А. Эбшкаев З. Бейсенбайкызы казак tijiih о к; ы т у 0Д1стемес1 Алматы, 2014
icKepnirri калыптастыру жолдары
жүктеу/скачать 6.25 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ty6ip сез, косымшалы сез, косымшалы журнак (журиактын ез1 косымша емес пе), жалгау, кептк, тэуелдк, септш, жнспк жалгауЛары, туынды Ty6ip
| icKepnirri
калыптастыру жолдары. 5. Сезжасамдык талдау, ойын сипаты. Тацырыпк/а ену сррацтары: 1. Сезжасамньщ непзп 6ipniicrepi кандай ? 2.«Сез жасау», «сезжасам» угымдары н е т бшд1ред1? Теориялык; блок. 1992 жылы казак т ш багдарламасына алгаш рет Свздердщ жасалуы атты жаца бшпм енпзшд!. Бул 6eniMHiH 4-сынып багдарламасында: Сез тулгасы туралы тусшпс, Ty6ip сез, косымшалы сез, косымшалы журнак (журиактын ез1 косымша емес пе?), жалгау, кептк, тэуелдк, септш, жнспк жалгауЛары, туынды Ty6ip, губ1рлес сез деген такырыптар камтьшса, 5-сынып багдарламасында: Дара, курдел1 сездер. БДрнскен сез жэне оньщ емлесь Кос сездер жэне оньщ турлерь Кос сездерд!н емлесь Кыскарган сездер жэне олардьщ емлеа сиякты •йкырыптар камтылды. Бул аталган такырыптар бурыигы багдарламалар мен окулыктарда Сез курамы, Сез тулгалары деген жалпы такырыппен морфология бшпмщце карастырылып келген болатын. Калиев F., Исаев С., Косымова Г., Ж. Дэулетбековалардыц курастыруыидагы Жалпы орта бш м беретш мектептщ 5-7 -сыиыптарына арналган Казак тш багдарламасында (2003 жьш) сезжасамга (5-сынып) арнайы 10 сагат бершген. Оньщ мазмунына катысты мынадай мэселелер сез болады: сездердщ лексикальщ 75 тэсш аркылы жасалуы. Сездердщ морфологияльщ тэсш аркылы жасалуы. Сездердщ синтаксистк тэсш аркьшы жасалуы. Казак тшндеп непзп сездер Ty6ip сез жэне туынды сез болып белшетшдш. Ty6ip кушнде турып жаца лексикальщ магынага не болган сездер. Олардьщ кеп магыналылык пен омоннмге катыстылыгы. Туынды сездер. Журнактар аркылы жасалган туынды сездер. Туынды сездердщ заттьщ атын, сынын, кимыл-козгалысын бшд1ретш сездер табына катыстылыгы. Bipiry аркылы жасалган жана сездер. Туб1рлердщ косарлануы аркылы жасалган жана сездер. Туб1рлердщ TipKecyi аркылы жасалган жана сездер. Bipiry, косарлану, иркесу жолымен жасалган сездердщ де туынды сездердщ катарына жататындыгы: магыналык тутастыгы, сурактары, колданьшуы. Окульщ багдарлама непзшде жазылатыны белгш. Демек, 5-сынып окулыгында аталган такырыптар камтылады. Сезжасамды тш бшмшщ 6ip саласы ретшде таныганнан кешн, ол окулыктарга арнайы бел1м ретшде бершп отыр. Онын езше тэн карастыратын нысаны, тщщк Gipniri, амал- тэсшдер1 бар. Осыган орай 5-сыныпта окушыларга, алдымен, сезжасам деген угымньщ мэш ашьшуы, карастыратын нысаны айтылуы, содан кешн барып амал-тэсшдер1 6epinyi керек едь Сонда гана окушыда сезжасам туралы жуйел1 бш м калыптасар efli. бйткеш окушылар сезжасам угымымен алгаш танысып отыр, ондай тусшйс бастауышта бершмейдь Бастауышта тек Ty6ip сез, туынды Ty6ip, журнак угымдары гана сез болады. Сондыктан окушыларга бастауышта игерген осы угымдарды естерше Tycipin барып, осы кубылысты зерттейтш сала сезжасам екеш айтылуы дурыс болар едь Осы авторлардын курастыруындагы багдарламаньщ 6-сыныбьщда Сезжасам такырыбы тагы да бершш, оган да 10 сагат белшген. Heri3ri камтылган мэселелер: Ty6ip мен косымша. 5- сыныпта етшген сездердщ жасалу жолдарын: журнак аркьшы жасалган жалан сездер, ал 6ipirin, косарланып, TipKecin, кыскарып жасалган сездер курдел1 сездер болатынын еске Tycipy. Сез тулгасы жэне емлесь Дара жэне курдел1 сездер. Курдел1 сездердщ турлерь BipiiaceH сездер: аныктамасы, жасалу жолдары. жүктеу/скачать 6.25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|