3.1.Логистикадағы жеткізу тізбегінің құрылымы
Осы уақытқа дейін тек бір ұйымның шекарасындағы материалдардың қозғалысына мән беріп келеміз. Нақты өмірде ұйымдар бір-бірінен оқшау жұмыс істемейді. Шындығында, олардың әрқайсысы өз жеткізушілерінен материалдарды сатып алған кезде тапсырыс беруші ретінде әрекет етеді, содан кейін өз өнімдерін өз тұтынушыларына жеткізген кезде өзі жеткізуші болады. Осылайша, көтерме сатушы өндірушілерден тауарларды сатып алғанда тұтынушы ретінде, содан кейін бұл тауарларды бөлшек сауда дүкендеріне сатқанда жеткізуші ретінде әрекет етеді. Компоненттерді өндіруші шикізатты жеткізушілерден сатып алады, оларды өңдейді және өз өнімдерін шығарады, содан кейін ол басқа өндірушілерге береді. Өнімдердің көпшілігі жасау кезінде бастапқы деңгейдегі жеткізушілерден соңғы пайдаланушыларға ауысатын бірнеше ұйым арқылы өтеді. Айталық, бұл процестегі сүт фермадан, сүт таситын көліктен, сүт зауытынан, құю зауытынан, көтерме сатушыдан және супермаркеттен біздің үстелімізге жеткенше өтеді. Тіс щеткасының жолы мұнай компаниясынан басталады, содан кейін құбырды, мұнай өңдеу зауытын, химиялық зауытты, пластмасса компаниясын, щетка өндірушісін, импорттаушыны, көтерме сатушыны және бөлшек сатушыны аралап, ваннада аяқталады. Біздің үстелге жеткенше бірнеше ұйымнан өтетін қағаз парағы туралы да солай деуге болады.Пластмасса компаниясы, щетка өндірушісі, импорттаушы, көтерме сатушы және бөлшек сатушы біздің ваннада аяқталмай тұрып,біздің үстелге жеткенше бірнеше ұйымнан өтетін қағаз парағы туралы да солай деуге болады.
Жеткізу тізбегін ұсынудың ең оңай жолы - өнімнің әрқайсысы оған құндылық қосатын бірқатар ұйымдар арқылы қалай қозғалатынын көрсету. Егер бұл ағымды қандай да бір ұйым тұрғысынан қарастыратын болсақ, онда оған дейін орындалған іс-әрекеттер, т.б. материалдардың осы ұйымға қозғалысы алдыңғы (жоғары) іс-әрекеттер, ал ұйымнан материалдар шығарылғаннан кейін жүзеге асырылатындары кейінгі төменгі ағын деп аталады.
Кесте: Жеткізу тізбегіндегі әрекеттер
Іс жүзінде көптеген ұйымдар әртүрлі жеткізушілерден материалдарды алады және олардың өнімдерін тұтынушылардың кең ауқымына таратады. Сондықтан, жеткізушілердің әртүрлі деңгейлері арқылы және әртүрлі жеткізу тізбегі арқылы әртүрлі ұйымда кірістер бір-бірімен кездеседі, олар сол арқылы өтеді. Өнім шығаруда пайда болып, содан кейін тұтынушылардың әртүрлі деңгейлері арқылы қозғалып, қайтадан алшақтайды. Осылайша, өндіруші құрастыру қондырғыларының жеткізушілерін бірінші деңгейлі жеткізушілер ретінде, құрамдас бөліктерді өндірушілерді екінші деңгейлі жеткізушілер ретінде, материалды жеткізушілерді үшінші деңгейлі жеткізушілер ретінде және т.б. қарастыруы мүмкін. Екінші жағынан, ол көтерме сатушыларды өзінің бірінші деңгейлі тұтынушылары, бөлшек саудагерлерді өзінің екінші, ал соңғы тұтынушылары үшінші деңгейлі тұтынушылары ретінде қарастыруы мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: |