Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі Ы. Алтынсарин атындағы ұлттық білім беру Академиясы Әлемдік педагогикалық ой сана
V. Педагогикадағы буржуазиялық-идеологиялық тұжырымдамаларды сынау мәселесі
жүктеу/скачать 0.72 Mb.
|
| V. Педагогикадағы буржуазиялық-идеологиялық тұжырымдамаларды сынау мәселесі.
2. Зерттеудің логикалық құрылымы Зерттеу жұмысы өзінің нысандық саласын таңдап алудан басталады. Мұндай бөлігі не тәжірибелік іс-әрекетте (айталық, белгілі бір пәнді бастауыш, орта және жоғарғы сыныптарда оқыту) не оның ғылыми мәселелерде көрініс беруі(дамыта оқыту теориясы, жекелік тұғыры ұстанымы және т.с.с.). Нысан бөлігін таңдау: оның өзектілігі, жаңашылдығы және нәтижелілігі сияқты объективті шарттарына; білімділік, өмірлік тәжірибе, бейімділігі, қызығушылығы, қабілеті, ой ерекшелігі, оның ғылыми ұжым мен оның жетекшісі, кәсіптік іс-әрекетімен байланыстылығы сияқты субъективті шарттарға сүйенеді. Мәселенің даму үдерісі зерттеу нысаны мен пәнін анықтаумен тығыз байланысты. Зерттеу нысаны мен зерттеу пәні екеуі қатар қолданылғанымен екі түрлі. Зерттеу нысаны – міндетті болса, зерттеу пәні – іздену арқылы қарастырылады, табылады. «Зерттеу нысаны» ұғымы «объективтік шындық» ұғымына сай емес. Гносеология зерттеу нысаны деп таным үдерісіне кіріктірілген шындық нысанының құрылымы мен қарым-қатынасын айтады. Әрбір зерттеу нысаны зерттеушіден тәуелсіз, бірақ соның нәтижесінде көрінетін қандай да бір қатынас пен қасиет жиынтығы. Бұл ғылыми таным нысанына нақтыланған мөлшерде субъективті, сонымен қоса танымға қазір ұғым кіргізу, ізгілендірілген белгі түрінде көрсетілген, тағы да бақыланбайтын нысандар, әдетте шынайы нысандардың қайта құруын өзімен бірге көрсетеді. Дидактикалық нысан ретінде нысандық болмысты көрсету қате. Мысалы, «Бастауыш сыныптардағы орыс тілін үйрету» дегеннің орнына нысанды дұрысырақ айтуға болар еді. Мысалы: «қазақ тілінің грамматикалық нормасы мен мәдениетін төменгі сынып оқушыларына меңгерту үрдісін басқару» немесе «төменгі сынып оқушыларының білім меңгеруіне және тілдік дамуына педагогикалық басшылық». «Таным нысаны» деген түсінікке қарағанда «таным пәні» түсінігі бұл мағынада дәлірек. Бір ғана ғылыми нысан әртүрлі зерттеу пәні болуы мүмкін екенін ескеруіміз керек. Оңаша зерттеу пәніне тек қана байланыстар, нысан қатынастары негізгі жұмыстың зерделеуге қажет элементтері ретінде кіреді. Педагогикалық жұмыста ең бастысы педагогикалық нысанның анықтылығы мен зерттеу пәні болып табылады. Зерттеу пәні - гуманитарлық оқыту үрдісіндегі оқушылардың танымдық әрекеті,-деп жазады бір жас зерттеуші. Бір қарағанда, бұл жерде бәрі дұрыс. Бірақ та анықтама екі жағдайға байланысты дұрыс құрастырылмаған. Біріншіден, ол нақты емес, себебі оқушшының танымдық әрекетінде әртүрлі элементтерді, қатынастарды, жақтарды бөліп қарауға болады. Екіншіден, танымдық әрекет психологияның зерттеу пәні, өйткені онда бұл педагогикалық байланыстар мен қарым-қатынастар көрсетілмеген. Барлық жағдайда зерттеу сызбасын құру пайдалы, бұл бірізді немесе тармақталған болады. Онда тарапты пункттер белгіленеді, яғни олар өзекті мәселелер және оның шешілу бағыттарының дұрыстығын байқатады.. жүктеу/скачать 0.72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|