Қазақ тілі лексика, фонетика, морфология мен синтаксис
жүктеу/скачать 3.22 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 63-жаттығу.
- V м о д у л ь т е с т е р і
| 62-жаттығу. Берілген қысқаргған сөздерді толық күрделі атауға ай-налдырып жазындар.
ГДР, КНР, ІІМ, ҚазМұнайГаз, Қазпочта, Қазақтелеком, МАИ, ҰБТ, Ұжымшар, педкеңес, совхоз, пединститут, АҚ, студкеңес, КТК (КВН), ЖШС,ХДП. 63-жаттығу. Жалаң сөздер мен күрделі сөздерді тауып, оларды бөлек-бөлек көшіріп жазыңдар. 1)Алыс жайлауға, Құнанбай ауылдары жеткен өріске бұл өлкенің елі жете алмай қалды ( М. Ә. ). 2) Бұл жолдардың бойында қоңырауы күңгірлеген кіре керуені де күні-түні үзілмей ағылатын болды ( Ғ. Мұст. ). 3) Күн кешкіріп қалғанын Жұман жұрт тарай бастаған соң барып сезді . Қасқа бастанып алған толық ай Ақбұйрат адырына көгілдір жарығын қадай төгіп тұр ( Ғ. Мұст. ). 4) Кінәсіз екі мейірбан, жазықсыз екі жан Бөжейге деген көз жастарын үйлерінде отырып төкті ) М. Ә. ). 5) Баян Тұлпаркөгін тебініп қап, қоршауда тұрған қыз-келіншекті бір шолып өтті ( І. Е. ). Жазғытұрымға сай-саланы қуалай аққан қар суындай қазақ қолдары тарамданып, жан-жаққа қарай аттана бастады. Аңызық желге маңдайын сүйгізе, Әбілхайыр хан жападан – жалғыз келе жатыр ( І. Е. ). 6) Үйдің ішін түрлі бояумен аламыштап тастапты (М. Ә. ). 7) Баласынан айырылғанын жаңа түсінген әйел, жан шырып жаралы барыстай, әлгі ноянға тап берді. Ұрыс осылай қызып жатқан кезде кенет құмды боран басталды ( І. Е.). 8) Ақбала ернін ғана қимылдатты ( Ә. Нұрп. ). 9) Ақсақал, сіз біздің қонақсыз, алыстан кедіңіз ( Ә. Әл. ). ІV м о д у л ь т е с т е р і 1) Қазақ тілінің сөзжасам жүйесінің қарастыратын мәселесі: а) тілдің дыбыстық жүйесі мен дыбыстық заңдар в) сөйлеу тілінің стильдері с) сөз жасау тәсілдері d) пунктуация мәселелері е) сөз тіркестері 2) Синтетикалық тәсіл дегеніміз: а) сөздерді біріктіру, тіркестіру арқылы жаңа сөз жасау тәсілі в) сөздерді қосарлау арқылы жаңа сөз жасау тәсілі с) сөздің түбіріне жұрнақ жалғау арқылы жаңа сөз тудыру тәсілі d) сөздің лексикалық мағынасына қосымша мағына үстеу арқылы жаңа мағына туғызу тәсілі е) шетел сөздерін қабылдау арқылы жаңа сөз туғызу тәсілі 3) Өлі түбір немесе көнерген сөздер дегеніміз: а) көнерген сөздер в) тарихи сөздер с) жалаң түбір ретінде жұмсалмайтын, тек белгілі бір формаларда ғана қолданылатын сөздер; d) белгілі бір аймақтарда ғана қолданылатын сөздер е) кірме сөздер 4) Көнерген негіздерді көрсетіңіз: а) көз, көр в) жем, жел с) тау, тас d) өзен, өзек е) отан, отау 5) Синтетикалық сөзжасам тәсілінің түбірден кейінгі шартты бөлігі: а) жұрнақ в) жалғау с) модаль сөз d) шылау е) көмекші сөздер; 6) Сөз тудырушы жұрнақтар: а) белгілі сөз табына тән, телулі болады; в) сөз таптарына телулі болмайды с) тек есім сөздернің өзіне тән жұрнақтары болады d) тек етістік сөздерінің өзіне тән жұрнақтары болады 7) «Сұра-қ», «құрға-қ», « сына-қ» деген сөздердегі « қ » жұрнағы: а) амонимдес жұрнақ в) синонимдес жұрнақ с) антонимдес жұрнақ d) көп мағыналы жұрнақ е) дара мағыналы жұрнақ 8) Жаңа сөз жасаудың аналитикалық тәсілі дегеніміз: а) сөздерді біріктіру, тіркестіру арқылы жаңа сөз жасау тәсілі в) сөздерді қосарлау арқылы жаңа сөз жасау тәсілі с) сөздің түбіріне жұрнақ жалғау арқылы жаңа сөз тудыру тәсілі d) сөздің лексикалық мағынасына қосымша мағына үстеу арқылы жаңа мағына туғызу тәсілі е) шетел сөздерін қабылдау арқылы жаңа сөз туғызу тәсілі 9) Аналитикалық тәсіл арқылы жасалған сөзді көрсетіңіз: а) балапан, балдырған в) балалық, балгерлік с) балабақша, балмұздақ d) алақай, балақай д) балалар, баланың; 10) Жаңа сөз тудырудың түркі тілдерінде, соның ішінде қазақ тілінде кең тараған тәсілі: а) синтетикалық тәсіл в) аналитикалық тәсіл с) семантикалық тәсіл d) кірме сөздерді қазақ тілінің орфоэпиялық нормасына икемдеп енгізу тәсілі е) осылардың бәрі 11) Түбір сөзді көрсетіңіз сөз: а) бүлдірген в) таңқурай с) қарақат d) қымыздық е) түйетабан; 12) Туынды сөзді көрсетіңіз: а) балдыз в) жеңге с) келін d) жиен д) нағашы 13) Мәндес қос сөзді көрсетіңіз: а) қыз-қырқын в) келін-кепшік с) шал-кемпір d) бала-шаға е) жігіт-желең 14) Сөйлемде неше туынды сөз бар: Орталық аурухананың дәрігерлері малшыларға дәрігерлік көмек көрсетті. а) 3 в) 4 с) 5 d) 6 е) 7 15) Біріккен сөзді белгілеңіз: а) астық в) асхана в с) аспаз d) асқазан е) асату. 16) Қысқарған сөздерді белгілейтін тілдік термин: а) артикуляция в) аббревиатура с) аглютинация d) диалект е) аккомодация; 17) Кіріккен сөздер жазылған қатарды көрсетіңіз 111 а) сырла, боя в) ақта, шегеле с) әкел, әкет d) түсіндір, иландыр е) дем ал, тынық 18) «Лингвистика» терминіне сәйкес келетін сөз тіркесі а) дыбыс жүйесі в) сөз мағынасы с) сөйлем мүшесі d) тіл білімі е) сөз таптары 19) Түбірі дыбыстық өзгеріске түскен біріккен сөздер жазылған қатарды көрсетіңіз. а) Тазқарын, тоқішек в) Балаба, кемпірқосақ с) Биыл, бүгін d) Әркім, әлдекім е) келсап, өткел 20) Біріккен сөзді көрсетіңіз. а) кәрі (жас) , құрт (құмрысқа) в) Ерке (қыз), еркек (шора) с) Ақ (сұр), көк (ала) d) Бас (бұзар), тоқ (ішек) е) Жүре (бер), ән (сал) 21) Біріккен сөзге жатпайтын сөздер жазылған қатарды көрсетіңіз. а) Тас бақа в) Қос аяқ с) Көр тышқан d) Ақ көгершін е) Қара торғай 22) Сыңарларының мағыналары жақын қос сөзді көрсетіңіз. а) қуғын-сүргін в) қоқан-лоқы с) ертелі –кеш d) үсті-үстіне е) у-шу 23) Мағына ауысу бойынша әр түрлі сөз табы ретінде қолданылатын сөздер жазылған қатар. а) Мен, ол в) Ара, жаға с) біз, біреу d) су, жел е) түс, түр 24) Өлі түбір немесе көнерген негіздер арқылы жасалған түбірлес сөздерді көрсетіңіз. а) Аяқ, адым, атта в) Қалақай, қалалық с) Жылқы, жылан d) кездік, кездеме е) Балық, балапан V м о д у л ь жүктеу/скачать 3.22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|