Парапроктит. Анықтамасы. Этиологиясы. Патогенезі. Парапроктитті алдын алу және емдеу.Сақтандырылуы. Асқынуы.
Ішек айналасындағы шелдің жедел қабынуын айтамыз.
Этиология: аралас микрофлора, әсіресе ішек таяқшасымен қоздырылады. Тік ішек шырышты қабығының микрожарақатында, анальді өзек жарықтарында, гемморойда дамиды. Гематогенді, лимфогенді жолмен таралуы мүмкін.
Жіктемесі: теріастылық – тесік аумағында ісіну, гиперемия п.б.
Шырышастылық – ауырсыну үлкен дәретке отырғанда күшейеді
Ишиоректальды – айқын интоксикация, жоғары темп, бұтаралық аймақта ісіну мен гиперемия.
Пельвиоректальды – анықтау қиын. Бұл кезде қабыну жоғары, ішастар жанында орн-н.
Ретроректальды инФекция лимфа түйіндеріне өтуден дамиды. Ірің алдымен тік ішек артындағы шелде, кейін ишиоректальды шелге өтеді да флегмоноз тудырады.
Емі: алғашқы кезеңде консервативті. Жылы ромашкалы микроклизма, физиотерапия, антибиотиктер. Нәтижесі болмаса, хирургиялық: Жалпы жансыздандыру немесе сакральды-эпидуральды анестезия көмегімен.
Радикальды операция жасалады қазіргі кеде. Мақсты: іріңді тіліп, ашып, зақымдалған криптаны шырышты қабық жақтан кесіп алу, тік ішек айналасындағы тіндердегі іріңді-өлеттенген өзекті жою. Операциядан соң антибактериалды және дезинтоксикациялық ем.
Мастит. Этиологиясы. Патогенезі. Маститтің жіктелуі. Маститті алдын алу және емдеу. Маститтен сақтандыру. Асқынуы.
Сүт безінің жедел қабынуы. Босанғаннан кейін лактация кезінде дамиды. Инфекция стафилококкпен шақырылады. Сүт безіне емізіктің майда жарықтары, лактостаз кезінде сүт өзектері арқылы енеді. Көбіне 1рет босанған әйелдер ауырады. Себебі:сүт без өзектері тар, жетілмеген, терісі нәзік, тез зақымдалғыш яғни, т.б. сүт өзектері қабынуы сүт безіне ауысса, мастит дамиды.
Қабыну ағымына байланысты жедел мастит түрлері:
Жедел серозды дене қызуының 38-39 гр жоғарылауымен, ауыру сезімі күшеюмен, сүт безі ұлғаюыменғ гиперемия мен инфильтрат айқын болмауымен ерекшеленеді. Сүт сауғанда ауырсыну күшейеді.
Жедел инфильтративті қатты ауыратын инфильтрат п.б. шекарасы анық болмайды, гиперемия, әлсіздік, бас ауруы, дене қызуының 40гр дейін жоғарылауы.дұрыс ем тағайындалса, ауыр дәрежелі науқас сауығады. Сүтті сауып тастау міндетті. Сұйықтық қабылдау азайту кк. Физиотерапия, антибиотикпен новакаинді қоршау жүргізілу тиіс. Антибак-ы, инфузионды, дезинтоксикациялық ем тағайындалады. Кейде гормон енгізіліп, лактацияны басу кк.
Флегмонозды сүт безі үлкейіп, қатаяды, ісінеді, ауырсынады, айқын гиперемия . тері астыы веналары кеңейеді. Лимфаангит, лимфаденит, анемия дамиды. Емі – хирургиялық.
Абсцессті клиникасы абсцесс белгілеріне ұқсас. Флюктуация анықталады. Емі – хирургиялық. Кішігірім ошақтар болса, пункция жасап емдеуге болады.
Гангренозды ең ауыр түрі. Кеш қаралғаннан дамиды. Қант диабеті бар науастар жиі кездеседі. Қоздырғышы – анаэробты және шірікті микрфлора. Сепсис жиі дамиды бұл түрде, ол өлімге соқтыруы мүмкін.
Панмастит Егер сүт безі толық өлеттенсе, танмастит деп аталады. Емі: хирургиялық – сүт безін толық алып тастайды. Сепсистегідей кешенді ем жүрг-і.
Созылмалы инфильтративті жедел маститті дұрыс емдемеуден п.б. клиникасы онша айқын емес. Емі консервативті, 5-7 күнде нәтиже болмаса хирургиялық.
Ірің орналасуына байл: теріастылық, субареолярлы, интрамаммарлы, ретромаммарлы, интраканаликулярлы.
Іріңді ошақ орналасуына байл тіліктер әртүрлі жасалады. Интраммалы іріңді радиарлы тілікпен ашады. Ретромаммарлыны сүтбездің астында жарты ай тәрізді тілікпен, сүт без паренхимасын зақымдамай. Субареолярлыны ареола айналасынан доға тәр тілік жасап ашады. Тілік жасалғанда емізікті жарақаттамай жасау керек 1,5-2 см жеткізбей кесу керек. Әйтпесе сүтті жыланкөз дамиды.
Достарыңызбен бөлісу: |