Бул кезде каннын артерия аркылы ағып келуі күшейіп капиллярларда кан айналымы жылдамдайды, канда оксигемоглобиннің мөлшері асып кетеді, сондыктан жергілікті тін кып-кызыл болып көрінеді. Артериялык гиперемиянынфизиологиялык жэне патологиялыктүрлерібар. Күн сэулесі эсерімен терінін, ұялғанда беттің кызаруы физиологиялык толакандылыктын мысалы бола алады. Патологиялык жағдайда жиі кездесетін гиперемияларға: • ангионевроздык; • коллатералдык; • кабынуға байланысты; • кысымның өзгеруіне байланысты (вакаттык); • кан келуі азайғаннан кейінгі; • артериовеноздык саңылау пайда болғанда дамитын гиперемиялар кіреді. Ангионевроздык (нейропараличтік) гиперемия кан тамырларындағы нерврецепторларынын козуына байланысты. Организм үшін коллатералдык гиперемияның маңызы өте зор. Себебі, тромбоз, эмболия, спазм салдарынан кан тамырларынын негізгі салаларында кан жүрмей калғанда, косымша кан тамырлары немесе анастомоздар ашылып, кан бармай калган ағзаларды ауыр, кайтымсыз өзгерістер дамудан сактап калады. Егер осы бүйірлік (коллатералдык) кан тамырлар жеткіліксіз болса немесе тез арада пайда болмаса, онда тіндер, ағзалар некрозға ұшырайды. Мысалы, жүрек артериясынын тез тығындалып калуы жүрек ин фарктына соктырады. Коллатералдык гиперемияның дамуы эрбір ағзанын өзіндік канайналу ерекшеліктерімен жэне кан тамырларының бір-бірімен каншалыктытығызбайланыстаекенідігіменаныкталады. Ишемияғаұшыраған аймактан бөлініп шығатын улы заттар (ишемия уы) қан тамырларын кеңіте алатын (вазодилятация) касиетке ие. Кейде ірі кан тамырларынын (колка, жүрек артериялары) бірте-бірте толык бітеліп калуының өзі, коллатералдык канайналымының дамуына байланысты, клиникада ерекше ауыр өзгерістерге соктырмауы мүмкін. Кабынуға байланысты гиперемия кабыну ошағында дамыған патогендік әсерлерді жоюға бағыггалған реакциялардын алғашкысы есебінде дамиды. Вакаттык гиперемия да жергілікті және жалпы деп бөлінеді. Денете банка (лонка) койғанда жергілікті вакаттык гиперемия дамиды. Егер су астында (кессонда) жұмыс істеп жаткан адамды, су астынан тез котерсе, кысымнын күрт төмендеп кетуіне байланысты вакаттык гиперемия пайда болып адамнын аузы-мұрнынан кан кетеді. Қан келуі азайғаннан кейінгі гиперемия кұрсак куысынан үлкен ісікті немесе көп мөлшердегі шемен сұйыктыктығын бірден алып тастағанда байкалады. Осы жағдайда басылып тұрған кан тамырларынын канмен тез толып кетуіне байланысты орталык нерв жүйесі кансызданып калып, коллапс дамиды. Жас балаларда артерия жэне вена тамырларынын дисплазиясына байланысты кейбір аймакка артерия каны көп мөлшерде ағып келіп, жас балалардың закымданған аяғы сау аяғына карағанда тезірек өседі (Паркс—Вебер синдромы), бұл артериовеноздык гиперемияға мысал бола алады. Артериялык гиперемияның маңызы оның түріне, мерзіміне байланысты. Мысалы, ангионевроздык гиперемия тез өтіп, ешкандай белгі калдырмайтын болса, үзак мерзімдегі коллатералдык гиперемия кан тамырларынын жарылып кетуімен аякталуы мүмкін. Коллатералдык гиперемияның пайдалы жактары жоғарыда айтылады. жүктеу/скачать 167.86 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|