A) Көнерген сөздер, тарихи сөздер. B) Жаңа сөздер, бір қолданар сөздер. C) Актив және пассив сөздер. D) Термин сөздер, кәсіби сөздер. E) Диалектизмдер, жаргон сөздер.
82. Қазақ тілінің сөздік құрамына кірме сөздер қай тілдерден келген:
A) Қыпшақ тілі, қарашай-балқар.
B) Өзбек, тәжік, армян тілдерінен.
C) Ноғай, татар, башқұрт тілдерінен.
D) Қырғыз, қарақалпақ, түрікмен тілдерінен.
E) Араб, парсы, моңғол, орыс тілдерінен.
83. Синонимдер дегеніміз не:
A) Мағынасы қарама-қарсы сөздер.
B) Дыбысталуы бірдей сөздер.
C) Тура мағына негізінде туындаған сөздер.
D) Дыбысталуы, айтылуы басқа, мағынасы жуық сөздер.
E) Бірнеше сөздердің тіркесуінен туындаған мағына.
84. Стильдік синоним жасайтын әдіс:
A) Табу.
B) Редукция.
C) Элизия.
D) Аккомодация.
E) Сингармонизм.
85. Дисфемизмге мысал таңда:
A) Әже.
B) Ана.
C) Қатын.
D) Жүректің көзі.
E) Ұлыма /қасқыр/.
86. Метафораны анықтаңыз:
A) Жақсы адам.
B) Терең көл.
C) Университеттің кітапханасы.
D) Биік тау.
E) Көңілдің кірі.
87. Метонимиялық қолданысты табыңыз:
A) Құс жоғары ұшты. B) Екі кесе ішті.
C) Еңбекке баулы.
D) Таулы жер.
E) Сенімді ақта.
88. Семасиологияның объектісіне қай ұғым кірeді:
A) Сөз тіркесі.
B) Жалғау.
C) Жұрнақ.
D) Сөз мағынасы.
E) Сөз.
89. Лексикологияның географиялық атауларды зерттейтін саласы:
A) Топонимика.
B) Фразеология.
C) Этимология.
D) Семасиология.
E) Лексикография.
90. Негізгі сөздік қордың басты белгілерін атаңыз:
A) Тіл байлығы, сөз оралымдылығы.
B) Кірме сөздер негізінде, неологизмдер арқылы туындайды.
C) Тұрақтылық, сөз тудыруға ұйытқы болатындығы, жалпыхалықтық сипаты.
D) Кірме сөздердің қолданысы, байырғы төл сөздер.
E) Көнерген сөздер, фразеологизмдер арқылы жасалған сөздер.
91. Жеке қолданыстағы (индивидуалды) метафораны табыңыз:
A) Көңілім қалды достан да, дұшпаннан да.
B) Көңіл жүйрік пе, көк дөнен жүйрік пе?
C) Көңілім суып кетті.
D) Көңілденіп отырып біраз әңгіме айтты.
E) Көңіл құсы құйқылжыр шартарапқа.
92. Тіліміздегі сөздердің тұтас жиынтығы қалай аталады:
A) Сөз формалары.
B) Сөз тіркесі.
C) Сөз жүйесі.
D) Сөздік құрам.
E) Сөздік қор.
93. Диалектілік лексикаға қандай сөздер жатады:
A) Жергілікті тілдік ерекшеліктер.
B) Жалпыхалыққа түсінікті сөздер.
C) Басқа тілден енген кірме сөздер.
D) Сөздердің актив және пассив қабаттары.
E) Сөздердің стильдік қызметіне байланысты түрлері.
94. Эвфемизмдерді табыңыз:
A) Ұзын құлақ, сыр бермеу, таяқ тастам жер.
B) Құлағының құртын жеу, мұрнына су жетпеу.
C) Құлағының мүкісі бар, аяғының ақауы бар, жаман ауру.
D) Ауру, ақсақ, дімкәс, жарымес.
E) Жанын жалдау, жаны жайсаң, жадырау.
95. Пароним сөздерді көрсетіңіз:
A) Айдын шалқар.
B) Сағым қуған сағым жылдар.
C) Ұзынды-қысқалы.
D) Ертеңгілік – кешкілік.
E) Дайындау – даярлау.
96. Терминология дегеніміз не:
A) Ғылым мен техниканың, өнер т.б. салаларға тән терминдердің жиынтығы.
B) Лингвистика және әдебиеттану саласына қатысты сөздер жиынтығы.
C) Математикалық терминдер жиынтығы.
D) Лингвистикалық және математикалық терминдердің жиынтығы.
E) Ғылым мен техниканың және лингвистикалық терминдердің жиынтығы.
97. Қазақ тілінің диалектологиясы нені зерттейді:
A) Кірме сөздерді.
B) Қазақ тілінің сөздік құрамын.
C) Диалектизмдерді.
D) Сөз варианттарын.
E) Сөздің дыбысталу жүйесін.
98. Орфографиялық сөздіктер не үшін қолданылады:
A) Сөздердің айтылуын ескеру үшін.
B) Сөздердің тіркесуін реттеу үшін.
C) Сөздердің дыбысталуын қадағалау үшін.
D) Сөздердің дұрыс жазылу нормаларын белгілейді.
E) Сөздердің мағынасын түсіндіру үшін.
99. Синекдохалық қолданысты табыңыз:
A) Түс ауа Семейден шыға, тартып кеттік.
B) Көпей жеңгемнің қолын сағынып жүрмін.
C) Елді аралап жүргенде көрген еді.
D) Екеуі бір таса жерге, қалың шөптің арасына барып жатты.
E) Әуелгі байлық – денсаулық, екінші байлық – ақ жаулық.
100. Дисфемизмді табыңыз:
A) Қолынан боқ келмейді, боқтан өзгені сөз қылды, боғымен жасты баламен ойнады.
B) Қолынан бәрі келеді, он саусағынан өнері тамған, қолы қысқа.
C) Тырнақ астынан кір іздеу, қас пен көздің арасы.
D) Шебердің қолынан шыққан, сегіз қырлы бір сырлы.
E) Тонның ішкі бауындай, қас пен көздің арасында.
101. Сөз мағынасының кеңеюін қалай түсінесіз:
A) Сөздік құрамдағы барлық сөздердің мағынасы.
B) Бұрынғы мағынасының үстіне жаңа қосымша мағыналарға ие болуы.
C) Тұрақты тіркестер негізінде туындаған мағына.
D) Ауыспалы мағынаның берілу жолдары.
E) Атауыштық мағынадағы сөздер.
102. Табу дегеніміз не:
A) Тіліміздегі жаңа сөздер.
B) Фразеологиялық тұтастықтан туындаған сөздер.
C) Атын тура айтуға тыйым салынған сөздер.
D) Белгілі бір кәсіпке байланысты туындаған сөздер.
E) Тіліміздегі тың қолданыстар.
103. Атауыш мағына дегеніміз не:
A) Зат пен құбылысқа байланысты туындайтын мағына.
B) Тұрақты тіркестен туындайтын мағына.
C) Негізгі мағынадан жасалады.
D) Затты немесе құбылысты атайтын мағына.
E) Ауыспалы мағынадан туындайтын мағына.
104. Сөзжасам тәсілдері арқылы пайда болған синонимдерді табыңыз:
A) Ер жету, бой жету, есейген шақ.
B) Сараң, мол қол, мырза, жомарт.
C) Жуан, жіңішке, талдырмаш, бойшаң.
D) Көз, бұлақ, бастау, қайнар.
E) Ауыздық-сулық, жемқор-парақор, маңызды-мәнді.
105. Екі мәндес сөз қатар келіп, алдыңғысы соңғысын анықтап, мағынасын күшейтетін сөздерді қалай атаймыз:
A) Парафраза.
B) Фраза.
C) Плеоназм.
D) Идиома.
E) Синоним.
106. Антонимдер сөз таптарының қайсысынан жасалады:
A) Одағай, шылау, зат есім, сан есім.
B) Есімдік, жалғаулық, септеулік.
C) Сұрау есімдігі, демеуліктер.
D) Жалғау, өздік есімдігі, есімше.
E) Сын есім, зат есім, етістік, есімдік, үстеу.
107. Пассив сөздерге қандай сөздер жатады:
A) Неологизмдер, фразеологизмдер, метафоралық қолданыстар.
B) Антоним, синоним, омонимдер.
C) Тар көлемде қолданылатын термин сөздер, көнерген сөздер, тарихи сөздер, диалектизмдер, неологизмдер.
D) Тұрақты тіркестер, сөйлемшелер, оралымдар.
E) Сөз тіркестері, сөйлем, сөздік түрлері.
108. Кірме сөздер дегеніміз не:
A) Тілімізде бұрыннан бар сөздер.
B) Сөздік қорымызды молайтатын сөздер.
C) Тіліміздегі мағыналас сөздер.
D) Сөздік құрамда өзгеріске түскен сөздер.
E) Басқа тілдің ықпалымен жасалып тілімізге енген сөздер.
109. Ауыспалы мағынаның берілу жолдары:
A) Метафора, синоним, фраза.
B) Омоним, метонимия, идиома.
C) Метонимия, метафора, синекдоха.
D) Антоним, эвфемизм, табу.
E) Варваризм, дисфемизм, неологизм.
110. Полисемантизмнің омонимдерден айырмашылығы:
A) Тұлғалық өзгешелігінде жатыр.
B) Мағына негізінде жатыр.
C) Түбірге байланысты өзгеріске түсуі.
D) Ауыспалы мағынаның туындауы.
E) Жаңа мағынаның туындауы.
111. Терминдердің лексиканың басқа түрлерінен басты айырмашылығы:
A) Жеке дара мағынаға ие, экспрессивті-стилистикалық қызметі басым.
B) Нақты бір ұғым атауы, эмоционалды мәнге ие.
C) Көп мағыналы, эмоционалды мәнге ие.
D) Көп мағыналы емес, нақты мағыналы, эмоционалды бояуы жоқ.
E) Ғылым мен техника саласына қатысты көп мағынаға ие.
112. Фразеологиялық оралымдардың шығуына негіз болған:
A) Әр түрлі құбылыстардың адам ойында қорытылған образды бейнесі.
B) Сөздің алғашқы және кейінгі мағынасы.
C) Сөздің келтірінді мағынасы.
D) Уақыт өлшемі және тарихи оқиғалар.
Достарыңызбен бөлісу: |