Алматы 2013 Рецензенттер: Алибеков С. Т
жүктеу/скачать 2.59 Mb.
|
| Біріншіден, бұл Қазақстан Республикасының аумағында шетелдіктер мәмілелер жасауына байланысты әрекет қабілеттілік мәміле жасалған елдің құқығымен шешіледі.
Екіншіден, зиян келтіруден туындайтын міндеттемелер бойынша шетелдіктер әрекет қабілеттілігі зиян келтірілген жердің заңымен анықталады. Үшіншіден, Қазақстан Республикасындағы шетелдіктер мен азаматтығы жоқ тұлғалардың әрекет қабілеттілігін жартылай шектеу, оларды хабар-ошарсыз кетті, қайтыс болды деп жариялауды сот елінің заңы қолданылады. Төртіншіден, жеке адамның жеке кәсіпкер болуға және соған байланысты құқықтарымен міндеттерінің болуына қабілеті жеке адам жеке кәсіпкер ретінде тіркелген елдің құқығы бойынша анықталады. Тіркелген елі болмаған жағдайда жеке кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын негізгі орындағы елдің құқығы қолданылады. Бесіншіден, тұлғаның хабар-ошарсыз кетті немесе қайтыс болды деп жариялануынан туындаған заңды салдар тұлғаны жоғалған немесе қайтыс болды деп жариялаған елдің заңымен реттелінеді. Егер халықаралық актілерге назар аударатын болсақ ТМД елдерінің 1993 жылы қабылданған азаматтық, отбасылық және қылмыстық істер бойынша құқықтық көмек туралы Конвенциясы осы мәселені шешудегі өте маңызды құжат болып табылады. Себебі алғаш рет аймақтық масштабта құқық қабілеттілікті- ұлттық режимді негізге ала отырып, ал әрекет қабілеттілік-келісімге қатысушы мемлекеттердің азаматтарына азаматтық қағидасын негізге ала отырып осы аумақтарда тұрып жатқан азаматтығы жоқ тұлғаларға-домицилии қағидасы негізінде анықтайтын бірдейленген нормалар пайда болды. Осылайша Конвенция бірінші рет өзінің нормаларын тек өзінің азаматтарына ғана емес, келісімге қатысып отырған елде тұрып жатқан басқа да тұлғаларға таралды. Ұзақ уақыт бойы дәстүрлі ағылшын домицилии заңы ұғымының кейбір белгілері континентальді «азаматтық елі ұғымына ұқсас болды. Домицилиде екі белгі маңызды болып табылады: Тұрып жатқан фактісі; Сол елде тұрақты тұруға ниеті; Сонымен қатар шығу тегіне байланысты домицилии презумпциясы да болған. Бұл презумпцияға сәйкес адамның басқа елде тұрақты тұруына қарамастан, өз отанына оралуға ниетіне байланысты домицилии қағидасын қолдану. Сондықтан британдық азаматтар қай жерде болса да жеке заңы ағылшын заңы болып табылады. Қазіргі кезде Англияда домицилии ұғымына бірнеше өзгерістер енгізілген. Ұзақ уақыт бойы қолданылып жүрген домицилии ұғымына басты 2 критикалық ескертпелер айтылатын: бір тұлғаның домицилиін анықтаған әр жағдай соттың жобалауына, пікіріне байланысты таңдау бойынша домицилиді иеленуге қойылған талаптар тіпті қатаң Домицилии қағидасымен жеке заңды анықтау өте қиын болғандықтан, тәжірибеде бұл коллизиялық байламды қолданбайтын болды. Соңғы кезде Англияда домицилимен тұрақты тұрып жатқан жерді теңестіріп қойды. Тұрақты тұру институты барлық мемлекеттерде бар бірақ, кейбір мемлекеттерде ол мемлекеттің ішкі қажеттілігі үшін қолданылады. Мысалы: органдарды индивидуализациялау, ал кейбір мемлекеттерде жеке тұлғаның жеке заңын анықтау сияқты өте маңызды мәселелерді шешуге коллизиялық байлам ретінде қолданылады. КСРО заңы бойынша шетел құқығы жария тәртіп туралы ескертпеге байланысты қолданылмауы мүмкін. Бұл ескертпеге байланысты шетел құқығы оны қолдану мемлекеттің құқықтық тәртібінің негіздеріне қайшы келерлік жағдайларда қолданылмайды. жүктеу/скачать 2.59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|