Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі т. М. Мендебаев, Е. С. Асқаров
жүктеу/скачать 3.11 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Міндетті сертификаттау
| Сертификаттауды қолдану салалары
Қазақстан Республикасы заңнамасымен міндетті және ерікті сертификаттау тҥрлері қарастырылған. Ӛнімнің (процестердің, жҧмыстың, қызметтің) сәйкестігін ҚР территориясында растау ерікті және міндетті сипатта. Міндетті сертификаттау қоршаған ортаның, адам ӛмірі мен денсаулығын және мҥлкінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету ҥшін ӛнім мен қызметке таратылады. Осы тауарларға заң жҥзінде бекітілген талаптар ішкі нарықта барлық ӛндірушілер мен елге шеттен әкелушілермен орындалуы тиіс. ҚР міндетті сертификаттауға жататын, сәйкестік декларациясымен сәйкестігі расталатын тауар мен қызмет тҥрлерінің тізімдері Мемстандарт ҧсынуымен ҚР ҥкіметінің қаулысымен регламенттеледі және арнайы реестрде тіркеледі. Міндетті сертификаттауға жататын ӛнім тізіміне машина жасау, электротехника, прибор жасау, медициналық техника, ауылшаруашылық және тамақ ӛнеркәсібі тауарлары, шикізат пен ағаш ӛңдеу ӛнімдері, демалу ағзаларын қорғау қҧралдары, ыдыстар, пиротехникалық бҧйымдар, ветеринарлық, биологиялық препараттар, сондай-ақ кӛрсетілетін қызмет тізіміне жолаушы тасымалдау, байланыс, туристік және экскурсиялық, сауда, қоғамдық тамақтану кіреді. Сәйкестікті міндетті тҥрде растау екі пішімде ӛткізіледі: ӛндіруші кәсіпорын сәйкестік декларациясын қабылдайды; міндетті сертификаттау жҥргізіледі. Тізімге кірген отандық немесе импортталған ӛнім сатылуға тек сәйкестік сертификаты немесе сәйкестік декларациясы бар болған жағдайда ғана рҧқсат етіледі. Міндетті сертификаттау заң мен заңнамалық ережелер негізінде жҥзеге асырылады және ӛнімнің (процестің, қызметтің) техникалық регламент пен стандарттардың талаптарына сәйкестігінің дәлелдерін қамтамасыз етеді. Міндетті сертификаттау қауіпсіздік, адам денсаулығы мен қоршаған ортаны қорғауға бағытталғандықтан, міндетті сертификаттау қауіпсіздік пен экологияның тазалығын қамтамасыз ету болып табылады. 244 ҚР заңнамаларымен бекітілген міндетті сертификаттау – сертификаттау міндетті талап етілетін ӛнім мен қызметті сертификаттау жҥйесі. Кӛбіне міндетті сертификаттау адамдардың, олардың мҥліктері мен қоршаған орта қауіпсіздігіне әсер ететін ӛнімдерге қолданылып, міндетті сертификат рәсімделеді. Ӛнімді сертификаттау тҥрлі сертификаттау сҧлбаларын қамтиды. Ерікті сертификаттау. Ерікті сертификаттауға қауіпсіздік талаптары орындалуға міндетті емес ӛнімдер жатады. Бірақ сенімділік, эстетикалық кӛрініс, ҥнемділік және т.б. сияқты кӛрсеткіштерді тексеру арқасында ерікті сертификаттау жҥргізу нарыққа сапасыз ӛнімдердің тҥсуіне тосқауыл болады. Ерікті сертификаттау ҚР «Техникалық реттеу туралы» Заңына сәйкес, ӛтінім берушілер (ӛндірушілер, сатушылар, орындаушылар) еркімен ӛнімнің (қызметтің) стандарттар, техникалық шарттар және басқа да нормативтік қҧжаттардағы талаптарға сәйкестігін растау мақсатымен жҥргізіледі. Ерікті сертификаттау заңды немесе жеке тҧлға қалауы бойынша ӛтінім беруші мен сертификаттау органы арасындағы келісімшарт негізінде жҥргізіледі. Ерікті сертификаттауға қажеттілік сертификаттау объектілерінің стандарттар немесе басқада нормативтік қҧжаттар талаптарына сәйкес еместігі ӛнім ӛндірушіні экономикалық мҥддесін қозғаған жағдайда туындайды. Ерікті сертификаттау объектілері: ӛндірістік техникалық, әлеуметтік тҧрмыстық (мысалы, кітап, журнал шығару, ҥй жиһазын шығару) ӛнімдері; материалдық, материалдық емес (мысалы, білім беру) қызметтері; қиратпай тексеру, материалдық байлықты бағалау, тҧрмыстық қызмет кӛрсету және т.б. Сертификаттау қызметкерлері кәсіпорын сапа жҥйесі ИСО 9001 ҥлгісі, экологиялық басқару жҥйесі ИСО 14001 ҥлгісі, тамақ қауіпсіздігін басқару жҥйесі ИСО 22000- HACCP ҥлгісі, ақпараттық қауіпсіздік басқару жҥйесі ИСО 27000 ҥлгісі, ӛндірістегі қауіпсіздік пен денсаулық қауіпсіздігін басқару жҥйесі OHSAS 18001 ҥлгісі бойынша жҧмыс жасайды. Ерікті сертификаттау міндетті сертификаттаудың орнына жҥрмейді және оның нәтижесі ӛнімді шығаруға немесе сатуға тыйым салуға негіз бола алмайды. Ол тҧтынушыны ӛзіне қаратуға арналған. Міндетті сертификаттау ӛткен ӛнімді ерікті сертификаттау шамасында, міндетті талаптарды толықтыратын талаптар бойынша да тексеруден ӛткізуге болады. Мысалы, тіс сықпалары әсерінің тиімділігін тексеруге болады. Қазақстан Республикасында отандық және импортталған жабдықтарды қолданудың міндетті шарты - Тӛтенше жағдайлардың алдын алу мен жою бойынша Мемлекеттік инспекция рҧқсатын алу ҥшін аккредиттелген сертификаттау органымен берілген сертификат. Заңнамамен бекітілген, қосымша міндетті сертификаттауға жататын жабдықтардың тізімі бар. Қазақстан Республикасында сертификаттауды жҥргізуге ӛкілетті орган болып: 1. Стандарттау, метрология және сертификаттау бойынша ӛкілетті орган – (Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі Стандарттау, метрология және сертификаттау бойынша комитет (Мемстандарт); 2. Ӛнім, процес, қызметті сертификаттау бойынша аккредиттеу органы; 245 3. Аккредиттелген сынақ зертханалары (орталықтары); 4. Аккредиттеу саласында консалтингтік қызмет кӛрсету бойынша аккредиттелген ҧйымдар; 5. Сертификаттау бойынша сарапшы-аудиторлар саналады. Гигиеналық сертификат гигиеналық талдау жҥргізілген соң беріледі. Гигиеналық сараптама нәтижесінде ҥлгінің қауіпсіз екендігі туралы шешім қабылданған соң гигиеналық қорытынды жасалынады. Бҧл қҧжат ӛнімнің немесе ӛндіріс жағдайының адам денсаулығына қауіпсіздігін растайды. Кӛпшілік тауар топтарына гигиеналық сертификаттар бірінші болып рәсімделінеді. Сәйкестік сертификаты мен сәйкестік декларациясын тек гигиеналық қорытынды болған жағдайда ғана алуға болады. Міндетті тҥрде санитарлық эпидемиологиялық қорытынды (СЭЗ) рәсімделуі қажет тауарлар, кӛрсетілетін қызметтер мен жабдықтар тізімі бекітілген. Қазақстан Республикасында ӛнім мен қызмет кӛрсетуді міндетті және ерікті сертификаттау белгісі – 10.3-сурет, 10.4-сурет. Бҧл белгілер ӛнімнің мемлекеттің барлық стандарттарына сай екенін білдіреді. 10.3 - сурет 10.4 – сурет Сәйкестік белгісі ӛнім қорабына, тауар жапсырмасына қойылады. Осындай қалпында сәйкестік белгісі тҧтынушыны ӛнімнің сертификатталғанын, оның сапасы бекітілген стандарт талаптарына сәйкес екендігін және оған сәйкестік сертификатының рәсімделгенін сатып алушыларға білдіреді. Берілген белгіде сәйкестік сертификатын берген сертификаттау органы туралы ақпарат бар. Әріптік және сандық белгілер сертификаттау органдарының нӛмірлеріне сәйкес келеді. жүктеу/скачать 3.11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|