Ќазаќстан республикасы білім жєне ѓылым министрлігі
Мемлекеттің ақша-несие жүйесі
жүктеу/скачать 0.65 Mb.
|
| Мемлекеттің ақша-несие жүйесі. Ақша – несие саясаты – инфляцияға қарсы күреске, ұлттық валюта бағамын қолдауға және нарықтың қалыпты жағдайда қызмет етуіне бағытталған мемлекеттің экономикалық саясатының құрамды бөлігі. Ақша–несие саясаты – бұл экономикалық жағдаятты «нәзік қалыпқа түсіретін» құрал. Ақша – несие саясатының негізгі қарасты-ратын міндеттері, толық жұмыспен қаматамасыз етілуді және инфляцияның болмауымен сипатталатын өндірістің жоғары дең-гейіне жетудің экономикалық жүйесіне көмектесу болып табы-лады.
Ақша-несие саясатының мақсаттары: қаржылық нарықтағы теңдестікті қолдау, айналымдағы ақша жиынтығын реттеу мен бақылау; экономикадағы инфляциялық көріністермен күрес, ұлт-тық валютаның бағамын реттеу; экономикалық кезеңді реттеу және жағдаятты теңдес-тіру; экономиканың нақты секторын арзан несие ресурстары-мен қамтамасыз ету. Ақша-несие саясатының негізгі мақсаты инфляцияның тө-мен қарқынын (6-8 пайыз) қолдау болып табылады. Бұл мақсатқа Ұлттық банкте бар барлық құралдарды пай-далану арқылы арқылы ақша базасының деңгейін реттеуді қам-тамасыз етумен қол жеткізуге болады. Ақша-несие саясаты ақша айналымын реттеу, қайта қаржы-ландыру мөлешерін белгілеу, валюталық дәлізді белгілеу және т.б. арқылы жүргізіледі. Барлық көрсетілген құралдар экономи-каға жанама және жалпы ықпал көрсетеді, сондықтан бұл құрал-дарды қолданудың сандық нәтижесі алдын ала баға беруді тө-тенше қиындатады. Қазіргі заманғы жағдайда экономикасы дамыған елдерде үш негізгі құралдар пайдаланылады: ашық нарықтағы опера-цияларды, міндетті резервтердің мөлшері мен есептік мөлше-рін. Олардың көмегімен орталық банк қаржы несие саласын реттеуді жүзеге асырады. Ашық нарықтағы операциялар – бұл есептік саясатты көте-ру құралы. Орталық банк бағалы қағаздарды, банк акцептерін және басқа да несиелік төлемдерді сатады және сатып алады. Ашық нарықтағы операциялардың ерекшелігі, олардың нарық-тық пайыздық мөлшер бойынша емес бұрын белгіленген бағам бойынша өткізіледі. Пайыздық мөлшер мемлекеттік бағалы қа-ғаздардың мерзімділігіне байланысты Орталық банкпен сарала-нымды белгіленеді. Есептік саясат - бұрын коммерциялық банк есептелген вексельдерді қайта есептеу немесе сатып алуға негізделген. Дисконттық саясаттың мәні – несиелік институттарды қай-та қаржыландыру жағдайының өзгеруіне ақша нарығындағы жә-не капитал нарығындағы жағдайға ықпал етуінде. Міндетті резервтердің саясаты – экономиканы ақша–не-сие реттеуінің құралы ретінде, ақша нарығына мемлекеттің тіке-лей әкімшілік әдісімен ықпал етуіне қатысты. Бұл – Орталық банктің коммерциялық банктердің қолда бар ақша ресурстары-ның көлеміне және олардың несиелік мүмкіндіктеріне ықпал етуінің тәсілі.\\\сноска жүктеу/скачать 0.65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|