Қазақстан Республикасы білім жəне ғылым министрлігі «Кəсіпқор» холдингі» коммерциялық емес акционерлік қоғамы Ж. У. Жубандыкова, З. А. Баймаханова
Əуе электр желілеріндегі зақымданған жерлерді анықтауға
жүктеу/скачать 3.37 Mb. Pdf көрінісі
|
| 3.4 Əуе электр желілеріндегі зақымданған жерлерді анықтауға
арналған құрылғылар Электр желілерінде қысқа тұйықталу кезінде жəне жерге тұйықталу кезінде зақымдалу орнын анықтауға арналған құрылғылар кең таралған [15]. 3.4.1 Қысқа тұйықталу кезінде зақымдану орындарын анықтау Желістердегі қысқа тұйықталу орнын анықтау аса маңызды, себебі тұрақты зақымданулар кезінде желіні ажырату электр энергиясының толық жіберілмеуіне жəне тұтынушыларға келтірілген материалдық шығындарға байланысты. Бұл жағдайларда зақымдануды іздестіруді жеделдету үлкен экономикалық əсер береді. Қысқа тұйықталу орындарын іздеу жəне анықтау үшін əрекет принципі бойынша екі топқа бөлуге болады: 1) апаттық режим кезінде автоматты түрде өлшейтін жəне тиісті электр шамаларын бекітетін зақымдану орнына дейінгі қашықтықты анықтауға арналған бекіткіш аспаптар; 2) желілердің зақымдалған учаскелерін анықтауға арналған құрылғылар (желілік датчиктер, қысқа тұйықталу көрсеткіштері, авариялық режим кезінде электр шамаларының өзгеруін автоматты түрде бақылайтын жəне бекітетін). Тіркейтін аспаптардың əртүрлі түрлері əзірленді, олардың қатары сəтті пайдаланылуда. Кернеуі 10 кВ ауылдық тарату желілерінде ФИП (ФИП-1, ФИП-2, ФИП-Ф), ЛИФП жəне т. б. типті аспаптар қолданылады. Бекітуші аспаптар қысқа тұйықталу кезінде электр шамаларын Автоматты өлшеуді жəне бекітуді қамтамасыз ететінін ескере отырып, олар белгілі бір талаптарды қанағаттандыруы тиіс, атап айтқанда: өлшеуді желінің зақымдалған учаскелерін релелік қорғаныстан ажырату басталғанға дейін, яғни 0,1 с шамасында аяқтау қажет, аспап жедел көшпелі бригаданың қосалқы станциясына (тұрақты кезекшіліксіз) келу үшін жеткілікті уақыт ішінде, яғни электр шамасының белгіленген мəнін сақтауы тиіс. 4 сағаттан кем емес, бақыланатын шама желілердің авариялық ажырауы кезінде ғана белгіленетіндей, аспап өлшеудің белгілі бір дəлдігін қамтамасыз етуі тиіс (əдетте өлшеудің салыстырмалы қателігі 5% - дан аспауы тиіс) жəне т.б. Бекітуші аспаптардың қарапайым нұсқаларының бірі-қысқа тұйықталу тогын өлшейтін (бекітетін) құрылғы. Бұл жағдайда қысқа тұйықталу орнына дейінгі қашықтықты анықтау үшін қысқа тұйықталу тогын есептеу кезінде қарастырылатын кері есепті шешуге болады, атап айтқанда қысқа тұйықталу тогының белгілі шамалары мен кернеудің қысқа тұйықталу нүктесіне дейінгі кедергіні анықтауға болады. Бұл кедергіні біле отырып, белгілі желі параметрлері бойынша қысқа тұйықталу нүктесіне дейінгі қашықтықты табу қиын емес. 64 Электр жады деп аталатын бекіткіш аспаптар ең көп таралған. Олар есте сақтау конденсаторын пайдалануға негізделген. Бұл ретте қысқа тұйықталу процесі кезінде есте сақтау конденсаторы қысқа тұйықталудың (немесе оған сəйкес кернеудің) тіркелетін тогының мəніне пропорционалды кернеуге дейін жылдам зарядталады. Содан кейін келесі кезеңде есте сақтау конденсаторына ұзақ мерзімді жады бар элементті басқаратын оқу құрылғысы қосылады. Осылайша, релелік қорғаныс əрекетімен желіні ажыратқанға дейін жоғарыда көрсетілген жылдам өлшеудің талаптары жəне тіркелген шаманы ұзақ сақтау мүмкіндігі қамтамасыз етіледі. Бұл принцип бойынша 10 кВ ауылдық желілерде қолданылған жоғарыда аталған ФИП типті аспаптар əзірленді. Қысқа тұйықталу тогын бекітетін аспаптарды практикалық қолдануды жеңілдету үшін, авариялық жағдайда əрбір рет есептеулер жүргізуді талап етпеу үшін эквиток қисықтарын пайдаланады. Бұл ретте əрбір кететін желі нүктелерінің жеткілікті үлкен саны үшін қысқа тұйықталу токтарын алдын ала есептейді жəне есептеу нəтижелері бойынша желі схемасына желінің магистральды бөлігінің эквиток қисықтары мен қысқа тұйықталу токтарының тең мəндерімен тармақталулар салынады. Аспапта қысқа тұйықталу тогының белгілі бір мəні белгіленгеннен кейін, эквиток қисықтары бар сызықтың схемасы бойынша зақымдануды іздеу аймағын тікелей анықтайды. Алайда ФИП типті қарапайым аспаптар (50-сурет) қысқа тұйықталу тогының бірқатар кемшіліктері бар, оның ішінде мыналар: қысқа тұйықталу нүктесіне дейінгі қашықтықты анықтау үшін қосымша есептер немесе эквиток қисықтарын алдын ала құру қажет, өлшеу дəлдігіне (аспаптың қателігі) зақымдану орнындағы өтпелі кедергі (бірінші кезекте доға кедергісі), желідегі кернеу деңгейі, жүктеме тогының мəні (аспап жүктеменің қосынды тогын жəне қысқа тұйықталуды нақты өлшейді) жəне т.б. əсер етеді. Əсіресе реактивті кедергіні өлшейтін бекіткіш омметрлер неғұрлым жетілдірілген болып табылады. Кедергіні өлшеу кезінде, яғни кернеудің токқа қатынасы, өлшеу дəлдігіне кернеу деңгейінің өзгеруінің əсерін айтарлықтай азайтуы мүмкін. Реактивті кедергіні өлшеу, сондай-ақ қысқа тұйықталу нүктесіндегі доға кедергісінің əсерін азайтады, ол негізінен белсенді болып табылады, жəне аспап шкаласын километрге айналдыруға мүмкіндік береді. Егер аспаптар қысқа тұйықталу режимінің алдындағы жүктеме тогын өлшесе, жүктеме тогының əсерін есепке алу жəне тиісінше азайту мүмкіндігі пайда болады. жүктеу/скачать 3.37 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|