А. Эбшкаев З. Бейсенбайкызы казак tijiih о к; ы т у 0Д1стемес1 Алматы, 2014


ymiH  мына ережеге окушыны дагдыландыру кажет:  6ip



Pdf көрінісі
бет58/146
Дата21.11.2023
өлшемі6.25 Mb.
#483911
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   146
Kazak tili okytu adistemesi Abilkaev

ymiH 
мына ережеге окушыны дагдыландыру кажет: 
6ip 
буынды сез тасымалданбайды, тасымал буын ж тнде болады, 
6ipaK 
эр 
буында ец 
KeMi 
ею дыбыс болады. К,а-газ, 
Ki-ci.
 
Буын курамында 
6ip spin 
болса, ягни оцы, Омар, ерт, сия сиякты кейб1р сездер тасымалданбайды.
71


Тасымалдыц белпы - дефис (Kiini сызык). Ол жолдыц он жагына 6ip- 
ак рет койылады, сол жагына койылмайды. Осы аталгандардьщ 6spi такта 
кернекшп, жаттыгулар, ережелерд! кайталаулдр аркылы icne асырылуы 
керек.
YndecmiK зацы жэне оныц турлерт ощыту. Бул такырып 
сонгы 
багдарлама бойынша 5-сыныпта етшедЬ Ундеспк занын окушылар саналы 
тусшш, дагдыланса манызды мэселелерд1 шешуге мумкшдж беред^ 1) 
эдеби тшмен дурыс сейлеу нормасын сактайды: 2) мэтшд1 дурыс окуга 
жагдай жасайды; 3) косымшалардын, кейде сездеп сонгы дыбыстьщ взгеру 
зандылыкгарын белгтейдц 4) д, г, б, в эрштершен кешн косымшаньвд 
катан дыбыстан басталу себебш аныктайды. Клуб(п)-ца, Ленинград (т)-ца, 
геолог(ц)-тыц, Есшов (ф)-пен. Буын ундеспп буын курамындагы дауысты 
дыбыстардын б1рынгай жуан я жщшшелнгше непзделед1, жуан сезге жуан 
косымша, жщшке сезге ийщшке косымша жалганатынын белплейдь 
Осыган 
орай 
косымшалардын 
y^aecyi 
салыстырмалы 
мысалмен 
TyciHAiplnyi кажет: ж(щазын-га, дэптер-пер-ге.
Ауытку. Сездщ езшде, жуан-жвдшке: цыз-мет; косымша сонгы буын 
бойынша: 
крлзмет-ип-лер-ге, 
ктап-тар-ымыз-га. 
Дыбыс 
ундсстт 
туб)рдщ сонгы дыбысы мен косымшаньщ баскы дыбысыныц немесе сез 
бен сездщ аралыгындагы кершшес дыбыстардын 
6ip-6ipme 
ыкпал ете 
уйлеседк бала-лар, ай-лар, цыз-дар, сен-дер, цус-тар, курт-ке, ic-пен. 
Осыган сэйкес ыкпал завдарына балшеда. 1лгернад ыкпал 
6ipiHiui 
дыбыстьщ екшннге ыкпалы: аш-са, уш-сын, квз-царас. Кешнп ыкпал 
Kepicimue, 
сонгы дыбыстьщ алдьщгыга ыкпал eryi: мектеп (6)-i, станок 
(г)-ы. Ундестж защл б1рнеше такырыпка белш п окытылады. Окулыкта 
эркайсына сэйкес мысалдар, кестелер бершген. Эцпме сол мысалдар мен 
кестелерд
1
дурыс пайдаланып, кернекшк эд
1
а аркылы, сондай-ак ездерш 
ойлаттырып, езднтнен жумыс icTeyi аркьшы менгерту керек.
Ектн тацырыбын оцыту. 5-сыныпта бул такырып ем мэселеш 
Камтиды: 1) Heri3rici - казак тшнде екпшнщ сонгы буынга 
ryceTiHi, 
сезге 
косымша жалганган сайын екшн сез сонына карай жылжып отыратыны: 
жумыс-жумысшы- жумысшылар. 2) ескерту ретшде орыс тшнен енген 
сездердщ белгш буынга (баска, ортангы, сонгы) екпап сакталумен катар, 
оган косымша жалганганда тагы да сонгы буынга тусетш екпшнщ болуы; 
машина- машина-га, техника-техника-ныц. BipaK бул такырыпта екпш 
туспейтш косымшалар мен сездер (шылаулар) ескерту ретшде болса да 
елену 
керек. 
Мысалы, 
ж1ктж 
жалгауга, 
етктнсгщ 
болымсыздык 
журнагына, тшек мэнда -шы, 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   146




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет