Аударманың Өзекті мәселелері алматы, 2015
Жоғары деңгейдегі баламалық
жүктеу/скачать 2.17 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Келісімді баламалық
| Жоғары деңгейдегі баламалық – стилистика мен форманың,
интенция, лексиканың толық сәйкес келуін білдіреді; Үйлесімді баламалық – мазмұнның авторлық интенция мен лексикалық бірліктер корпусының жеткілікті мөлшерде және жоғары сапада берілуі; Келісімді баламалық – лексикалық аналогтар сәйкес келмеген жағдайда дискурстың сақталуы; Жартылай баламалық – аударма мүмкіндіктерінің жартылай жүзеге асуы және түпнұсқа мен аударма мазмұнының жартылай сәйкестігі. Ал осы негізде берілген баламалық деңгейлердің жіктемелерін барлық аудару процестерінде қолдануға болатын мына үш түрге бөліп көрсетуге болады: 1) тілдік таңбалар деңгейі (денотаттық – сөз және фразеологизмдер деңгейі); 2) сөйлеу актілері бойынша айтылым деңгейлері (локуция, иллокуция, перлокуция); 3) прагмалингвистикалық деңгей (аудармашы, мәдениет, жанр). Лингвистика мен аударма мәселелері өте күрделі құбылыстардың бірі болып табылады. Аударма ең алдымен сөйлеу тілінің материалдарымен байланысты, сондықтан ол лингвистикалық заңдылықтарға бағынады. Өйткені, аударма – лексикалық және грамматикалық тұрғыдан екі тілдің салғастырмалы көрінісі. Осымен байланысты аударма – билингвизм механизмінде қалыптастырылатын күрделі сөйлеу тілінің қызметі. Белгілі ғалым К.Райсстың еңбектерінде аударма түрлерін бірнеше топқа бөлудің ғылыми принциптері қарастырылады. К.Райсс түпнұсқа мәтінінің сипатына қарай аударманы мынадай түрлерге жіктейді [73]: 1) мазмұнға бағытталған аударма; 2) формаға бағыталған аударма; 3) үндеуге бағытталған аударма. Сонымен қатар бұл аудармалардың әрқайсысы өзіне тән тілдік құбылыстармен сипатталады. Мәселен, мазмұнды аударма лексика, контекст, прагматика, эмотивтілік пен экспресивтілік ерекшеліктерінен құралатын болса, форма құрылыммен сипат- талады – сөйлем, айтылым; дискурстың негізіне үндеу, интенция алынады. 180 Ең алдымен аударма теориясында аударманың негізгі екі түрі бар деп көрсетіледі. Олар көркем аударма және ақпараттық жүктеу/скачать 2.17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|