Атты Халықаралық ғылыми-əдістемелік конференция материалдары
жүктеу/скачать 2.56 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ҚАЗАҚ МАҚАЛ-МƏТЕЛДЕРІНДЕГІ АРХАИЗМ СӨЗДЕРДІҢ ЛЕКСИКА - СЕМАНТИКАЛЫҚ СИПАТЫ М.Р.Асылбекова
- НЕГІЗГІ БӨЛІМ
| Listofusedliterature
1. Гуральник Т.А. Особенности молодежного сленга в американском варианте совре- менного английского языка // Семантика и прагматика языка в диалоге культур. - Самара: СамГУ, 2011. - 391 с. 2. Леонтович О.А. Россия и США: введение в межкультурную коммуникацию. - Волго- град: Перемена, 2012. - 399 с. 3. Маковский М.М. Современный английский сленг: Онтология, структура, этимология. Изд. 2-е. - М.: ЛКИ, 2007. - 168 с. 4. Матюшенков В.С. Особенности употребления сленга в Северной Америке, Велико- британии, Австралии. - М.: Наука, 2005. - 176 с. 5. Crystal, David Language and the Internet. Cambridge, Cambridge University Press, 2001. 6. Eble C. Slang and Sociability: in-group language among college students. - Chapel Hill, NC: University of North Carolina Press, 1996 - 240 p. 7. Oxford Dictionary of English. Oxford University Press, 2005. 8. Partridge E. Slang Today and Yesterday. London: Routledge and Kegan Paul, 1979. - 190 p. 9. The Oxford dictionariy of modern slang. - New York; Oxford:Oxford university press, 1992.- 299 p. 10. Williams, Robin, Cummings, Steve Jargon: An Informal Dictionary of Computer Terms. University of Michigan, 1993. 11. Сайтlanginfo.ru 12. Сайтenglish4u.dp.ua/ru ҚАЗАҚ МАҚАЛ-МƏТЕЛДЕРІНДЕГІ АРХАИЗМ СӨЗДЕРДІҢ ЛЕКСИКА - СЕМАНТИКАЛЫҚ СИПАТЫ М.Р.Асылбекова Х.Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университеті, КІРІСПЕ Халқымыздың өзіндік болмысын тануда тіліміздегі мақал – мəтелдердің атқаратын рөлі ерекше. Өйткені мақал – мəтелдердің көпшілігі ғасырлар бойына ұрпақтан ұрпаққа ауысқан, екшелген, сұрыпталған халық даналығының баға жетпес асыл қоры, қазынасы. Ана тіліміз- дегі мақал – мəтелдердің мəн – мағынасына зерделі көзбен қарап, ой елегінен өткізген адал халқымыздың өткен өмірін, тұрмыс-тіршілігін, салт-дəстүрін, əдет – ғұрпын, салт – санасын көзбен көріп, қолмен ұстағандай күй кешеді, бабалар рухына бас иеді. НЕГІЗГІ БӨЛІМ Тіліміздегі мақал – мəтелдерді тек зерделеп ғана қоймай, оны жан – жақты зерттеген көр- некті ғалым, академик Ə.Қайдар: « Мақал – мəтелдер халықтың атам заманғы өткен өмір тір- шілігі мен бүгінгі болмысын болашағымен жалғастыратын «алтын арқау»; « олар – рухани, мəдени салт – дəстүрді жалғастырудың адамдар санасында, қоғам жадында, тілінде, ділінде сақталуының бірден – бір кепілі. Бұл қазына байлықтан айырылған этникалық қауым - өзінің өткен өмірінен айырылды деген сөз, ондай қауымның болашағы да жоқ » [ 50, 94 – бет ] Осы тұжырымды негізге ала отырып, тіліміздегі кейбір мақал – мəтелдерге лексика – семантикалық тұрғыдан сипаттама бергіміз келеді. Мақал – мəтелдердегі архаизм сөздерді 95 лексика – семантикалық жағынан мынадай түрлері бар: мата – кездеме, тамақ, киім – кешек, ыдыс – аяқ, лауазымына, кəсібіне, ай аттары, діни ұғымға, мінезіне т.б. Тіл қоғамдық құбылыс болғандықтан, ондағы болып жататын неше алуан өзгерістер сөздік құрамның дамуына да түрлі-түрлі əсер етіп отырады. Көп жағдайда тілдің лексикасы жаңа сөздердің есебінен кемелденіп үнемі толығып отырса, енді бір ретте кейбір сөздердің тозығы жетіп көнеруіне əкеп соғады. Көнеру процесі кенет бірден бола қалатын құбылыс емес, əуелі қолдану жиілігін бəсеңдетіп, пассив сөзге ауысады да, соңынан, жаңа ұрпақтың біреуіне жеткенмен кейінгілерге емін-еркін жете алмай, түсініксіз болып ұмытыла бастайды. Бара – бара қолданудан біржола ығысып, кейбіреулері тілден жоғалып та кетуі мүмкін. Кө- неру сипаты мен тілдегі қолдану ерекшеліктеріне қарай көнерген сөздер архаизмдер жəне жүктеу/скачать 2.56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|