Қазақстан республикасы бiлiм және ғылым министрлiгi


Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ Хабаршысы



Pdf көрінісі
бет438/615
Дата30.11.2022
өлшемі5.79 Mb.
#466096
1   ...   434   435   436   437   438   439   440   441   ...   615
3-106-2015-2-chast

Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ Хабаршысы
364
Адам туралы ғылымдағы көптеген ғалымдар өнеркәсіпті сараптау мен жанама құралдарды 
пайдалануды жеке-дара қарастырады.
Дж. Верч [9] « жанама әсер » сияқты кедейсоқ жағдайлар жанама әрекетте құралдарды 
пайдаланудағы қалыпты жағдай деп есептейді. Яғни, мәдени құрал оны шығарғандағы мақсатқа 
емес, басқа мақсатта пайдаланылуы мүмкін. Ғылымның барлық тарихы – бұл мәдени құралдардың 
алыну тізбегі, соған ұқсас жұмыстар.
Бұдан екі қорытынды жасауға болады:
1) Адам әрекетін жанамалайтын мәдени құралдар олар қолданылып жатқан мақсатқа емес, басқа 
мақсат үшін шығарылуы мүмкін.
2) Нақты мәдени құралдар көбінесе басқа мәдени дереккөзден алынады.
Жаттықтырушының міндеті – қатысушылардың тіршілік үдерісінде меңгерген тиімсіз мәдени 
құралдарын анықтау және оларға неғұрлым тиімді құралдармен алмастыру. Мысалы, бір мәдени 
ортаға тән танысу немесе сәлемдесу рәсімі басқа мәдени ортада мүлдем орынсыз болып көрінуі 
мүмкін. Мұндай « мәдени рудименттерді » анықтау тұтастай тәуелсіз зерттеудің нысаны болып, 
психологиялық тренингтің даму тәжірибесіне айтарлықтай пайдасын тигізуі мүмкін.
10. Мәдени құралдарды қолдану үкімет пен билікке байланысты.
Мәдени құралдарды қолдану үкіметпен биліктің пайда болу жағдаятына байланысты. Мысалы, 
М.М. Бахтин « авторитарлық » және « іштей сенімді » сөздерді бөліп көрсетеді. Ұстаздың 
немесе шіркеу қызметшісінің айтқан сөздері өктем. Оларды бөліп айту мүмкін емес. Олар тұтас 
қабылданады немесе тұтас жоққа шығарылады. « Іштей сенімді » сөздер диалог болып табылады. 
Яғни белгілі бір сөйлемді айту – тек еріксіз бейне емес. Керісінше, бұл бөтен үкімет пен биліктің 
әсерінен болып жатқан белсенді үдеріс.
Дж. Верчтің бұл ережесі аса маңызды. Шынында да, жаттықтырушыда әуелден билік пен абырой 
бар, ол бұны сабақта айтарлықтай дәрежеге жету үшін пайдалануы қажет. Қорыта келе айтатын 
болсақ, егер жаттықтырушы өз ұстанымының заңдылықтарын шебер қолданып, қатысушылардың 
даму аймақтарының қалыптасуына қатыса жаңа білімнің жаттықтырушыдан қатысушыларға берілу 
үрдісі әлдеқайда қысқа және тиімді болуы мүмкін.
ӘДЕБИЕТТЕР
1 Вачков И.В. Основы технологии группового тренинга. Психотехники: Учебное пособие. – 2-е издание., 
переработка. и допольнительно. - М: Издательство «Ось- 89», 2000. – 224 с.
2 Компетентность в общении: социально- психологический тренинг /Л.А. Петровская. – Москва: Изда-
тельство Московского университета, 1989. – 216 с.
3 Ерментаева А.Р. Жоғары мектеп психологиясы: Оқулық.– Алматы: ЖШС РПБК « Дәуір », 2012. - 492 б.
Управление персоналом. /под ред. Базарова Т.Ю., Еремина Б.Л. 2-е изд., переработка. и допольнительно. 
- М
.: ЮНИТИ, 2002. — 560 с.
5 Введение в практическую социальную психологию / Под ред. Ю.М. Жукова, Л.А. Петровской, О.В. 
Соловьевой. – М.: Смысл, 1999.
6 Цзен Н.В.,Пахомов Ю.В. Психотренинг.Игры и упражнения.–изд.2-е,доп. - М.: Независимая фирма « 
Класс »,1999- 272 с.
7 Танирбергенова А.Ш. Мамандану практикумы. –Астана: Идеал НС, 2014.-180 б.
8 Наука: происхождение, развитие, типология, новая концептуализация: учебное пособие //В.М. Розин.- 
М.: Издательство Московского психолого- социального института; Воронеж: Издательство НПО «МОДЭК», 
2008 – 600 с.
Верч Дж. Голоса разума: Социокультурный подход к опосредованному действию /Институт «Открытое 
общество» (М.). М. :Тривола, 1996. Портал психологических изданий PsyJournals.ru — 
http://psyjournals.ru/
authors/a1862.shtml [Вер
ч Дж.]
10 А.Н. Леонтьев. Проблемы развития психики. М., 1972, стр. 368-378.
11 Выготский Л.С. Игра и ее роль в психологическом развитии ребенка. Вопросы психологии. 1966.- №6.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   434   435   436   437   438   439   440   441   ...   615




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет