9. А. Байтұрсынов қазақ фонетикасының негізін салушы
Қазақ тіліндегі диссимиляция құбылысы
жүктеу/скачать 99.24 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 72. Қазақ тіліңдегі ерін дауыссыздарына сипаттама беріӊ.
- 73. Қазақ тіліңдегі тіл алды дауыссыздарына сипаттама беріӊ. Тіл алды: т, д, с, з, ш, ж, ч, н, л, р; 74. Қазақ тіліңдегі тіл ортасы дауыссыздарына сипаттама беріӊ
| 71. Қазақ тіліндегі диссимиляция құбылысы.
Диссимиляция Диссимиляция (лат. ұқсамау) дыбыстардың комбинаторлық өзгерістерінің бір түрі ретінде қарастырылады. Ассимиляцияда көрші дыбыстар бір-бірімен үндесіп, ұқсап тұратын болса, диссимиляцияда керісінше, сөз ішінде бірдей немесе ұқсас дыбыстардың біреуі өз орнын ұқсастығы жоқ дыбысқа береді. Яғни диссимиляция - бір сөз ішінде артикуляциялық ұқсасатығы жоқ екі немесе одан да көп дыбыстың келуі. Олар бірімен-бірі қатар және араға басқа дыбыстар салып тұруы мүмкін. Мысалы: молда- молла, түңдік –түңлік, маңдай – маңлай т.б. Балалар тілінде кездесетін қолбақ (қолғап) осы заңға орай жасалған деуге болады. 72. Қазақ тіліңдегі ерін дауыссыздарына сипаттама беріӊ. ерін дауыссыз дыбыстар ерін мен еріннің тоғысымы (не жуысымы) арқылы жасалады п, б, в, ф, м, у; Ерін фонемалары іштей еріндік (п, б, м, у) және ерін мен тіс (ф, в) болып бөлінеді. Еріндіктерді айтқанда екі ерін біріне-бірі жабысып (п, б, м) немесе дөңгелене жуысып (у) тұрса, ерін мен тіс дыбыстарында астыңғы ерін үстіңгі (күрек) тіске жуысады. бұл дыбыстарың ішінде п дыбысы дауыстың қатысына қарай қатаң дауыссыз дыбыс болып есептеледі,айтйлу жолына қарай шұғыл. Б дыбысы ұяң дауыссыз дыбыс,айтылу жолына қарай шұғыл В дыбысы ұяң ,ызың Ф дыбысы қатаң,ызың М дыбысы үнді,шұғыл У дыбысы үнді,ызың 73. Қазақ тіліңдегі тіл алды дауыссыздарына сипаттама беріӊ. Тіл алды: т, д, с, з, ш, ж, ч, н, л, р; 74. Қазақ тіліңдегі тіл ортасы дауыссыздарына сипаттама беріӊ. 75. Қазақ тіліңдегі тіл арты дауыссыздарына сипаттама беріӊ. 76. Қазақ тіліңдегі шұғыл дауыссыздарға сипаттама беріӊ. 77. Қазақ тіліңдегі ызыӊ дауыссыздарға сипаттама беріӊ. 78. Қазақ тіліңдегі діріл дауыссыздарына сипаттама беріӊ. 79. Қазақ тіліңдегі көмей дауыссыздарына сипаттама беріӊ. 80. Қазақ тіліңдегі қатаӊ дауыссыздарға сипаттама беріӊ. 81. Қазақ тіліңдегі ұяӊ дауыссыздарға сипаттама беріӊ. 82. Қазақ тіліңдегі үнді дауыссыздарға сипаттама беріӊ. 83. Қазақ тіліңдегі жуан дауыстыларға сипаттама беріӊ. 84. Қазақ тіліңдегі жіӊішке дауыстыларға сипаттама беріӊ. 85. Қазақ тіліңдегі еріңдік дауыстыларға сипаттама беріӊ. 86. Қазақ тіліңдегі езулік дауыстыларға сипаттама беріӊ. 87. Қазақ тіліңдегі ашық дауыстыларға сипаттама беріӊ. 88. Қазақ тіліңдегі қысаӊ дауыстыларға сипаттама беріӊ. 89. Қазақ тіліндегі қ, к дыбыстарына сипаттама беріӊ 90. Қазақ тіліндегі в, ф дыбыстарына сипаттама беріӊ 91. Қазақ тіліндегі з,с дыбыстарына сипаттама беріӊ 92. Қазақ тіліндегі б, п дыбыстарына сипаттама беріӊ 93. Қазақ тіліндегі о, ө дыбыстарына сипаттама беріӊ 94. Қазақ тіліндегі ы, і дыбыстарына сипаттама беріӊ 95. Қазақ тіліндегі у, и дыбыстарына сипаттама беріӊ 96. Қазақ тіліндегі ц, ч дыбыстарына сипаттама беріӊ 97. Қазақ тілінде бұрын болмаған орыс тілініӊ ықпалымен кірген дыбыстарға сипаттама беріӊ 98. Қазақ тілінде де, орыс тілінде де бірдей қолданылатын қай дыбыстар? 99. Тек қана қазақ тілініӊ ерекшелігіне жататын қай дыбыстар? 100. Қазақ және қарақалпақ тілініӊ дыбыс жүйесіндегі ерекшеліктер жүктеу/скачать 99.24 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|