Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігі «Кəсіпқор» Холдингі коммерциялық емес акционерлік қоғамы

96
ҚОСЫМШАЛАР 
 
1-қосымша 
Б. Блум таксономиясына сəйкес бағалау критерийлерін бөлу 
Мақсатқа жету кезеңдерін анықтау мақсатында, ойлау дағдылары 
деңгейлері бойынша бөлінетін, Б.Блумның білім беру мақсаттары 
таксономиясына сəйкес бағалау критерийлері жасалынады. 
Блум таксономисы – 1956 жылы американдық психолог Бенжамин 
Блуммен ұсынылған, ойлау дағдыларының алты деңгейін бағамдайтын 
когнитивті 
саладағы 
білім 
беру 
мақсаттарының 
педагогикалық 
классификациясы. 
Анықталған дағдыларды тура бағалау критериалды бағалаудың 
маңызды аспектісі болып табылады. Ойлау дағдыларының деңгейлері үш 
топқа бөліп қарастырылған: 
• білім жəне түсінік: 
• қолдану; 
• жоғары тəртіп дағдысы (анализ, синтез, бағалау). 
Бағаланатын дағдылардың сипаттамасы 
 
Ойлау 
дағдыларының 
топтары 
Сипаттамасы 
 
Етістіктер 
Білім жəне түсінік Нақты деректерді, ақпарат 
пен суреттеуді, есте сақтау 
немесе 
жаңғырту 
қабілеттіліктерін бағалау, 
ақпаратты 
болжамдау 
немесе түсіндіру, дұрыс 
жаңғырту 
арқылы 
меңгерілген 
материалды 
түсіну жəне жеткізу. 
Санайды, есте сақтайды, атайды, 
талқылайды, анықтайды, айтады, 
жазып алады, қайталайды, көрсетеді, 
хабарлайды. 
Қолданылуы 
Нақты 
жəне 
жаңа 
жағдайлардағы проблеманы 
шешу 
барысында 
меңгерілген материалдарды 
қолдану қабілеттіліктерін 
бағалау. 
Практикалық 
жұмыс, 
тəжірибелер, 
жобалық 
жұмыстар, 
проблемаларды шешу жəне 
жаңа немесе түрлі өнімдерді 
жасау, 
меңгерілген 
білімдерді көрсетудің жолы 
болып табылады. 
Қолданады, есептейді, өзгертеді, 
таңдайды, 
жіктейді, 
аяқтайды, 
көрсетеді, 
табады, 
сахналайды, 
жұмылдырады, зерттейді, зерттеу 
жүргізеді, безендіреді, жеткізеді, 
түрлендіреді 
(жетілдіреді), 
ара 
қатынасын белгілейді, жоспарлайды, 
көрсетеді, 
шешеді, 
қолданады, 
құрастырады, пайдаланады. 

97
Анализ, 
синтез 
жəне бағалау 
Қабілетті бағалау: 
- 
ақпараттық 
материалдарды 
құрамдас 
бөліктерге 
бөлу, 
себеп 
немесе салдарын анықтау 
арқылы шешім шығару 
мақсатында ақпараттарды 
зерттеу, ойды тұжырымдау, 
жалпы ережелерді негіздеу 
үшін айғақтарды табу; 
- жаңа мəтінге (идеяларды, 
элементтерді) 
қосу, 
араластыру, 
мысалы, 
хабарлама 
(сөз 
сөйлеу, 
баяндама), 
іс-əрекет 
жоспары, сызбалар, қолда 
бар мəліметтерді реттеу; 
- аталған немесе өзге де 
материалдардың 
мағынасын 
бағалау 
(пайымдау, 
көркем-өнер 
туындылары, 
зерттеу 
мəліметтерін). 
Талдайды, бағалайды, топтастырады, 
есептейді, 
категориялайды 
(санаттайды), 
жіктейді, 
салыстырады, 
байланыстырады, 
қарама-қарсы 
қояды, 
сын-пікір 
айтады, 
талқылайды, 
дифференциялайды, 
ажыратады, 
бөледі, зерттейді, тəжірибе жүргізеді, 
түсіндіреді, 
шығарады, 
ара 
қатынасын белгілейді, таңдайды, 
бөледі, тексереді, бөліп алады. 
Топтастырады, 
жинайды, 
құрамдастырады, жасайды, құрады, 
əзірлеу, 
тұжырымдайды, 
жалпылайды, 
біріктіреді, 
жетілдіреді, 
ұйымдастырады, 
жоспарлайды, 
ұсынады, 
топтастырады, орнатады, біріктіреді, 
аргументтейді, негіздейді, келісіледі, 
салыстырады, жасайды. 
Дəлелдейді, таңдайды, салыстырады, 
қорытынды шығарады, сендіреді, 
негіздейді, түсіндіреді, өлшейді, 
болжамдайды, 
болжайды, 
көркемдейді, 
ұсынады, 
бөліп 
қарастырады, 
қосындылайды, 
қолдайды, тексереді, бағалайды, 
жеткізеді. 
Бағалау 
критерийлерін 
жасау 
барысында, 
оқытушы 
ойлау 
дағдыларының əр деңгейін көрсететін етістіктерді пайдалана алады. 

жүктеу/скачать 1.55 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: