Қадірлі талапкер!


Шартты бағыныңқы сабақтас құрмалас……………………



бет2/14
Дата27.11.2019
өлшемі1.67 Mb.
#447567
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
KAZAK TILI KATEV SON

Шартты бағыныңқы сабақтас құрмалас…………………….

Қарсылықты бағыныңқы сабақтас құрмалас…………………

Қимыл-сын бағыныңқы сабақтас құрмалас …………………


Себеп бағыныңқы сабақтас құрмалас………………………..

Мезгіл бағыныңқы сабақтас құрмалас………………………


Мақсат бағыныңқы сабақтас құрмалас……………………..

Аралас құрмалас сөйлем ……………………………………


Құрмалас сөйлемнің көп құрамды түрлері……………………


ПУНКТУАЦИЯ…….……….………………………………

Нүкте……………………………………..………………………


Леп белгісі……………………….……………………………

Сұрау белгісі……………………………………………………

Көп нүкте…………………………………….…………………


Үтір…………………………………………………………….

Нүктелі үтір……………………………………………………


Сызықша……………………………………………………….

Қос нүкте……………………………………………………….

Жақша…………………………………………………………..

Тырнақша…………………………………………………….

Тыныс белгілерінің қабаттаса қолданылуы………………..

СТИЛЬ……………………………..……………………….

Т
202

202


204

206


208

210


212

214


216

218


220

222


224

226


228

230


233

235


237

240


242

244


246

248


250

252


254256

258


260

262


264

АҚЫРЫПТЫҚ ТЕСТ СҰРАҚТАРЫ...........................

Қазақ тіл білімі............................................................................

Қазақ тіл біліміне шет тілдерінен енген термин сөздер......

Дыбыс және әріп ........................................................................

Дауысты дыбыс ..........................................................................

Дауысты дыбыстардың емлесі...................................................

Дауыссыз дыбыс ........................................................................

Дауыссыз дыбыстардың емлесі ................................................

Буын. Тасымал. Екпін ...............................................................

Үндестік заңы және Ілгерінді ықпал ........................................

Кейінді ықпал. Орфография және орфоэпия .........................

Көнерген сөз. Жаңа сөз. Диалект сөз .......................................

Термин сөз. Кірме сөз. Кәсіби сөз ...........................................

Табу сөз. Эвфемизм мен дисфемизм .....................................

Тұрақты тіркес. Идиома(лық тіркес) .......................................

Мақал мен мәтел. Нақыл сөз ...................................................

Сөздің тура, ауыспалы мағынасы, Сөздің көп мағынасы............

Омоним. Антоним .....................................................................

Синоним .....................................................................................

Сөз құрамы .................................................................................

Қосымша ........................................................................................

Зат есім .......................................................................................

Сын есім .........................................................................................

Сан есім ......................................................................................

Есімдік ...........................................................................................

Етістіктің түрлері .......................................................................

Есімше, Көсемше ........................................................................

Етістіктің шақтары.....................................................................

Етістіктің райлары.......................................................................

Етіс. Тұйық етістік.....................................................................

Үстеу ...........................................................................................

Еліктеу сөз. Одағай ....................................................................




266

268


270

272


274

276


278

280


283

286


289

293


296


Шылау.....................................................................................

Сөздердің байланысу тәсілдері мен түрлері.......................

Сөз тіркесі...............................................................................

Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай түрлері........................

Жай сөйлемнің түрлері..........................................................

Сөйлем мүшелері-1...............................................................

Сөйлем мүшелері-2...............................................................

Төл сөз. Автор сөзі. Төлеу сөз..............................................

Салалас құрмалас сөйлем......................................................

Сабақтас құрмалас сөйлем..................................................

Құрмалас сөйлемнің көп құрамды түрлері..........................

Тыныс белгілері-1..................................................................

Тыныс белгілері-2................................................................



ҚАЗАҚ ТІЛІНІҢ ШЫҒУ ТАРИХЫ ТУРАЛЫ

  • Түркі тілдері тіл туыстығына қарай 6 топқа бөлінеді:

1

Қыпшақ бұтағы

қазақ, құмық, қарақалпақ, қарашай, мақар, қарайым, ұрым, қырышақ

2

Оғыз бұтағы

әзірбайжан, түрікмен, гагауыз, балқан түріктері, түрік

3

Қарлұқ бұтағы

өзбек, ұйғыр

4

Аралық бұтақ

қырғыз, алтайық, хақас, тува, салар, сары ұйғыр, шор, тофа, шұлым

5

Чуваш




6

Саха







  • Көне түркі тілдері мыналар: хазар, бұлғар, ғұн, көк түрік, сақ, авар.

  • Түркі тілдері орналасу аймағына қарай 6 топқа бөлінеді:

1

Оңтүстік тобы

түрік, гагауыз, әзербайжан, түркімен

2

Батыс тобы

қарайым, қарашай, құмық, татар, башқұрт

3

Орталық топ

қазақ, қарақалпақ, ноғай, қырғыз

4

Шығыс тобы

өзбек, ұйғыр, сары, салар

5

Солтүстік тобы

алтай, шор, хақас, тува, тофа, саха

6

Чуваш тобы






  • Түркітану ғылымында түркі тілдерінің дамуын (Н.Баскаков) алты кезеңге бөліп қарастырады.

  • Түркі халықтарының жазба тілі V-VIII ғасырларда дүниеге келген. Тіл ғылымында бұл жазба ескеркіштері "Орхон-Енисей ескерткіштері" деп аталады. Олар: "Күлтегін", "Тоныкөк", "Білге қаған" т.б. Бұл жазуларды көпке дейін ғылыми түрде оқуға мүмкіндік болмады. Сондықтан оларды рун (құпия) жазулары деп атады.

  • X-XV ғ.ғ. түркі халықтарының жазбаша тілі ерекше дамыды. Осы кезеңде дүниеге келген шығармалар: Махмұт Қашқари "Диуани лұғат ит-түрк" (1073-1074, Жүсіп Баласағұни "Құдатғу білік" (1067-1070), Ахмет Яссауи "Диуани хикмет" (XII ғ.), "Кодекус Куманикус " (1003) т.б.

  • Қазақ жазуы төмендегідей жазу түрлерін қолданды:

Араб жазуы (1929 жылға дейін);

Латын жазуы (1929 – 1940 ж.ж. арасы);

Кириллица (орыс) жазуы (1940 жылдан бастап);


  • Қазақ тілі – Қазақстан Республикасының тұрғылықты халқы – қазақ халқының және шетелдерде (Өзбекстан, Қырғызстан, Түркия, Ресей, Қытай, Монғолия т.б.) өмір сүріп жатқан қазақтардың ұлттық тілі.


ҚАЗАҚ ТІЛІ – МЕМЛЕКЕТТІК ТІЛ

  • 1989 жыл, 22 қыркүйек: Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы Заң қабылданып, қазақ тіліне Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі мәртебесі (статусы) берілді.

  • 1993 жыл, 28 қаңтар: Қазақстан Республикасының тұңғыш Конституциясы қабылданды. Онда қазақ тілі Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі болып бекітілді.

  • 1995 жыл, 30 тамыз: республикалық референдумда Қазақстан Республикасының жаңа Конституциясы қабыл-данды. Конституцияның 7-бабында былай делінеді:

    1. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік тіл – қазақ тілі.

    2. Мемлекеттік ұйымдарда және өзін-өзі басқару органдарында орыс тілі ресми түрде қазақ тілімен тең қолданылады.

    3. Мемлекет Қазақстан халқының тілдерін үйрену мен дамыту үшін жағдай туғызуға қамқорлық жасайды.

  • 1997 жыл, 7 шілде: жаңа Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы Заң Парламентте қайтадан талқыланып, ол Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен бекітілді. Бұл Заң бойынша қазақ тілі Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі, қазақ халқының ұлттық тілі болып есептеледі.

  • Қазақстан Республикасындағы Тілдер туралы Заңның 4-бабы:

Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі – қазақ тілі. Мемлекеттік тіл – мемлекеттің бүкіл аумағында қоғамдық қатынастардың барлық саласында қолданылатын мемлекеттік басқару, заң шығару, сот ісін жүргізу және іс қағаздарын жүргізу тілі.

Қазақстан халқын топтастырудың аса маңызды факторы болып табылатын мемлекеттік тілді меңгеру – Қазақстан Республикасының әрбір азаматының парызы.

Үкімет, өзге де мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдар:


  • Қазақстан Республикасында мемлекеттік тілді барынша дамытуға, оның халықаралық беделін нығайтуға;

  • Қазақстан Республикасының барша азаматтарының мемлекеттік тілді еркін және тегін меңгеруіне қажетті барлық ұйымдастырушылық, материалдық-техникалық жағдайларды жасауға;

  • Қазақ диаспорасына ана тілін сақтауы және дамытуы үшін көмек көрсетуге міндетті.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет