-параграф. Сүрлемдер мен бункерлер

91. Сүрлемдер мен бункерлердің қабырғаларының ішкі қабаттары, олардың түптері тегіс (шығыңқысыз, сүйірсіз, белдіктерсіз, құламаларсыз, кедір-бұдырсыз), олардан өнімнің толығымен шығуын қамтамасыз етеді. Сүрлемдердің ішкі қабаттарын қаптау сусымалы материалдың жақсылап ағуына ықпал етеді.

92. Барлық сүрлемдер мен бункерлер аспирациямен жабдықталады. Тозаң мен жедел сыйымдылықтарды жинауға және сақтауға арналған сыйымдылықтардың аспирациясын технологиялық және көлік жабдығымен бір аспирациялық қондырғыға біріктіруге болмайды.

Тозаңды жинауға және сақтауға арналған сыйымдылықтар бөлек қондырғымен аспирацияланады, жедел сыйымдылықтарды аспирациялауды айналатын бөлшектері жоқ жабдықпен бір аспирациялық қондырғыға біріктіруге болады.

93. Астық пен өзге де өнім сақталатын сүрлемдер мен бункерлердің температурасын тексеру тұрақты немесе жылжымалы қондырғылармен жүзеге асырылады. Осы мақсатта адамдарды сүрлемдер мен бункерлерге түсіруге болмайды.

94. Бидай, ұн, кебек, құрама жем, қауыз және өзге де сусымалы өнімдерді сақтауға арналған сүрлемдер мен бункерлер өнімнің толықтай ағуын қамтамасыз ететін құрылғылармен жабдықталады.

Ескерту. Диаметрі 12 м астам бидайға арналған сүрлемдерді бидайды механикалық тәсілмен алатын, тегіс түптермен орналастыруға болады.

95. Ыдыссыз сақтауға арналған жапсарлас бункерлер мен ғимараттардың қабырғалары арасында өту жолдары болған кезде олардың ені кемінде 0,7 м болады.

96. Далдалардағы сүрлемдердің, бункерлердің барлық люктері еденмен бір деңгейде қақпақтармен жабылады.

97. Сүрлемдердің, бункерлердің және басқа да құрылғылардың барлық лаз және тиеу люктері олардың орналасу орнына қарамастан, қақпақтардан басқа ұяшық өлшемі 250x75 мм аспайтын металл торлары болады. Люктердің торларын үй-жайдың еден қабатынан 60 мм астам тереңдетуге болады.

98. Люктердің барлық торлары ілмектермен немесе бұрандалармен бекітіледі, бекітуге арналған құралы болады.

99. Лаз люктері-өлшемі 500x600 мм аспайтын тік бұрышты қималы.

101. Ғимараттардың жертөле қабаттары мен жер асты галереяларын (туннелдерін) орнату оған топырақ суының өтуін болдырмайды. Топырақ суы болған жағдайда дренаж жұмыстары мен оны қотару жүргізіледі.

102. Жертөле және цоколдық қабаттарда өндірісті орналастыруға болмайды. Жертөле және жартылай жертөле қабаттарында орналастырылған өндірістік үй-жайлар мен көлік тоннелдері желдеткішпен қамтамасыз етіледі және жертөле үй-жайының немесе тоннелдің басында және соңында орналастырылған кемінде екі кіру және шығу жолдары болады. Қысқа тоннелдерде (ұзындығы 15-20 м) бір кіру және шығу жолы болады. Тоннелдің ұзындығы 120 м астам болғанда астық қоймасы ғимаратынан тыс шығу үшін металл сатымен немесе қыстырғышпен жабдықталған люгі бар құдықпен аяқталатын, биіктігі 1,5 м және ені 0,7 м әрбір 100 м аралық шығу жолдары қарастырылады.

103. Дербес тұтас емес далдаларда, тұғырларда және тетіктерге қызмет көрсетуге арналған галереяларда, қоймалардың жоғарғы конвейерлік галереяларында, ауыспалы көпіршелерде төмен қарай 0,15 м тұтас жігі бар, биіктігі 1 м кем емес қоршаулары болады.

104. Ұзындығы 20 м астам және жер мен үй-жайдың еденінің деңгейінен 2 м жоғары биіктікте орналасқан галереялар мен алаңдарда біреуі басында және екіншісі галереяның немесе алаңның соңында орналасқан кемінде екі кіру және шығу жолы болады.

5-параграф. Табиғи және электрлік жарық беру
105. Өндірістік үй-жайлар мен алаңдарға жарық беру талаптарға сәйкес қамтамасыз етіледі.

106. Барлық негізгі және қосалқы үй-жайларда, әдетте, жоғарғы, бүйірлік немесе аралас табиғи жарық беру болады. Бұл ретте тұрақты жұмыс істейтін орындары бар қосалқы үй-жайларда қоғамдық тамақтану, денсаулық сақтау бекеттерінің және мәдени қызмет көрсету үй-жайларында табиғи жарық беру қарастырылады, ал қалған қосалқы үй-жайларда жасанды жарық беруді қолдануға болады.

107. Ойықтарды өндірістік жабдықпен сүйеуге немесе қараңғылауға, ғимараттың ішінде де, сыртында да өнімдермен, жартылай дайын өнімдермен үймелеуге болмайды.

108. Жарық ойықтарының (терезелерінің, фонарларының және басқаларының) шыны қабатын жылына кемінде екі рет ластанудан мерзімде тазартылады.

Терезедегі сынған шыныларды алып, жаңасымен ауыстырылады. Шыныларды сүртуге және ауыстыруға ыңғайлы және қауіпсіз болу үшін екі жаққа ішіне қарай ашылатын терезе блоктары қарастырылады. Көп қабатты, сондай-ақ бір қабатты ғимараттардың бірінші қабаттарында екі жаққа сыртына қарай ашылатын есіктерді қарастыруға болады.

109. Барлық технологиялық үрдістерді жүргізумен байланысты өндірістік, қосалқы үй-жайларда жабық күйдегі шамдар қарастырылады.

110. Жарық беру желілері олардың мақсатын, қоршаған ортаның жағдайларын, үй-жайлардың, учаскелердің, аймақтардың жарылу, өрт шығу қауіптілігі класын ескере отырып алынады.

Өндірістік және қосалқы үй-жайлардың жарылу, өрт шығу қаупі бар аймақтарында жөнделетін электрлік жарық беру электр қондырғыларын орнатуға қойылатын талаптарға сәйкес болады.

111. Өндірістік үй-жайларға жарық беру үшін жалпы жарық беру қолданылады. Жалпы орындардан басқа, жұмыс орындарын орналастыру аймақтарында жергілікті жарық беру қолданылады. Жалпы жарық беретін шамдарды қоректендіру үшін бейтарап оқшауланған кезде 380/220 В кернеулі ауыспалы ток қолданылады.

112. Аралас жарық беруді қолдану кезінде жергілікті жарық беру шамдарында мынадай кернеу болады: қауіптілігі жоғары емес үй-жайларда қыздыру лампаларымен-220 В жоғары емес, қауіптілігі жоғары және аса қауіпті үй-жайларда-42 В.

127-220 В кернеуге люминесцент лампалары бар шамдарды кенет жанасу үшін ток өткізу бөлшектеріне қол жеткізілмеген жағдайда жергілікті жарық беру үшін қолдануға болады.

Жергілікті жарық беруде жеке ажыратқыштары болады.

Шкафтарға, электр аппаратуралы пульттерге жергілікті жарық беру үшін жарық беру арматурасы бастапқы ажыратқышқа дейін ажыратылады.

113. Жалпы мақсаттағы (жарылыстан қорғағыш құралдарынсыз), бірақ тозаңның өтуінен қабықшаны тиісті қорғағышы жоқ (1Р54, 1Р53) үй-жайлар үшін электр шамдарын қолдануға болады.

114. Өрт шығу қаупі бар үй-жайлар үшін шамдарды қорғау дәрежесі өрт шығу қаупі бар аймақтың класына және шамдардың түріне байланысты 3-кестеге сәйкес алынады.
3-кесте

Шамның түрі	Шамдарды қорғау дәрежесі
	П-II және П-I	П-IIа, сондай-ақжергілікті төменгі сорғылар мен жалпы алмастыру желдеткіші болған жағдайда П-II
Лампалар: қыздыру люминесцент	1Р53 1Р23	2'3 5'3

Ескерту: Қабықты судың өтуінен қорғау дәрежесі (2-цифр) шамдар орнатылатын қоршаған ортаның жағдайларына байланысты алынады.

115. Шамдар 2,5 м биіктікте орнатылады. Өту жолдарында арматураның бекіткіші қызмет көрсетуші персоналдың қалыпты қозғалуына кедергі келтірмеген жағдайда кемінде 1,7 биіктікте шамдарды ілуге болады; бұл ретте лампа мен ток өткізу бөліктеріне тек аспаптың көмегімен ғана қол жеткізу мүмкін болатын шамдар ғана қолданылады.

116. Аппаратураны (плафондарды) төбеге орнату кезінде ол оқшауланған материалдан жасалған розеткаға бекітіледі.

117. Жарық беру аспаптарының шынылы бастары бекітіледі. Үлкен көлемді шынылы бастары (диаметрі 350 мм астам) металл қорғағыш тормен жабылады.

118. Шамдар мерзім сайын тазартылады.

Шамдарды тазалау мерзімдері:

онша тозаң бөлінбейтін үй-жайлар үшін-жылына 2 рет;

едәуір тозаң бөлінетін үй-жайлар үшін-қажеттілігіне қарай жылына 4 бастап 12 ретке дейін.

119. Қатардан шыққан люминесцент және басқа да сынап лампалары пайдаға асырылуға жатады.

120. Нан пісіру және макорон өнеркәсібі кәсіпорындарына жарық беру:

1) өндірістік пештердің оттықтары мен газ жүрістеріне жарық беру үшін кернеуі 12 В тасымал шамдар қолданылады, шамның шынылы басы металл тормен қорғалады.

2) жұмыс қабаттарында қамтамасыз етілетін, авариялық режимде жарық беруді қажет ететін авариялық жарық беру жарығы жұмыс істейтін жарық беру нормасынан 0,05 кем емес, бірақ ғимарат ішінде 2 лк кем емес және кәсіпорын аумағы үшін 1 лк кем емес.

3) эвакуациялық жарық беру үй-жайларда негізгі өту жолдары желісінің еденіне 0,5 лк кем емес жарықты қамтамасыз етеді.

4) авариялық және эвакуациялық жарық берудің жарық беру арматурасында ажырату белгілері болады.

6-параграф. Желдету және жылу беру
121. Барлық өндірістік және қосалқы үй-жайларда олардағы ауаның ластану дәрежесіне қарамастан, табиғи, механикалық немесе аралас желдеткіші болады.

122. Желдеткіш және аспирациялық қондырғылар өндірістің технологиялық үрдістерін жүзеге асырумен қатар өндірістік үй-жайлардың қалыпты метеорологиялық санитарлық жағдайларын және тозаң жарылу мен өрт туындау мүмкіндігін қалпына келтіруді қамтамасыз етеді.

123. Бір жұмыс істеушіге арналған көлемі 20 м³ кем өндірістік үй-жайларда әрбір жұмысшы үшін 30 м³/сағ кем емес мөлшерде сыртқы ауа беруді, әрбір жұмысшы үшін көлемі 20 м³ астам үй-жайларда 20 м³/сағ кем емес қарастырылады.

Әрбір жұмысшы үшін көлемі 40 м³ астам үй-жайларда терезе болған кезде және улы және жағымсыз иісі бар заттарды бөлу болмаған кезде мерзім сайын жұмыс істейтін табиғи желдеткішті қарастыруға болады (терезенің жарма қақпақтарын және басқасын ашу).

124. Желдеткіш және аспирациялық қондырғылар жұмыс істейтін үй-жайларда өтпе желді болдырмайды.

125. Өндірістік үй-жайлардың жұмыс аймағына жұмыс істеу кезінде өтуі ықтимал тозаң түзетін барлық машиналар мен тетіктер аспирацияланады.

Барлық сүрлемдер мен бункерлер оларды астықпен, дайын өніммен немесе қалдықтармен толтыру кезінде тозаңданған ығыстырылатын өндірістік үй-жайларға түспейтіндей етіп аспирациямен жабдықталады.

126. Жұмыс аймағындағы тозаң құрамы белгіленген шекті рұқсат қосылымынан (ШРҚ) мг/м³ аспауы қажет.

127. Аспирациялық және пневмокөлік қондырғыларымен атмосфераға тозаң лақтырындылары шекті рұқсат қосылымдарынан (ШРҚ) аспайды.

128. Циклондардың пайдаланылған құбырлары олар орнатылған ғимараттың төбесінен 2 м жоғары шығарылады.

129. Элеваторлардың жұмыс ғимараты сепараторының үй-жайда разрядтауды төмендету үшін сыртқы ауа ағыны қарастырылады.

130. Өндірістік үй-жайларда сыртқа шығарылатын ауа ағынды құрылғылармен өтеледі. Ағынды жүйелер үй-жайларда тозаңдану нормаларын, жұмыс аймағындағы температураны, ылғалдылықты және ауа жылдамдығын сақтау кезінде вакуумның түзілуіне кедергі келтіреді.

Жылдың қысқы мезгілінде сорғыны өтеу үшін сыртқы ауаның ұйымдастырылмаған ағынын сағатына бір еселі ауа алмасудан аспайтын көлемде қабылдауға болады.

131. Өндіріс үй-жайларына ауамен жылу беру және желдету жүйелерінде егер ауаға қайта келетін ауа (оны тозаңнан тазартқаннан кейін) су беті немесе өзге де от өткізбейтін заттар арқылы өткізілетін жағдайда ауаны рециркуляциялауды қарастыруға болады.

132. Аспирациялық желілер айына бір реттен кешіктірілмей аспирациялық қондырғылардың ауа өткізгіштерінің көлденең учаскелерінің ішінде жиналған тозаңның бар-жоғына тексеріледі, тазаланады.

133. Өндірістік үй-жайларда ауа тозаңын бақылау жылына 1 реттен кешіктірілмей жүргізіледі. Тікелей демалыс күнінен кейін келетін күнде, бірінші ауысымның алғашқы екі сағат уақытында сынама алуға болмайды.

134. Барлық аспирациялық қондырғылар технологиялық және көлік жабдығымен бұғатталады. Аспирациялық қондырғылар технологиялық және көлік жабдығы қосылғаннан бастап 15-20 с аралықта іске қосылады және технологиялық және көлік жабдығы тоқтағаннан кейін ажыратылады.

135. Технологиялық және көлік жабдығы жұмыс істеген кезде аспирациялық жабдықты ажыратуға болмайды.

Авариялық жағдайларда және тұтану болған кезде бір мезгілде барлық аспирациялық және технологиялық жабдық әрбір өндірістік үй-жайға кіру жолында орнатылатын «тоқта» деген түймемен ажыратылады.

136. Диірмен, жарма, құрама жем зауыттарының, тұқымдарды өңдеу цехтарының, ұнды ыдыссыз сақтауға арналған цехтар мен бөлімшелердің, құрама жем зауыттарында шикізатты шағын ыдысқа салу цехтарының өндірістік үй-жайлары, ыдыс жөндеу және жөндеу шеберханалары, диспетчерлік үй-жайлар, цехтер мен элеваторлар бастықтарының бөлмелері, ас қабылдау, демалыс, зертхана үй-жайлары, канализациялық санитарлық тораптар жылдың суық мезгілінде жылытылады. Ашық ауада және элеваторлар мен қоймалардың жылу берілмейтін өндірістік үй-жайларында жұмысшылардың жылынуына арналған үй-жайларға жылу беріледі.

137. Жылдың суық және ауыспалы маусымында жылу берілетін өндірістік үй-жайлардың жұмыс аймағындағы температураның, салыстырмалы ылғалдылық пен ауа қозғалысы жылдамдығының шекті нормалары 4-кестеде көрсетілген шамаларға сәйкес болады.

4-кесте

Жылу берілетін өндірістік үй-жайларда жылдың суық және ауыспалы маусымында тұрақты жұмыс орындарынан тыс ауа температурасын 10^оС төмендетуге болады.

Жылдың суық және ауыспалы маусымында өндірістік үй-жайларда температураны бір мезгілде 2ºС жоғарылатқан кезде тұрақты жұмыс орындарында ауа қозғалысының жылдамдығын 0,7 м/с дейін жоғарылатуға болады.

Жылдың жылы маусымында ауа температурасының рұқсат етілген төменгі шектері жылдың суық маусымы үші 5-кестеде көрсетілген шамадан төмен қабылданбайды.

Сыртқы ауаның орташа температурасы ең ыстық айда 13 сағат 25ºС артық болған жағдайда, салыстырмалы ауа ылғалдылығының көрсетілген мәндері сақталған кезде тұрақты жұмыс орындарында өндірістік үй-жайларда ауа температурасын 3ºС жоғарылатуға болады, бірақ 31ºС жоғары емес.

138. Өндірістік жылу берілмейтін үй-жайларда температура, салыстырмалы ылғалдылық пен ауа қозғалысының жылдамдығы нормаланбайды.

139. Астық кептіру үй-жайларының жұмыс аймағында жылдың жылы уақытында температура, салыстырмалы ылғалдылық пен ауа қозғалысының жылдамдығы 5-кестеде көрсетілген нормаларға сәйкес болады.

5-кесте

140. Жұмысшылардың жылынуына арналған үй-жайларда температура, салыстырмалы ылғалдылық пен ауа қозғалысының жылдамдығы 6-кестеде көрсетілгенге сәйкес болады.

6-кесте

141. Ғимараттарға орналастырылған жұмыс орындарынан бастап 1-2 жұмысшының жылынуына арналған кабинаға дейінгі қашықтық 75 м аспайды.

142. Жүйелі түрде тозаңнан тазартуға қиындық келтіретін жылытқыш аспаптарын орнатуға болмайды.

Беті тегіс жылу беру аспаптары қолданылады және оларды тозаңнан жүйелі және қауіпсіз тазалау мүмкін болатындай биіктікте орналастырылады.

Жылу беру аспаптарын жабуға болмайды, оларға еркін өту жолы қамтамасыз етіледі. Қолдан жасалған аспаптарды жылыту үшін пайдалануға болмайды.

Нан пісіру және макарон өнеркәсібі кәсіпорындары.

143. Ұн және қант тозаңы бар үй-жайларда қамыр ашытуға арналған камераларда жылу беру аспаптары ретінде тегіс құбырлар, ал қалған өндірістік және қойма үй-жайларында беті тегіс радиаторлар қолданылады.

144. Жарылу қаупі бар үй-жайларда орналастырылған жылу беру аспаптарында 110ºС аспайтын, жал өрт шығу қаупі бар үй-жайларда 130ºС аспайтын жылу ұстағыш температурасы болады. Жылу беру аспаптары жылытқыш қабаттарды тозаңнан жеңіл және қауіпсіз тазалайтындай етіп қоршалады және орналастырылады.

145. Саты торларында жылу беру аспаптары тереңдікте алаң еденінен 2,2 м төмен емес биіктікте орналастырылады.

146. Экспедициялар мен жылу берілетін қоймаларда әуе-жылу бүркемесі қарастырылады.

147. Барлық өндірістік, қосалқы, қойма, әкімшілік-кеңсе және тұрмыстық үй-жайларда табиғи, механикалық немесе аралас желдеткіш қарастырылады.

148. Тұрақты жұмыс істейтін орындарға (қатарланған шкафтарда, нан пісіру пештерінде, кептіргіштерде, циркуляциялық оқпандарда) өңдейтін келте құбырлар арқылы ауа беру жүргізіледі.

149. Ауа алуға және шығаруға арналған тесіктерде сақтандыру торлары болады және келесідей: көлденеңінен бір-бірінен кемінде 10 м, тігінен бір-бірінен кемінде 6 м орналастырылады. Бұл ретте жергілікті сорғы жүйелерінен шыққан лақтырындылар жабынның ең жоғарғы нүктесінен кемінде 2 м, ал ауа жинағыш жердің деңгейінен кемінде 2 м биіктікте орналастырылады.

150. Сыртқы ағынды ауаны тазарту өңдеуге беру жүйелерінде және ауаны өнімге тікелей беру жүйелерінде қарастырылады.

151. Жарылу, өрт шығу қауіптілігі әр түрлі санаттағы үй-жайларда желдету әр түрлі ауа өткізгіштермен жүзеге асырылады. Жарылу, өрт шығу қаупі бар үй-жайлар үшін ауа өткізгіштерін ортақ магистралдық ауа өткізгіштермен біріктіруге болмайды.

152. Жарылу және өрт шығу қаупі бар өндірістерге қызмет көрсететін сорғы желдеткіш жүйелерінің электр қозғалтқыштары электр қондырғыларын орнатуға қойылатын талаптарға сәйкес болады.

153. Жарылу, өрт шығу қаупі бар үй-жайлардың сорғы қондырғыларында тиек және реттеу клапандарын ауыстырып қосатын желдеткіштер материалдардан және ұшқын шығармайтын күйде жасалады. Желдеткіштің ағынды бөлігінің бөлшектері Л63 жезінен жасалатын коллектордың шығу жолы учаскесінен басқа сапасы қарапайым көміртекті болаттан дайындалады.

154. Тоңазытқыш қондырғыларының үй-жайларында мынадай:

11, 12, 22, 500 және 502 хладондарды қолдану кезінде үш еселі, ал авария кезінде 1 сағатта бес еселі ауа алмастырғышпен;

аммиак қолдану кезінде есеп бойынша, бірақ төрт еселі ауа алмастырғыштан кем емес, ал авария кезінде 1 сағатта он бір еселі ауа алмастырғышпен қосалқы тетікті жалпы алмастырғыш желдеткіш қарастырылады.

155. Шу мен дірілді азайту мақсатында желдеткіштер мен электр қозғалтқыштары діріл оқшаулайтын негіздерге орнатылады және ауа өткізгіштермен жұмсақ ендірмелер арқылы қосылады.

156. Тозаң, бу және газ бөлу көздері болып табылатын барлық машиналар мен тетіктер жабылады және жергілікті сорғылармен, аспирациялық және тозаң аулау құрылғыларымен қамтамасыз етіледі.

157. Аспирациялау жүйесі ауаны бір технологиялық желіден тазартуды жүзеге асырады.

Ауаны бірнеше технологиялық желілерден тазартуды қамтамасыз ететін аспирациялау қондырғысын пайдаланған жағдайда әр желіден болатын ауа өткізгіштер коллектордан жалынның және өзге желілер арқылы жану өнімдерінің таралу мүмкіндігін болдырмайтын тез әсер ететін ысырмалармен, кері клапандармен бөлінеді.

158. Аспирациялау жүйелерінде ауа үрлеу машиналары мен желдеткіштері тозаң ұстағыштардан кейін орнатылады.

159. Аспирациялау жүйесінің ауа өткізгіштері тігінен немесе көкжиекке 60° бұрышпен орнатылады. Көлденең учаскелердің ұзақтығы ең қысқа.

160. Көлденең ауа өткізгіштерде ықтимал тозаң қонуды болдырмау үшін ауа қозғалысының жылдамдығы 18 м/с кем емес.

7-параграф. Көтергіштер (лифттер)
161. Диірмен зауыттарында, жарма зауыттарында, нан зауыттарында, жүгерінің будан тұқымдарын өңдеу зауыттарында, құрама жем зауыттарында элеваторлардың жұмыс істейтін ғимараттарында, бөлек тұрған астық кептіргіштер мен сүрлем корпустарында, басқа да үй-жайларда белгілерде 15 м артық өзгешелік болған кезде жолаушы лифттері қарастырылады. Жүк лифттері жобаның технологиялық бөліміне сәйкес қарастырылады. Лифттердің саны мен жүк көтергіштігі жолаушылар мен жүк легіне байланысты қабылданады.

162. Лифтілердің құрылғысы, қондырғысы, мазмұны және оларды куәландыру Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2008 жылғы 25 шілдедегі № 132 бұйрығымен бекітілген Лифттерді орнату және пайдалану жөніндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес келеді.

Барлық қабаттарда жарылу қаупі бар өндіріс, жертөле қабатында өрт шығу қаупі бар үй-жайларда лифттерден шығу жолдары 20 Па (2 кгс/м²) тұрақты ауа беретін тамбур-шлюздер арқылы қарастырылады.

8-параграф. Өндірістік және қойма үй-жайларын ұстау
163. Өндірістік және қойма үй-жайларының жай-күйін бақылау қамтамасыз етіледі. Ғимараттар мен құрылыстардың барлық анықталған ақаулықтары қалпына келтіріледі.

164. Жұмыс орындары мен өту жолдарын дайын өніммен, қалдықтармен, материалдармен және басқаларымен үймелеуге болмайды.

165. Өндірістік үй-жайларда тозаң жинау кестеге сәйкес жүргізіледі. Жарық жолдары тозаңнан жылына екі реттен кешіктірілмей, шамдар жылына алты рет тазартылады. Тозаң жинау кестесін ұйымның техникалық басшысы бекітеді.

166. Өндірістік цехтарда тозаң жинау үшін пневматикалық немесе механикалық әдіспен орталықтандырылған тозаң жинау қондырғысын қолдану ұсынылады.

Өндірістік үй-жайларды жинау кезінде жанғыш сұйықтықтарды пайдалануға жол берілмейді.

167. Жабдық пен қоршаулардан тозаң мен сыпырынды қалдықтар жаққа қарай бағытта жиналады. Оларды сүрлемдер мен жабдыққа тастауға болмайды.

168. Барлық өндірістік және қойма үй-жайларында қоқыс жәшіктері орнатылады, олар күн сайын тазартылады және зарарсыздандырылады.

169. Машиналардың қосалқы бөлшектерін (білікті тетіктерін, елек рамаларын және басқаларын) орналастыру үшін стеллаждар қарастырылады.

170. Далдалардағы барлық тесіктер жабдық орнатылғаннан кейін бетонмен бекітіледі. Технологиялық қажеттілік болған кезде диаметрі 200 мм аспайтын және жалпы ауданы қабат ауданының 5 % дейін бекітілмеген ойықтарын орнатуға болады, олар қақпақтармен жабылады.