көз құйрығымен өзіңді бір шарпып өткенде нағып байқамадың? Шарпып емес-ау, көз қиығын серпе тастап қарайтыны бар екен де!..(Ғ.Мүсірепов. Ұлпан).
Заманның өзгерісімен бірге бұрыннан қалыптасқан құндылықтар жүйесіне де өзгерістер енуде. Осындай ана сүтімен енетін қасиеттерден бейхабар жас ұрпақ өкілдері ым-ишарат түрлерінен, олардың мағынасынан хабарсыз.
Еркек қаһарынан, қатын қасиетінен айрылды. Бұл күнде ұл жігерсіз, қыз бақытсыз. Шал шал болғысы келмейді, кемпір кемпірліктен қашқақтайды. Жасы кішілер долаң, емеурінмен ғана сездірілер, көз қиығымен ғана ұқтырылар, ишарамен ғана түсінісер өтініш, арыз, арман барынан таскерең, мылқау. Дүңк еткізіп қойып қалады сөзбен, тіпті өзара қарым-қатынастарының түрінен шошисың (М.Қожахметова. Жантәсілім).
Aл «Ымды білмеген дымды білмейді» деген халқымыздың қыздары мен әйелдері де өздерінің ішкі сезімін, ой-пікірін, таным-талғамын, көзқарасын сөз құдіретімен бірге ым-ишарамен де шебер, дәл білдіріп және өзгелердің көңіл күйін сезімталдықпен аңғарып отырған. Жоғарыда көркем мәтіннен алынған мысалдардағы бейвербалды амалдар, кинемалық бірліктер тек «қазақ әйелі» концептіне ғана қатысты болып қана қоймай, қазақ мәдениетіне тән әдет-ғұрып, салт-дәстүр, өмір сүру үрдісі, рухани-мәдени құндылықтар жөнінде де мол ақпарат алуға мүмкіндік береді.
Достарыңызбен бөлісу: |
