Ќазаќстан республикасы денсаулыќ саќтау министірлігі
жүктеу/скачать 3.66 Mb.
|
| Тілдің сілекей бездері. Тілдің сілекей бездері үшке: ақуызды, шырышты және аралас болып бөлінеді.
Ақуызды сілекей бездері тіл қатпарларындағы науалы және жапырақ тәрізді бүртікшелерге жақын орналасқан. Бұлар – қарапайым түтікшелі тармақталған бездерге жатады. Олардың шығарушы өзектері науалы бүртікшелердің шұңқырларына немесе жапырақ тәрізді бүртікшелердің арасына ашылады және кейде құрамында кірпікшелері бар жасушалары болатын көпқабатты жазық эпителиймен қапталады. Аяққы бөлімдері саңылаулары тар тармақталған түтікшелер түрінде болады. Олар орталарында жасушааралық секреторлық капиллярлар өтетін, ақуызды секрет бөліп шығаратын конус пішінді жасушалардан - сероциттерден тұрады. Шырышты бездер негізінен тілдің түбірінде және оның бүйір беттерінің өн бойында орналасады. Бұлар жеке жатқан құрылысы бойынша қарапайым альвеолярлық – түтікшелі тармақталған бездер болып табылады. Олардың өзектері көпқабатты эпителиймен қапталып, кейбір кезде кірпікшелермен жабдықталған. Тілдің түбірінде олар бадамша бездердің криптілеріне ашылады. Бұл бездердің түтікшелі аяққы бөлімдері шырышты жасушалардан - мукоциттерден тұрады. Аралас бездер тілдің алдыңғы бөлігіне орналасады. Олардың өзектері (жалпы саны 6 млн шамасында) шырышты қабықшаның тіл астындағы қатпарларының бойына ашылады. Аралас бездердің секреторлық бөлімдері тілдің ішінде ірге тепкен. Тілдің қанмен жабдықталуы көп тармақталған және тілдің бұлшықеттерінде кең тор құрайтын артериялар арқылы жүзеге асады. Тілдің үстіңгі қабатында тамырлар көлденең орналасады, олардан шырышты қабықшаның бүртікшелеріне тік аяққы тармақтар бөлініп шығады. Аяққы тармақтар дәнекер тіндік бүртікшелерде капиллярлар торын қалыптастырады да, әрбір бүртікшеге одан гөрі кішірек қан капиллярларының бір оралымы кіреді. Тілдің үстіңгі қабаттарынан қан шырышты қабықшаның меншікті қабатында орналасқан вена өріміне құйылады. Шағын лимфа тамырлары да шырышты қабықшаның меншікті табақшасында тор түзейді. Бұл тор тілдің астыңғы бетінің шырыш асты негізінде жатқан ірілеу тормен жалғасады. Лимфа түйіндерінің көбі тілдің бадамша безінің маңайында орналасқан. жүктеу/скачать 3.66 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|