ІІІ. Абай шығармаларындағы халықтық педагогика.
Абайдың қай шығармасын алсақ та халықтығы басым, тәлім-тәрбиеге толы.
Туғанда дүние есігін ашады өлең.
Өлеңмен жер қойнына кірер денең.
Өмірдегі қызығың бәрі өлеңмен,
Ойлансаңшы бос қақпай елең-елең
шумағының өзінде қазақтың әдет-ғұрпының бірі өлеңмсн өтетіндігі айтылса, осы (өлеңнің өн бойанда сол әдеп-ғұрып жырға қосылады. Абайдың бар шығармасы халықтық педагогикага толы. Қай шығармасын алып талдасақ та халық мұрасының айнасы екенінде сөз жоқ. Мысалы «Күз», «Қыс», «Жаз», «Жазғытұры», «Жслсіз түнде жарық ай», «Ескілік киімі», «Қан сонарда бүркітші шығады аңға» шығармаларын өткснде халықтық педагогиканы насихаттаудың тиімді әдісінің бірі – сөздік жұмысы. Шом, шомшы, шидем, дәндәку, құрысқақ, шідср, қанжыға, тағы басқа сөздерді түсіндіру. Пән аралық байланыс - түсіндірмелі сөздікпен жұмыс істеу.
IV. Абай шығармалары әр ғылым саласында.
Абай шығармалалары - әр ғылым саласында
Физика «біреудің кісісі өлсе, қаралы – ол», «Желсіз түнде жарық ай», «Адамның кейбір кездері»
Тарих «Ескендір» поэмасы. Қазақтың түбі қайдан шыққаны туралы біраз сөз, 1885 жылғы Семей қазақтары үшін қылмысты әстерге қарсы заң ережесі
Математика
«Сегіз аяқ», «Жүрегім меніің қырық жамау» т.б.
Музыка Абайдың ән шығарған өлеңдері, күйлері.
Әр ғылым саласының өзіне тән ерекшелігі бар. Абайдың тек әдебиет аясында емес физика, математика, химия, геометрия саласында пән мұғалімдер оқушы ұғымына әсер ететіндей етіп түсіндіруін қалар едік. Мектеп қабырғасыда Абай жөнінде кең түрде білім алған оқушының ертең мамандық иесі болғанда да Абай мұрасы мәңгілік жүрегімде сақталып қалары хақ. Бағдарлама жасаушы ғалымдар жоғарыда сөз болған материалдарды оқыту қажеттігін ілтипатқа алғаны жөн деп есептейміз.
Достарыңызбен бөлісу: |