Икемділік түсінігі
Икемділік дегеніміз – бір айныманың екінші айныманың өзгеруіне пайыздық өзгерістің қатынасы ретінде көріну реакциясы. Сұраныстың бағалық икемділігінің өлшемі, бағаның 1% өзгерту салдарынан товарлардың сатылу көлемі қанша процентке өзгергенін анықтау үшін жүргізіледі.
Сұраныстың бағалық икемділігінің бес әртүрлі варианттары алады:
Сұраныс икемді, қашан да баға аздап төмендесе, сатылу көлемі аздап өзгереді;
Сұраныс бірыңғай икемді болады, қашан бағаның 1% өзгерісі, тауар сатылуының 1% өзгерісіне әкеледі;
Сұраныс икемсіз, егер, баға төмендеуі әжептәуір болса сатылу көлемі аздап өзгереді;
Сұраныс мүлдем икемді – қашан да тұтынушының товар сатып алуының әр көлемі бір бағамен болады;
Сұраныс мүлдем икемсіз, ол тұтынушылар товарларының белгілі санын оның бағасына қарамай ала береді.
Икемділіктің әрбір вариантына өз каэфициенті сәйкес:
К икемді >1
К икемсіз<1
К бірыңғай икемді =1
Табыс бойынша икемділік
Ол товар сұранысының тұтынушылар табысының өзгеруіне ықпалы деңгейін өлшейді: Сұраныстың өзгеру процентінің табыстың өзгеру процентіне қатынасы. Мысалы егер, табыс 8%ке өссе, ал автомобилге сұраныс 24%ке көбейсе, онда бұл товарға табыс бойынша сұраныстың икемділігі 3ке тең.
Товарлардың жоғары категориясына сұраныс табыс сияқты осы бағытта өзгереді: табыс сұраныстың өзгеруіне кері бағытта болуы мүмкін.
Табыс бойынша сұраныстың икемділігін білу экономиканың әртүрлі салаларындағы дамудың бағдарын анықтауға мүмкіндік береді: Салалардың біреуінің кеңеюі басқасының қысқаруына әкеледі.
Икемділік түсінігі товарлардың ұсынысына да қолданбалы. Бұнда келесі жағдайлар орын алады.
Ұсыныс икемді;
Ұсыныс бірыңғай икемді;
Ұсыныс икемсіз.
Ұсыныс икемді болғанды товарлар бағасының 1%ке көбеюі сатылатын товарлардың көлемінің ұсынысы 1%-тен едәуір көп болады. Бұнда икемділік коэфиценті бірден көп болады.
Икемді емес ұсыныс кезінде бағаның жоғарлауы ұсынылатын көлемінің көбеюіне әсерін көп тигізе қоймайды, Бұнда икемділік коэфициент бірден аз болады.
Тұтынушылар мінез-құлқы
Тұтынушылар мінез-құлқының теориясы . Тұтынушылар таңдауының теориясы негіздерін қазіргі ваианттағы шектеулі пайдалылық категориясының көрінісі құрады.
Пайдалылықты анықтауда негізгі екі ықпалды атап өту керек:
1. Тұтынушылар таңдауы жағдайында шектеулі пайдалылықтың жалпы өлшемі қажет емес , яғни пайдалылықтың сандық ықпалы. Бұнда сөз тұтынушылар таңдауы туралы болып отыр.
2. Негізіне қатынастық өлшем бірлестігі қойылған,яғни сандық тәртіп.
1>
Достарыңызбен бөлісу: |