Ахмеди ысқАҚов қазіргі қазақ тілі морфология

340 ₃₄₁

я мөлшерлеп немесе кимылдын. және сыннын я теңдік, я кемдік дәрежесін білдіреді де, қанша? ңаніиалық? неиіе-леп? қаншалап? сняқты ғана сұрауларға жауап бе-реді.

Мөлшер үстеулеріне мынадай сөздер ж атады; оиіиа, сонша, осынша, оншальіқ, соншалық, осыниіалық, оніиа-ма, мұншама, анағурлым, сондайлық, осындайлық, бі-рен-саран, ондаған, көптеген, бірталай, бірқыдыру

0. 
   б.
   
   23. 
       Сын (бейне) үстеулері қимылдын алуан түрлі са-пасын, тәсілін (істелу жолын), бейнесін білдіреді де, қа-лай? қайтіп? қалайша? кімше? неше? (не сияқты?) сияқты сұрауларға жауап береді. Бұл бай топқа мынадай үстеулер жатады: осылай, осылайша, сөйтіп, өй-тіп, бүйтіп, олай-бұлай, бірден, бірдей, бірге, бірте-бір-те, біртіндеп, ойша, бурынғыиіа, өзінше, әлінше, көзім-іие, пәрменінше, тікелей, қайыра, қолма-қол, кезек-ке-зек, әрең-әрең, көрнеу, іле, өздігінен, өзді-өзді, ойлап-ойлап, ойлай-ойлай, жатпай-турмай, билеп-төстеп, келе сала, біле тура, ашыңтан-ашық, бостан-босқа, емін-ер-кін, шама-шсрқынша, зорға, қапыда, лезде, шалқасы-нан, айтар-айтпастан, бет алды, қаннен қаперсіз, үнемі,
       

бекер т. б. \

23. 
    Күшейту (я ұлғайту) үстеулері заттың сынын, қн-мылдын өзін яемесе түрлі мелшерін, келемін я аса кү-шептіп, я аса солғындатып көрсетеді де, қалай? қандай? деген сұрауларға жауап береді.
    

Бүл топка мынадай үстеулер жатады: ең, әбден, ыл-ғи, кілең, сзл, өңкей, тіпті, тым, нақ, нағьіз, ның, әнтек, мүлдем, дәл, керемет, қабағат, мейлінше, сонша, төтен-іие, жөнсіз, орасан, өрен, аса, өте т. б.

23. 
    Мақсат үстеулері қимылдын максатын білдіреді.
    
0. 
   аксат үстеулері — езге топтарға қарағанда сан жағы-нан өте аз топтын. бірі. Мысалы, бұларға мынадай сөз-дер жатады: әдеііі, әдейілеп, жорта, қасақана. Бұлардан баска мақсат үстеулері кебінесе аналитикалық тәсіл ар-қылы жасалады. Мысалы: кітапқа бола, оқуға бола т. б.
   

23. 
    
    
    жүктеу/скачать 2.43 Mb.
    
    Достарыңызбен бөлісу: