Асептика. Анықтамасы, асептиканың түрлері
жүктеу/скачать 388.97 Kb.
|
| Ауырсыну әдетте сыну орнында болады, козгалуға тырысканда кушейеді. Аурушандыкты аныктау үшiн абайлап болжамданған сыну орнынан алшактау жерлен пальпацияны бір саусаклен мукият бастайды.
Iсiнгендiк канкуйылумен, геметомамен, кан және лимфа айналымның бузылысымен, тiндердiн iсiнуiмен байланысты болады. Кол-аяктын айналымы сау жагымен салыстырганда кейде 1,5 есе ұлғаяды. Караған кезде жарыкшактардын бурыш жасап ығысуына байланысты кол-аяктын деформациясы аныкталады. Кол-аяктын кисаюы немесе онын кыскаруы мүмкін. Кол-аяктын перифериялык шеті осы немесе баска жакка кайырылған болуы мумкiн (ротациялык ыгысу). Кызметін бузылысын белсендi козгалыстардык сакталуы бойынша айтады. Әдетте, наукас жаракаттан кейiн айкын ауырсынудан бірден кол аягын немесе онын бөлiгiн козгалта алмайды. Жаткан наукаска аяк ушымен немесе кол ушымен козгалуды немесе кол-аякты буынында (шынтак, тізе,иық) бугудi ұсынады. Патологиялық қозғалыштык сынудын сенiмдi белгiсi. Коршаған тiндердi закымдап алмау үшiн, оны абайлап аныктау керек. Кол-аяктын перифериялык аймагын ете сактыкпен ыгыстырады және сыну аймагындагы козғалғыштыкты бакылайлы. Сан, иык, балтыр, бiлек аймагындагы тербелушi козгалыстар сыныктык бар екенін көрсетеді. Жарықшақтардың крепитациясын колмен аныктайлы. Кол-аякты сынык орнына жогары және төмен жерден бекітеді және оны бір жағына немесе баска жагына ығыстырады. Жарыкшактардын бiр-бiрiмен уйкелуiнен сыкырдын пайда болуы, сынудын абсолюттi белгiсi болып табылады. Рентгенологиялык зерттеудiн сүйек бүтіндігін аныктауда, диагностика да манызды роль ойнайды. Бұл әдіс сүйекте закымданудын болуын, сыну сызыгын және жарыкшактардын ыгысу түрiн аныктауға мүмкіндік береді. Рентгендік түсірілімдерді тек сынуга кудiктенген жағдайда, бiрак клиникалык анык диагнозы кезiнде де орындайды. Емдеу процесінде кайталанган рентгенологиялык зерттеулер, суйел түзілу процесiн, сынудын консолидация сын бағалауға мүмкіндік береді. Рентгенография екі бағытта түсіріледі: тікелей және бүйірлік бағытта. Ашық және жабық сынықтар кезіндегі алғашқы көмек. Тасымалдаушы иммобилизация. Зардап шеккен наукаска дұрыс және дер кезiнде алгашкы көмек көрсетілсе, жаксы емделіп шынуынын себепшiсi болады.Сыныктарда көрсетiлетiн алгашкы көмек: ашык сыныктарда кансырауды токтату; закымдалган аяк-колды бекiту (иммобилизациялау); ауыру сезiмiн басатын дәрiлердi енгiзу; зардап шеккен адамды ауруханаға тасымалдау. Наукасты жедел жәрдем көлiгiмен тасымалдаган дұрыс. Колдары сынган адамларды отырган калыпта, аяктары сынганда жаткан калпында, ал жамбас суйектері сынганда - <бака> тәріздес калпында тасымалдау керек. Омырткалардың компрессионды сыныктарында наукасты iшiне жаткызып, колын иегiнiн астына орналастырғызады да, жумсак зенбiлмен тасымалдайды. Егер зенбiл катты болса, наукасты аркасына жаткызып, сынган омырткалардын астына валик кояды. Сыныктарды емдеу ушiн, қазiргi танда гипс таныштары, канкалык тарту, ошактан тыс компрессионды-дистракционды остеосинтез, оперативті ем шаралары колданылады. Наукасты шоктан шыгарганнан кейiн, кансырауды тоқтатып, аккан канның орнын толтырганнан сон гана, сыныкты белсенді емдеуге кiрiсуге болады. Казiргi кезде сыныкты емдеудiн максаты - сүйектiн анатомиялык бүтiндiгi мен аяк-колдын кызметiн калпына келтіру болып табылады. Науқасты транспорттық иммобилизациялау - бұл қан кетудің және сүйек бөліктерінің жылжуына байланысты қайталама шоктың пайда болуын болдырмайтын, ауырсынуды азайтатын және инфекциялардың алдын алатын алғашқы шокқа қарсы шара. Бұл маңызды оқиға, бірақ дәрігерге дейінгі білікті көмек көрсетудегі басты оқиға емес. Тек сауатты және ойластырылған иммобилизация жәбірленушінің жағдайын жеңілдетеді. Сондықтан келесі ережелерді қатаң сақтау керек: зақымдалған сәттен бастап оқиға орнында тікелей көмекті жүзеге асыруға дейінгі ең қысқа уақытты сақтау; жәбірленушіге анестезия жасау; жараларға асептикалық таңғышты қолдану; науқастың киімі мен аяқ киіміне иммобилизация жасау; аяқ-қол сүйектерінің жарақаттары кезінде - аяқтың зақымдалған бөлігіне іргелес жатқан екі буынды қозғалыссыздандыру қажет; екі сүйектің сынуы кезінде үш буынды қозғалыссыздандыру; ауырсынуды болдырмау және жанасудың үсік шалуына жол бермеу үшін иммобилизация құралдарын мақта-дәке жастықшаларымен немесе шөппен, шөппен төсеңіз; суық мезгілде - аяқ-қолды жылыту. Қарапайым иммобилизация. Үшін иммобилизация сау қолданылады дене бөлігі (мысалы: сау аяқ, жарақаттанған қол денеге дейін). 2. Импровизацияланған құралдармен иммобилизация - таяқтар, қолшатыр, тақтаның бір бөлігі, шыбықтардың шоғыры және т.б. 3. Көлік шиналарымен иммобилизация, алдын ала дайындалған зауыт жол. Көлік шиналарының түрлері бекіту тасымалдау шиналары Крамер сымы, тор Филберг шинасы немесе фанер шинасы суағар түрінде. дистракционды тасымалдау шинасы - Дитерикс шинасы. Ол 4 бөліктен тұрады: плантарлы, екі жылжымалы тақталар мен бұралмалы таяқтар. Зақымдану үшін қолданылады төменгі аяқ пен жамбас сүйектері. пневматикалық - қуыс нығыздалған ішіндегі камера соққы мүше. Тасымалдаушы иммобилизация. Зембілде - ең ыңғайлы көрініс тасымалдау және түріне байланысты зембілдегі науқасқа жарақаттар береді сәйкес лауазым: қалыпты жағдай – артқы жағында бас жарақаттарымен – науқас арқада көтерілген бас ұшы. Мақта дәке немесе үрлемелі шеңбер көмегімен басты иммобилизациялау, егер бастың артқы жағындағы жара болса – бойынша бүйірден. мойынның алдыңғы бөлігінің және жоғарғы бөлігінің жараларымен тыныс алу жолдары – жартылай отыратын бастың алға позициясы кеуде жарақаты – жартылай отыратын күй немесе жаралы жағындағы позицияда, жағдайы ауыр – зембілде, жартылай отыру жағдайы іштің жарақаты кезінде - артқы жағындағы жағдай аяқ тізеде, тізе астында бүгілген бүктелген көрпе төсеу омыртқаның зақымдануы кезінде науқастың арқасымен не ішімен жатқан қалыпта. жоғары бөлік зақымдануы кезінде сау жағына жату, білек - кеудеде немесе асқазан - отыру жағдайында болуы мүмкін. мойын омыртқасының зақымдануы кезінде омыртқа – тек арқада, басында аздап артқа еңкейту, валик астында мойын мен басты бекіту. жамбас сүйектері зақымдалғанда – қалып «бақалар», тізе астындағы ролик, жоғары 25-30 см. Сынықтарды емдеудің жалпы принциптері. Сынықты емдеудің кезеңдері. Сынықтардың асқынуы. Сынықты емдеу үрдісі бірнеше кезеңнен тұрады. Дұрыс жансыздандыру Сүйек сынығын түзету –репозиция Тұтас біткенге дейін, сүйектің сынған ұштарын дұрыс қалыпта ұстап бекітіп тұру – фиксация(иммобилизацмя) Сүйектің тұтатысып біту үрдісін жылдамдату, аяқ-қол қызметін қалпына келтіру Жансыздандыру – 20-30 мл 1-2% новокаин ерітіндісін вишневский әдісімен, өткізгіш, перидуральді, сүйекішілік анестезия жасалады. Репозиция – сынған сүйектің ығысқан ұштарын сәйкестендіріп түзету, қалпына келтіру. Фиксация – тұтасып біткенге дейін, сүйектің сынған ұштарын дұрыс қалыпта ұстап бекітіп тұру. Әдістері: негізгі- гипс таңғышын салу, қосымша - қаңқалық тарту, остеосинтез жасау. жүктеу/скачать 388.97 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|