Қазақстан республикасы ауыл шаруашылығы министрлігі
Омартадағы жұмыс жасау ережелері
жүктеу/скачать 6.32 Mb.
|
| 4.3 Омартадағы жұмыс жасау ережелері
Омартаны орналастыру үшін орынды дұрыс таңдау - ара ұяларының жоғары өнімділігін қамтамасыз етудің маңызды шарттарының бірі. Ең алдымен, бал араларының отбасылары бал беретін өсімдіктерге жақын орналасуы қажет. Сондықтан 2-3 км радиуста ерте көктемгі балтасығыш және тозаң тасығыш (жаңғақ ағашы, талдар, үйеңкі, бақ-бақ және т.б.) жеткілікті мөлшерде өсуі өте маңызды, оларсыз аралар ақуыз қорегі тапшылығын сезінеді және көктемде қалыпты дами алмайды. Омартаны орналастыруға арналған учаске құрғақ болуы және күн жақсы түсіп, қызуы тиіс. Ылғалды жерлерде ара ұялары көктемде нашар дамиды және нозематоз, еуропалық шірік, аскосфероз, акарапидоз және әсіресе варрооз сияқты ауруларға бейім болады, өйткені жоғары ылғалдылық осы аурулардың қоздырғыштарын дамыту үшін өте қолайлы фактор болып табылады. Бұдан басқа, отбасы ұяларындағы ауаның жоғары салыстырмалы ылғалдылығы бал араларының тіршілігі мен өмір сүру ұзақтығына зиянды әсер етеді. Омарта мекенінде аралар үшін сенімді бағдар болып табылатын және ұяларды күн сәулесінен қорғайтын әртүрлі ағаш және бұта өсімдіктері болған жөн. Таңдалған мекеннің және өсімдіктер алқабының арасында, яғни аралардың ұшып өтуінде басқа омарта орналасуына жол берілмейді, өйткені бал жинау кезінде балшырынмен қайтып келе жатқан көптеген аралар омартағы өзге ұяларға қоныстануы мүмкін. Бал жинау тоқтатылған кезде ара ұяларын омартаның жанынан ұшып өтетін өзге аралар тонауы мүмкін. Омарта мекенін ірі автомагистральдардан, үлкен су қоймаларынан, мал фермалары мен кешендерінен (400-500 м), мектептер мен ауруханалардан (250 м), кондитерлік, химиялық өнеркәсіп кәсіпорындарынан және қайта өңдеу зауыттарынан (5 км дейін) алыс орналастыру керек. Омарталық үй-жайдың алаңы тегіс, судың ағуы үшін кішігірім иілген болуы тиіс. Омартадағы ұяларды ағаш және бұта екпелерін ескере отырып орналастырады. Көбінесе омартада ұялар дұрыс қатармен түзіледі, ал қатарлар шахмат тәртібінде болады. Ара қашықтығы - 4 м, қатар арасы - 6 м. Алайда ұялардың мұндай орналасуы бал араларының өз отбасыларына оралған кездегі бағдарын қиындатады. Оларды шағын топтармен (3-4 отбасыдан) арнайы контейнерлерге қою неғұрлым орынды. Омартада ара ұяларын топтық орналастыру мынадай артықшылықтарға ие: ара шаруашылығының ара ұясынан ара ұясына көшуге байланысты өнімді емес еңбек шығындары төмендейді; тиеу-түсіру жұмыстарын механикаландыру мүмкін болады және отбасыларға күтім жасау жеңілдейді (қолайсыз отбасыларды іріктеу және біріктіру, олардың күшін теңестіру, құрама бөлуді қалыптастыру және т.б.); үш ұямен бір мезгілде үш адам жұмыс істей алады: омарташы және оның көмекшілері, оның үстіне омарташыға көмекшілерге тиісті нұсқаулар беру және олардың дұрыс орындалуын бақылау жеңілдейді. Ұяларды әр түрлі құрылымдағы арнайы тұғырларға орнатады, бұл ретте ерте көктемде - оңтүстікке, кейінірек - оңтүстік-шығысқа, ал басты бал жинау кезеңінде - шығысқа бағыттайды, бұл аралардың балшырындардың артынан ерте ұшып шығуына ықпал етеді, ұялардың алдыңғы қабырғасының қызып кетуін болдырмайды және ұяшықтарды тікелей күн сәулесінен сақтайды. Стационарлық омартадағы ұялардың алдындағы алаңды мезгіл-мезгіл шөптен тазартып, құм себеді. Омарталық алаңшаны дайындағаннан кейін араларға арналған суарғыш орнатылады. Көктемде аралар кәдімгі тұщы судан басқа құрамында аздаған ас тұзы бар (1 л-ге 5 г) суды пайдаланады, ол балауыз немесе кобальт хлоридінің бөлінуін күшейтеді (1 л-ге 20 мг-нан артық емес), ол ұрықты өсіруді ынталандырады. Осы кезеңде ұяларда судың жетіспеуі бал араларының жаппай өліміне себеп болуы мүмкін. Ұшпайтын ауа райында бал жинаушы аралардың ұяларға су әкелуге мүмкіндігі болмайды. Ұрықты қоректендіру үшін қажетті су тапшылығын толықтыру үшін асыраушы аралар оны өз ағзасынан бөледі. Нәтижесінде олардың нәжісі қатаяды және олар айналып өту кезінде нәжіс шығару қабілетін жоғалтады және өледі. Бақылау ұясы отбасы араларды қыстан шығару күнінен бастап және ұяларды қыстауға жинауға дейінгі аралықта болуы тиіс. Бақылау ұясының нәтижелері көктемгі-жазғы маусым бойы араларға ғылыми негізделген күтім жасау үшін пайдаланылады. Осы деректердің негізінде ұяларды кеңейту және қысқарту, рамалар қою, омартада кезекті жұмыстар жүргізу және бал араларын басты бал жинауға көбейту, отбасыларды балшырынды барынша тиімді жинауға дайындау, бөліктерді қалыптастыру, отбасыларды тасымалдау мерзімдерін айқындайды. жүктеу/скачать 6.32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|