A) А.Шлейхер. B) Н.Я.Марр. C) Г.Лейбниц. D) Ж.Ж.Руссо. E) Л.Нуаре

A) Акустикалық, физиологиялық, қоғамдық.

C) Артикуляциялық, физикалық, тілдік.

D) Акустикалық, физикалық, әлеуметтік.

E) Тілдік, биологиялық, әлеуметтік.

A) Ауаны ішке тарту.

B) Ауаны сыртқа шығару.

C) Дауыс шымылдығының жиырылуы.

D) Тыныстау мүшелерінің белгілі бір тәртіппен қозғалуы.

E) Ауаның ауыз қуысында тосқауылға ұшырауы.

45. Монофтонг дауыстылар дегеніміз не:

A) Жуан және жіңішке дауыстылар.

B) Еріндік және езулік дауыстылар .

C) Бірнеше дыбыстың қосындысынан бірігіп, жинақталған дыбыстар.

D) Арасында ешбір артық қосындысы жоқ, таза үннен жасалынған дыбыстар.

E) Мейлінше ашық айтылатын дауыстылар.
46. Сөз басында дифтонг сапасында көрінетін дауыстыларды көрсетіңіз:

A) Ә, е, о.

B) Е, ұ, ү.

C) Ә, ы, ө.

D) І, ұ, ү.

E) О, ө, е.

A) Дифтонг.

B) Аффрикат.

C) Сингармонизм.

D) Диссимилляция.

E) Ассимиляция.

A) 2.

C) 4.

E) 1.
49. Түбір мен қосымша аралығында дауысты дыбыстардың не бірыңғай жуан, не бірыңғай жіңішке болып келуі қалай аталады:

A) Дыбыс үндестігі.

B) Буын үндестігі.

C) Ілгерінді ықпал.

D) Кейінді ықпал.

E) Тоғыспалы ықпал.
50. Тіркес екпіні қай сөзде кездеседі:

A) Үлгірім.

B) Конференция.

C) Асқар тау.

D) Келген-ді.

E) Қараған.

A) Интонация.

B) Вокализм.

C) Тартылыс күші.

D) Фонациялық ауа.

E) Акцентуация.

A) Батыр жігіт.

C) Ұсақ жәндік.

D) Кезектес салалас.

E) Жүруші едік.

A) Табиғаттағы құлаққа естілетін үнді дыбыс дейміз.

B) Бір зат пен екінші заттың соқтығысуынан пайда болған физикалық құбылыстар.

C) Адамның дыбыстау мүшелерінің қызметі арқылы шығатын, бір-бірінен сапалық жағынан ажыратылған, әлеуметтік мәні бар дыбыстар.

D) Сөйлеудің қағаз бетіне түскен бейнесі.

E) Белгілі бір сөзді белгілеу үшін алынған таңбалар дыбыс делінеді.

A) Буын – өкпеден шыққан ауаның леппен айтылуы.

B) Буын – фонациялық ауаның кілт үзілуінен пайда болған жеке дыбыс немесе дыбыстар тобы.

C) Буын – лексикалық немесе грамматикалық мағынасы бар сөз бөлшектері.

D) Буын – сөздің белгілі бір мағыналы бөлшегі.

E) Буын – сөздердің белгілі бір морфологиялық жікке бөлінуі.

A) Екпін – сөз ішіндегі буындар мен дыбыстардың бірыңғай, біркелкі айтылуы.

B) Екпін – ауаның экспирациялық қарқынымен күшейтіліп айтылатын сөз тізбектері.

C) Екпін – сөздер мен сөз тіркестерінің бірнеше жікке бөлініп айтылуы.

D) Екпін – сөз бен сөзді форма жағынан ажырататын фонетикалық бірлік.

E) Екпін – сөз ішіндегі бір буынның басқаларға қарағанда айқынырақ ажыратылып, көтеріңкі айтылуы.

56. Көңіл-күй екпіні деген не:

A) Көңіл-күй екпіні деп дауыс ырғағымен байланысты екпінді айтамыз.

B) Көңіл-күй екпіні деп сөз тіркесі немесе сөз шумағы бір ғана екпінге ие болуын айтамыз.

C) Көңіл-күй екпіні деп сөйлеушінің көтеріңкі көңіл-күйін, абыржыған ішкі сезімін тыңдаушыға созылыңқы дыбыстар арқылы жеткізу тәсілін айтамыз.

D) Түбірдің соңғы буынына түсетін екпінді көңіл-күй екпіні дейді.

E) Көңіл-күй екпіні деп көп буынды, ешқандай екпін түспейтін сөздерді айтады.
57. Екпіннің жылжымалы болуы қай тілге тән:

A) Агглютинативті.

B) Орыс тілі.

C) Түркі тілдері.

D) Француз тілі.

E) Қазақ тілі.

58. Тіл-тілде екпін мынадай болып келеді:

A) Тоникалық, лебізді, сандық.

B) Көңіл-күй, логикалық, сандық.

C) Эмфазалық, тоникалық, лебізді.

D) Фразалық, логикалық, тоникалық.

E) Тоникалық, лебізді, фразалық.

59. Интонация деген не:

A) Сөйлеу мен ойлауды құрайтын синтаксистік бірлік.

B) Сөз ішіндегі бір буынның көтеріңкі айтылуы.

C) Сөйлеуші ойының қандай мағынада жұмсалғанын көрсететін құбылмалы дауыс ырғағы.

D) Сөйлеу толқынына түскен жеке дыбыстардың тізбегі.

E) Фонациялық ауаның қарқынымен пайда болған буын жігі.
60. Сөйлемде синтаксистік білдіруші және сөйлемге эмоционалды-экспрессивті реңк беруші құралдың бірі:

A) Фраза.

B) Ырғақ.

C) Темп.

D) Интонация.

E) Синтагма.

61. Сингармонизм заңы дегеніміз не:

A) Дыбыстардың өзара тіркесуінде қалыптасқан заңдылық.

B) Түбір мен қосымшаның арасында дауыссыз дыбыстардың үндестігі.

C) Морфемалардың бірыңғай жуан не жіңішке буынды болып және олардың аралығында қатар келген дыбыстардың біріне-бірі акустика-артикуляциялық жақтан бейімделіп, үйлесіп тұруы.

D) Алдыңғы дыбыстың өзінен кейінгі дыбысты игеруі.

E) Тіліміздегі дауысты және дауыссыз дыбыстардың өзіндік ерекшеліктерін білдіретін заңдылық.

62. Дыбыстардың бір-біріне етер ықпалы мынадай түрде болады:

A) Ілгерінді және кейінді.

B) Ілгерінді және тоғыспалы.

C) Кейінді және тоғыспалы.

D) Дауыс (салдыр) қатысына қарай және айтылу орнына (артикуляциясына) қарай.

E) Жуан және жіңішкелігіне қарай.

63. Протеза деген не:

A) Протеза – дыбыстар аралығында қосылып айтылатын дауысты дыбыс.

B) Протеза – сөз алдынан басы артық дыбыстың қосылып айтылуы.

C) Протеза – сөз соңында артық дыбыстың қосылуы.

D) Протеза – сөз арасында қатар келген екі дауыстының түсірілуі.

E) Протеза – сөз ішінде бір буынның түсіп қалуы.
64. Эпитеза қандай құбылыс:

A) Эпитеза – сөз соңындағы ұяң дыбыстардың айтылуда қатаңдануы.

B) Эпитеза – сөз алдынан басы артық дыбыстың қосылуы.

C) Эпитеза – сөз ішінде екпін түспеген буынның көмескі айтылуы.

D) Эпитеза – бір сөз ішінде ұқсас екі фонеманың біреуі айтылуда басқа дыбысқа өзгеруі.

E) Эпитеза – сөз соңында артық дыбыстың қосылып айтылуы.

65. Игерусіз (спонтандық немесе тарихи) өзгерістерден пайда болған дыбыс алмасуын көрсетіңіз:

A) Жүрегі, тірегі.

B) Абырой, құдырет.

C) Өкпе, текпі.

D) Сағат, сәт.

E) Досжан, тас жол.

66. Метатеза құбылысының сипаты:

A) Сөз ішінде дыбыстардың орын алмасуы.

B) Дыбыстардың алшақ үндесуі.

C) Дыбыс пен әріптің үйлесімі.

D) Диссимиляция.

E) Дауыс ырғағы.

67. Гаплология құбылысына бейім тұратын сөзді табыңыз:

A) Қанағаттанарлық.

B) Республика.

C) Араластыр.

D) Үндестік.

E) Қызметкер.

68. Сөз ішіндегі дауыстылардың қысаңданып көмескіленуі қалай аталады:

A) Элизия.

B) Фонетикалық вариант.

C) Фонетикалық вариация.

D) Сингармонизм.

E) Редукция.

69. Ерін үндестігі бар сөзді көрсетіңіз:

A) Түркістан.

B) Тәжікстан.

C) Қырғызстан.

D) Қазақстан.

E) Татарстан.

70. Фонема туралы ілім қалай аталады:

A) Фонетика.

B) Фонология.

C) Лексикология.

D) Ассимиляция.

E) Диссимиляция.

71. Фонема деген не:

A) Дыбыстардың таңбалануы.

B) Сөйлеу дыбыстарының естілуі.

C) Тілдің ішкі дыбыстық жүйесі.

D) Тілдік қатынастардың ауызша және жазбаша түрі фонема делінеді.

E) Сөз мағынасы мен сөз тұлғасын ажырататын ең кішкене дыбыстық бірлік.

72. Cөз мағынасын өзгертетін дыбыстар қалай аталады:

A) Эпентеза.

B) Фонемалық вариация.

C) Протеза.

D) Эпитеза.

E) Фонемалық вариант.

73. Бір сөздің түрліше дыбысталуы қалай аталады:

A) Элизия.

B) Фонетикалық вариант.

C) Фонетикалық вариация.

D) Сингармонизм.

E) Редукция.

74. Тілдегі фонемалардың қызметі:

A) Коммуникативті.

B) Дейктивті.

C) Номинативті.

D) Сигнификативті.

E) Эмотивті.

75. Вариант қандай дыбыстық алмасу:

A) Сөз мағынасын өзгертуге септігін тигізетін дыбыстық алмасу.

B) Сөз мағынасын өзгертуге септігін тигізе алмайтын дыбыстық алмасу.

C) Тілдің ең кішкене единицасы.

D) Дыбысты белгілейтін таңба.

E) Дауыссыз дыбыстардың алмасуы.

76. Тарихи лексикологияның зерттеу нысаны:

A) Тілдегі жалқы есімдерді қарастырады.

B) Тұрақты тіркестерді қарастырады.

C) Сөздердің мағыналық құрылымын.

D) Сөздердің қалыптасуына, өзгеруі мен дамуына қатысты тарихи заңдылықтарды.

E) Дыбыстардың тарихи қалыптасуын.

77. Лексикалық мағына дегеніміз не:

A) Сөздерді бір-бірінен ажыратып танудағы ең негізгі мағына.

B) Қосымшалар негізінде туындайтын мағына.

C) Грамматикалық мағынамен байланыста туындаған мағына.

D) Жалғаулардың байланысы арқылы туындайды.

E) Сөздердің тұрақты тұлғасы негізінде туындайды.

78. Лексикология тіл білімінің қандай салаларымен байланысады:

A) Фонетика, грамматикамен.

B) Диалектология, фразеология.

C) Термин сөздер, кәсіби сөздермен.

D) Сөз формалары, сөздің жасауымен.

E) Ономастика, антропонимика.

79. Омоним дегеніміз не:

A) Мағынасы жақын сөздер.

B) Бір түбірден жасалған сөздер.

C) Мағынасы бөлек, дыбысталуы бірдей сөздер.

D) Мағынасы қарама-қарсы сөздер.

E) Тұрақты тіркестердің мағынасынан туындаған сөздер.

80. Қазақ тіліндегі омонимдер мағыналарына, формаларына қарай бөлінеді:

A) Вариант омонимдер, оксюморондар.

B) Стильдік омонимдер, контекстік омонимдер.

C) Омофондар, омографтар, омонимия құбылысы.

D) Омоним тұлғасындағы сөздер, омофондар.

E) Лексикалық омонимдер, лексика-грамматикалық, аралас омонимдер.

81. Сөздік құрамындағы сөздер қолданылу жиілігіне қарай қалай бөлінеді:

жүктеу/скачать 0.64 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: