Ќазаќстан республикасы білім жєне ѓылым министрлігі



бет57/61
Дата04.11.2022
өлшемі0.65 Mb.
#463978
түріСабақ
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   61
ДӘРІСТЕР 1-5-1

Протекционализм – бұл ұлттық экономиканы шетел тауарларынан қорғауға және импортты шектеуге арналған саясат.
Фритредерлік – бұл еркін сауда саясаты.
Протекционалистік саясат келесі бағыттарға ие:

  • дайын өнімді импортқа шығарған кезедегі жоғары және экспорт кезіндегі төмен кеден пошлинасын қарастыратын кедендік салық салу;

  • тарифтік емес барьеры: контингенттеу, лицензиялау, мемлекеттік монополия.

Контингенттеу – бұл жеке тауарлардың экспорты және импортына белгілі бір квоталарды бекіту.
Лицензиялау – бұл ұйымдардың сыртқы экономикалық әрекеттерді жүзеге асыруға рұқсат алу.
Мемлекеттік монополия – бұл мемлекеттік органдардың сыртқы экономикалық әрекеттердің ерекше түрлеріне алған ерекше құқығы.
Мемлекеттің ағымды сыртқы экономикалық жағдайын бейнелейтін маңызды ұғым төлем балансы болып табылады.
Төлем балансы – бұл белгілі бір кезеңде шетелге шыққан және шет елден келген төлемдердің ара қатынасы.
Баланс активті, пассивті және тепе-тең болуы мүмкін. Тепе-теңдік жағдай шет елдерде ақша жұмасу және инвестициялау басқа мемлекеттердің жұсау мен инвестициялауынан көпте емес, аз да емес жұмсалуы. Төлем балансының тепе-теңдігі төлемдердің түсуінен жоғарылауы немесе қысқауы жағына қарай өзгеруінен бұзылады. Бұнда төлем балансының активті немесе пасивті қалдығы қалыптасады.
Төлем балансының ірге тасы сауда балансы болып табылады.
Сауда балансы – бұл тауарлардың экспорты мен импортының ара қатынасы.
Капиталды шығару – ұлттық айналым үрдісінен капиталдың бір бөлігін тәркілеу және басқа мемлекеттерге түрлі формадағы өндіріс үрдісіне қосу.
Капиталды шығаруың мақсаты – шаруашылықтың ұлттық жағдайларымен салыстырғанда өндірістің интернационалдық факторларын қолданумен байланысты басымдылықтар есебінен басқа мемлекеттерде барынша жоғары табыс нормасын алу.
Шығарылған капиталарың формалары: кәсіпкерлік және ссудалық болып табылаы. Кәсіпкерлік капитал шет елдерде өзінің жеке өндірісін құру үшін (тікелей инвестициялар) немесе жергілікті компанияларға ақша салу (қоржынды инвестициялар) үшін шығарылады. Ссудалық капиталдар ссудалық пайыз әкелетін қарыздар, несиелерден тұрады.
Жұмыс күшінің халықаралық миграциясы. Жұмыс күшінің миграциясы – еңбекке жарамды халықтардың ұлттық шекарадан тыс ауысуы.
Миграцияның себептерін экономикалық және сыртқы экономикалық деп бөледі:

  • экономикалық: дамыған мемлекеттерде төменгі білікті жұмыс күшіне сұраныстың төмендеуі мен ұсыныстың жоғарылауы, жоғары білікіті мамандарға сұраныстың жоғарлауы, еңбек ақыға мемлекетаралық айырмашылық;

  • Сыртқы экономкалық: демографиялық, саяси, діни, ұлттық, мәдени, жанұяық және т.б.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   61




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет