13
- қабылдау квалификациялықпен – сериялық өндірісте дайындалған
технологиялық процесімен үлгі даналарын қабылдау сынақтарында;
- мемлекеттік қабылдауға жатпайтын өнімнен басқаға,
тапсырыс
берушінің келісімімен мерзімдік типтікпен;
- сертификаттау қабылдау сынақтарымен және мерзімдікпен.
Сынақтар келесі деңгейде жасалынады:
-мемлекеттік–қабылдау, квалификациялық, инспекциялық, сертификаттау
және мерзімдік сынақтар (егер олардың нәтижелерін өнімді сапа категориялары
бойынша аттестаттау кезінде қолданса);
–
ведомство
аралық
қабылдау-квалификациялық,
инспекциялық
сынақтар;
– ведомствалық – қабылдау, квалификациялық, инспекциялық сынақтар.
Сынақ бірыңғайлығын қамтамасыз ету негіздері:
– өнімнің сынау әдістері стандарттары, нақты өнімнің стандарттары мен
техникалық шарттарының сынау әдістері тараулары;
– өнімнің сынау әдістемелері мен бағдарламалары;
– өнімді сынауға қойылатын жалпы талаптарды регламенттеуші
ұйымдастыру әдістемелік және сынау ұйымдарының іс-әрекет ретін бекітетін
құжаттары;
– стандарты “Өлшеу бірыңғайлығын қамтамасыз ету Мемлекеттік жүйесі
(МӨЖ)”.
Сынақ жүргізу жағдайы мен жүргізу орнына
байланысты сынақтарды
ажыратамыз:
– зертханалық, зертхана жағдайында жасалған сынақтар;
– стендтік, сынау немесе ғылыми-зерттеу бөлімдерінде сынау
жабдықтарында жүргізілген.
Сынақ өткізу уақытына байланысты сынақтар бөлінеді:
– мөлшерленген, өнім қасиеті сипаттамалары туралы ақпаратты
пайдалану шарттарында белгіленген уақытта алуды қамтамасыз ететін әдістері
мен шарттары болғанда;
– үдетілген, өнім қасиеті сипаттамалары
туралы ақпаратты пайдалану
шарттарында белгіленген уақыттан аз уақытта алуды қамтамасыз ететін
әдістері мен шарттары болғанда, үдетілген сынақтарды жүргізу өнімді
шығаруда шығын мен мерзімді азайтуға мүмкіндік береді;
– қысқартылған, қысқартылған бағдарлама бойынша жүргізілген.
Әсер ету нәтижесі бойынша (тексеру әдісіндегідей) сынақтар бөлінеді:
– қиратпайтын – сынау объектісі сынақтан кейін де жұмыс жасай береді
(пайдалануға болады);
– қиратушы – сынау объектісі сынақтан кейін пайдалануға жарамайды.
Объектінің анықталатын сипаттамалары бойынша сынақтар бөлінеді:
– функционалдық – объектінің тағайындалған
көрсеткіштерін анықтау
мақсатымен жүргізіледі;
– сенімділік − берілген жағдайда сенімділік көрсеткіштерін анықтау үшін
жүргізіледі;
14
– беріктілік − объектінің анықталған сипаттамаларының шектен шығуына
әсер етуші факторларының мәндерін белгілеу үшін жүргізіледі;
– орнықтылы − қандай да болмасын факторлардың әсер етуінен,
бұйымның НТҚ тағайындаған параметрлер мәндерін сақтауы және өз
функцияларын орындау қабілетін тексеру жүргізіледі;
– қауіпсіздігі − сынау объектісіне қатынасы бар қызметкерлер үшін
қауіпсіздік факторы тағайындалуын растау үшін жүргізіледі;
– тасымалдану − объектінің өз функциясын атқару қабілеті мен
параметрлер мәндерін нормалық шегінде сақтау мүмкіндіктерін бұзбай
тасымалдау мүмкіндігін анықтау үшін;
– шекаралық – объект параметрлерінің шекті
рұқсат етілген мәндері мен
пайдалану режимінің қатынасын анықтау үшін жүргізіледі;
– технологиялық - өнімді жасау кезінде оның технологиялықтығын
қамтамасыз ету үшін жасалады.
Басшылықта «сынақ» терминіне мынадай анықтама берілген: бекітілген
ретке сәйкес өнімнің, процестің немесе қызметтің бір немесе бірнеше
сипаттамасын анықтауды қамтитын техникалық операция. МЕСТ 16504-81
«Өнімді мемлекеттік сынау жүйесі. Өнім сапасын сынау және бақылау»
стандарты берген анықтама.
Осы құжатқа сәйкес, сынақ – объекті модельдеу
және қызмет атқару кезінде оған әсер ету нәтижелерінің сандық және (немесе)
сапалық қасиеттерін эсперименттік жолмен анықтау (бағалау) болып табылады.
Бақылау сұрақтары
1. Сертификаттау және инспекциялық сынақтар не үшін жүргізіледі.
2. Сынақ әдістемесі нені қамтиды.
3. Сынау процесінің негізгі құрылымдаушысы не.
Достарыңызбен бөлісу: