Қазақстан Республикасының ғылым және білім министрлігі Батыс Қазақстан гуманитарлық академиясы

ӘЛЕУМЕТТАНУ

1. Әлеуметтану пәні нені зерттейді ?

А/. Адамның ішкі дүниесі мен ойы

В/. Әлеуметтік мінез-құлық, әлеуметтік қатынас, әлеуметтік институт

С/. Қоғам

Д/. Қоғамның бұрынғы өмірі

2. 
   Әлеуметтанудың негізін қалаған кімдер ?
   

В/. К.Маркс, Ф. Энгельс

С/. Платон, Аристотель

Д/. О.Конт, Г.Спенсер

2. 
   Мемлекеттік құрылым жетік қызмет атқаруы үшін "орта топ" маңызын тұңғыш ашқан ойшыл кім ?
   

В/. Аристотель

С/. Платон

Д/. Дж. Локк

2. 
   Социология терминін кім алғаш қолдады ?
   

В/. Т.Гоббс

С/. Г.Спенсер

Д/. М.Вебер

2. 
   "Аномия" түсінігін кім қолданды ?
   

В/. Г.Спенсер

С/. О.Конт

Д/. С. Хапенцукер

2. 
   Қандай теория жалпы әлеуметтанулық болып саналады ?
   

В/. орта деңгей теориясы

С/. арнайы теориялар

Д/. тұлғалар арасындағы қарым-қатынас теориясы

2. 
   О.Конт, Г.Спенсер, Э. Дюркгейм қандай теорияның негізін қалады ?
   

В/. символикалық интеракционизм және этнометодология

С/. дау-жанжал теориясы

Д/. тарихи материализм

2. 
   К.Маркстің пікірінше тарихтың қозғаушы күші болып табылатын фактор ?
   

В/. таптық күрес

С/. этно-ұлттық жанжал

Д/. өркениеттер бәсекесі

2. 
   Р.Дарендорфтың пікірінше әлеуметтік жанжалдың басты себептері қандай аймақтарда болады ?
   

В/. биліктік қатынастарда

С/. ұлтаралық қатынастарда

Д/. партиялар арасындағы қатынастарда

2. 
   Көпмәтінді жинақтардағы әлеуметтік ақпараттар мазмұнын сандық өлшем әдісі қалай деп аталады ?
   

В/. әлеуметтік өлшем

С/. контент-сұрыптау

Д/. семантикалық ретсіздік

2. 
   Әлеуметтік сұрақ қандай нысандарда жүргізіледі ?
   

В/. тест және әлеуметтік өлшемдік сұрақтар

С/. контент-сұрыптау және сана-тілдік сұрыптау

Д/. байқау және сұрыптамалық

2. 
   Әлеуметтік сұрау жүргізудің қандай түрлері белгілі ?
   

В/. бәрінен бірдей және таңдап сұрау

С/. бұқаралық және талдап-таңдау

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы

2. 
   Қандай әдістер сапалық әдістер болып саналады ?
   

В/. Анкеттік сұрақ және контент-сұрыптау

С/. Статистикалық - есептік

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы

2. 
   Зерттеу объектісінің бүкіл құрамы мен тікелей талдауға бөлек құрамы арасындағы жақын сәйкестік қандай түсінікпен белгіленеді ?
   

В/. репрезентативтік

С/. континуум

Д/. тұжырымдық

2. 
   Қандай жағдайда таңдау шеңбері басты жиынтықтың 10 процентін құрайды?
   

В/. егер басты жиынтық 1000 бірліктен көп болмаса

С/. егер басты жиынтық 5000 бірліктен көп болмаса

Д/. егер басты жиынтық 10000 бірліктен көп болмаса

2. 
   Т.Парсонс әлеуметтік әрекеттің қандай құрылымдық элементтерін бөліп шығарады ?
   

В/. әрекет субъектісі мен объектісі

С/. әрекет субъектісі, объектісі мен пәні

Д/. тұтыныс, мақсат, іс-әрекет

2. 
   Қандай әрекеттерді М.Вебер әлеуметтік ретінде анықтады ?
   

В/. аффективтік /өз әрекетіне мән бермеу/

С/. дәстүрлі

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы

2. 
   Әлеуметтік өзара байланыс қандай деңгейлерде зерттеледі ?
   

В/. жоғары деңгейде

С/. жоғары және төмен деңгейде

Д/. жеке даралықтар арасында

2. 
   Берілген тұжырым жеке даралықтар өзара байланыстары теорияларының қайсысына тән "Адамдар бір-бірімен пікір алмасу үрдісі кезінде бір-бірін қалай түсінуіне сәйкес өзара байланысқа түседі"
   

В/. символикалық интеракционизм

С/. этнометодология

Д/. әсерлерді басқару теориясы

2. 
   Әлеуметтендіру жүрісін қандай факторлар айқындайды ?
   

В/. әлеуметтік

С/. жеке даралық және әлеуметтік

Д/. психобиологиялық

2. 
   Әлеуметтендірудің әлеуметтік тетіктеріне не жатады ?
   

В/. үгіт-насихат және күш қолдану

С/. сән

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы

2. 
   Қай мезгілде әлеуметтендіру үрдісі өте тез жүреді ?
   

В/. зейнетақы жасында

С/. белсенді еңбек қызметі кезінде

Д/. балалық шағында

2. 
   Қай түсініктің басқаларға қарағанда мағынасы тар ?
   

В/. қылмыстық мінез-құлық

С/. бұзақылық мінез-құлық

Д/. олардың бәрінің мағынасы тең

2. 
   Қай теорияға сәйкес, ауытқушылық себебі капиталистік қоғам ежелеріне қарсы тұру болып түсіндіріледі ?
   

В/. аномия

С/. радикальды криминология

Д/. стигматизация теориясы

2. 
   Әлеуметтік стратификация теориясы негізінде кімдердің идеясы жатыр ?
   

В/. М.Вебер, П.Сорокин, Т.Парсонс, Р.Мертон, К.Дэвис

С/. К.Маркс, Ф. Энгельс

Д/. Н.Макиавелли, Т.Гоббс, Дж.Локк, Ш-Л Монтескье

2. 
   Әлеуметтік стратификация теориясы жақтастары қазіргі қоғам құрамында қандай жіктерді бөледі ?
   

В/. жұмысшылар, шаруалар және зиялылар

С/. басқарушылар мен бағыныштылар

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы

2. 
   Адамның қоғамдағы жағдайының қоғамдық санада бағалануын қандай түсінік көрсетеді ?
   

В/. әлеуметтік аскрипция

С/. әлеуметтік роль

Д/. әлеуметтік - бедел

2. 
   Әдетте жеке адамдар қоғамдағы ең көрнекті орындарға қандай жолмен жетеді ?
   

В/. аномия /түсінбеу/

С/. жетістік

Д/. обструкция/ жамандау/

2. 
   Адамдардың қандай бірлестігі айқын ұлттық сәйкестікке, ортақ заң жүйесіне, айқын жағырафиялық аймаққа ие ?
   

В/. басты жиынтық

С/. әлеуметтік тап

Д/. қоғам

2. 
   Әлеуметтік-экономикалық және саяси қатынастарды анағұрлым жоғары дамыған қазіргі қоғамдарды қандай түрге жатқызады ?
   

В/. жаңа жаңғырту /постмодернистік/

С/. дәстүрлі

Д/. жоғарыда аталғандардың бәріне

2. 
   Отбасы және некелік қарым-қатынас ережелері не болып табылады ?
   

В/. өмір үлгісі

С/. дәстүр, әдет

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы

2. 
   Неке нысаны негізінде отбасының қандай түрлері бөлінеді ?
   

В/. патриархальдық, матриархальдық, элитарлық

С/. полигамия және моногамия

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы

2. 
   Білім беру институты шеңберінде қандай негізгі ролдер бар ?
   

В/. құқық объектісі мен субъектісі

С/. әке, шеше, бала

Д/. оқытушы мен оқушы

2 вариант

1. Әлеуметтану қандай ғылымдармен тығыз байланысты?

А/. демография, психология, антропология

В/. биология, география, физика

С/. математика, астрономия.

Д/. әдебиет, тіл білімі, парапсихология.

2. 
   Қандай топты Платон "үлгілі мемлекетке" кіретін азаматтар етіп бөліп көрсетті?
   

В/. Пәлсапашылар, әскерилер, жер өңдеуші мен қолөнершілер

С/. Өте байлар, өте кедейлер, орта дәрежелілер

Д/. Жоғарғы топ, ортаңғы топ, төменгі топ.

2. 
   "Үлгілі мемлекеттің сана мен ғана сезінетін бейнесін жасаудан гөрі адамдардың шыны өмірін зерттеуге назар аударған тұңғыш ойшыл кім?
   

В/. Т. Гоббс

С/. О.Конт

Д/. М.Вебер

2. 
   О.Конттың, Г.Спенсердің, Э. Дюркгеймнің қоғамға деген көзқарасын қандай тұрғыда қарауға болады?
   

В/. социал-дарвинистік

С/. органистік

Д/. экстибиционистік

2. 
   К.Поппердің түсінігі бойынша қандай басты ұстаным ғылыми-әдістемелік түсінігін айқындайды?
   

В/. құндылық бейтарап

С/. Верификация

Д/. Ревизионистік /қайта өңдеу/

2. 
   Макроәлеуметтанулық теориялар нені түсіндіреді?
   

В/. тұлғалар арасындағы байланыстар

С/. макростардың жүйеге әсері

Д/. жекетұлғалардың әлеуметтену үрдісі

2. 
   Т. Парсонс, Р.Мертон, К.Дэвис қандай теорияларды құрастырды?
   

В/. символикалық интеракционизм және этнометодология

С/. дау-жанжал теориясы

Д/. тарихи материализм

2. 
   К. Маркстың пікірінше әлеуметтік жанжалдардың басты себебі болып табылатын фактор не?
   

В/. саяси

С/. идеологиялық

Д/. мәдени

2. 
   Эмпириялық әдістер дегеніміз не?
   

В/. әлеуметтік шындықты танудың анағұрлым жалпы моделі

С/. ойлау, бағалау түрі

Д/. әлеуметтік шындықты түсіндіретін әдіс.

2. 
   Көріністер мен үрдістер арасындағы себеп-салдар қатынастарын айқындауда көбіне-көп қандай әдіс қолданылады?
   

В/. эксперимент

С/. нормативті-құндылықтық

Д/. тест жүргізу

2. 
   Құжаттарды талдау әдісі қандай көздерден ақпарат алуға мүмкіндік береді?
   

В/. жазу машиналарында сақталатын көздер

С/. фонетикалық және сурет-кестелік

Д/. жоғарыда айтылғандардың барлығы

2. 
   Әлеуметтік бақылау жүргізудің қандай түрлері белгілі?
   

В/. Далалық және зертханалық

С/. Қосылған және қосылмаған

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы

2. 
   Қандай әлеуметтік зерттеулердің пәні мен әдісі бірдей, ал объектісі әртүрлі
   

В/. қайталап сұрау

С/. салыстырмалы сұрау

Д/. байқау үшін сұрау

2. 
   Әлеуметтік зерттеу объектісі болып не табылады?
   

В/. айқындалуы тиіс нәрсе

С/. зерттеліп, талданып жатқан нәрсе

Д/. әлеуметтік дискурс

2. 
   Социологтар өз зерттеулерінде қандай таңдауды қолданады ?
   

В/. мүмкіндік таңдау

С/. өз қалауы бойынша

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы

2. 
   Адам әрекетінің басты мән-мағына беруші факторы не болып табылады?
   

В/. құндылықтық бейімделу

С/. мақсаттар

Д/. мүдделер

2. 
   Т.Парсонстың пікірінше қайраткердің жалпы ережеге бағынуына немесе ерекше сәттерді ескеруіне қандай "ауыспалы әрекет түрлері" куә болады?
   

В/. аффективтік - бейрәсми

С/. әмбебап - тәжірибелік

Д/. ерекшелік - қосқабаттылық /диффузность/

2. 
   Берілген тұжырым жеке даралықтар өзара байланыстары теорияларының қайсысына тән "Адамдар бір-бірімен өз тәжірибесі негізінде мүмкін пайдалар пен шығындарды есептей отырып өзара байланысқа түседі?
   

В/. символикалық интеракционизм

С/. этнометодология

Д/. әсерлерді басқару теориясы

2. 
   Берілген тұжырым жеке даралықтар өзара байланыстары теорияларының қайсысына тән, "Адамдар бір-бірімен жас шағында пайда болған үлгілер мен осы кезеңде басынан кешірген егестер әсерімен өзара байланысқа түседі?”
   

В/. символикалық интеракционизм

С/. психосұрыптау

Д/. этнометодология

2. 
   Әлеуметтендіру агенттеріне не жатады?
   

В/. отбасы, қатарластары, мектеп, БАҚ

С/. сезім, ерік, еске сақтау және ойлау қабілеттері

Д/. жынысы, жасы, мінезі, денелік құрылымы

2. 
   Әлеуметтендіру қай мезгілден басталады?
   

В/. адамның мектепке барған уақытынан

С/. кәмелетке толған уақытынан

Д/. толыққанды есейген уақытынан

2. 
   Қай теорияға сәйкес, ауытқушылық себебі адамның дене дамуы ерекшелігі болып түсіндіріледі?
   

В/. аномия

С/. психосұрыптау

Д/. стигматизация

2. 
   Әлеуметтендіру теорияларының қайсысы, оны адамның танымдық мүмкіндіктерінің даму үрдісі ретінде айқындайды?
   

В/. психосұрыптау

С/. символикалық интеракционизм

Д/. мәдени бегделік

2. 
   Ақша, билік, бедел сияқты әлеуметтік құндылықтарға жетудегі адамдар мүмкіндігі бірдей болмайтын жағдай қалай анықталады?
   

В/. әлеуметтік теңсіздік

С/. әлеуметтік айырмашылық

Д/. жаратылыстық теңсіздік

2. 
   Әлеуметтік стратификация теориясы жақтастарының көзқарастары бойынша әлеуметтік теңсіздік негізі неде ?
   

В/. билік үшін күрес

С/. таптық күрес

Д/. қоғамдағы еңбек бөлінісі

2. 
   Адамның нақты анықталған құқықтар мен міндеттерге сәйкес қоғамдағы жағдайын қандай түсінік көрсетеді ?
   

В/. әлеуметтік аскрипция

С/. әлеуметтік роль

Д/. әлеуметтік - бедел

2. 
   Бір әлеуметтік роль адамға қарама-қайшы талаптар қоятын жағдайды қандай түсінік бейнелейді?
   

В/. рольдік егес

С/. рольдік бұлқыныс

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы.

2. 
   Қоғамдық қорларды пайдалану арқылы нақты әлеуметтік тұтыныстарды қанағаттандыруға арналған мәртебелер мен рольдер жиынтығы қай түсінікпен белгіленеді?
   

В/. әлеуметтік орта

С/. басты жиынтық

Д/. рольдік жүйе

2. 
   Қоғамдық-экономикалық формация теориясы шеңберінде қоғам қандай түрлерге бөлінеді?
   

В/. христиан, мұсылман, конфуциан

С/. аң аулау, жер шаруашылығы, өнеркәсіпті

Д/. дәстүрлі, қазіргі, жаңа

2. 
   Отбасы және неке институтының ең бастапқы тұтынысы неде ?
   

В/. қауіпсіздік пен әлеуметтік тәртіп

С/. өмір сүруге қаражат табу

Д/. білім беру, мамандар даярлау

2. 
   Отбасы және неке институтының негізгі қызметтері қандай?
   

В/. тамақ, киім, баспана табу

С/. ережелер мен заңдарды қолдау

Д/. әлеуметтік үрдістерге жаңа құндылықтар әкелу

2. 
   Білім беру институтының ең негізгі тұтынысы неде?
   

В/. өмір сүруге қаражат табу

С/. өмір мағынасын іздеу, рухани мәселелерді

Д/. білім, құндылықтар, тәжірибе беру.

2. 
   Білім беру институтының заттық-мүліктік бейнесін не көрсетеді?
   

В/. фабрика, кеңсе

С/. қоғамдық орындар мен ғимараттар

Д/. мектеп, университет, кітаптар

3 вариант

1. Әлеуметтану қандай қызметтерді атқарады?

А/. танымдылық және әдістемелік

В/. социотехникалық және басқарушылық

С/. диагностикалық және болжау қызметі

Д/. жоғарыда айтылғандардың бәрі.

2. 
   Платонның ойынша "үлгілі мемлекет" азаматының қандай топқа жататынын не анықтау керек?
   

В/. жеке меншігінің болуы

С/. биліктің болуы

Д/. шығу тегі

2. 
   О. Конттың пікірінше адамзат ақыл-ойының дамуы неше танымдық сатыдан өтті?
   

В/. мифологиялық, философия-этикалық, діни, азаматтық, әлеуметтік

С/. идеалистік, материалистік

Д/. метафизикалық, диалектикалық

2. 
   О.Конт өзінің теориясын қандай бөліктерге бөлді?
   

В/. әлеуметтік статика және әлеуметтік динамика

С/. әлеуметтік құрылым және әлеуметтік қызмет

Д/. материалистік және эмпириокритицистік

2. 
   Социология өз зерттеуінде қандай әдістерді қолданады?
   

В/. теоретикалық

С/. эмпириялық

Д/. жоғарыда көрсетілгендердің бәрі

2. 
   Қандай теориялар макроәлеуметтануға жатады?
   

В/. символикалық интеракционизм және этнометодология

С/. айырбас теориясы мен психосұрыптау.

Д/. адамгершілік даму теориясы және танымдық мүмкіндіктер даму теориясы

2. 
   "Әлеуметтік тұтастық елдің көптеген азаматтарының құндылықтардың біртұтас жүйесіне табынуы негізінде пайда болады", - деген тұжырым қай теорияға тән ?
   

В/. символикалық интеракционизм және этнометодология

С/. дау-жанжал теориясы

Д/. айырбас теориясы

2. 
   "Қоғамдық құрылым адамдардың бір тобының басқаларға үстемдігіне негізделген",- деген тұжырым қай теорияға тән?
   

В/. функционалистік

С/. айырбас теориясы

Д/. жаңа феминизм

2. 
   Қандай әдістер эмпириялыққа жатады?
   

В/. абстрагирования, моделирования

С/.нормативті-құндылық, социо-детерминистік, психологиялық, мәдени.

Д/. құжаттарды сұрыптау, бақылау, эксперимент, сұрау, тестілік сұрақтар

2. 
   Адамдар мінез-құлқын көзбен көріп және мұқият тыңдау арқылы мақсатты түрде ақпарат жинау әдісі қалай
   

А/. контент-сұрыптау

В/. әлеуметтік өлшемдік сұрақ

С/. эксперимент

Д/. бақылау

2. 
   Адамдар санасының жеке ерекшеліктері туралы терең және нақты ақпарат алуды қандай әдіс қамтамасыз етеді?
   

В/. анкеттік сұрақ

С/. әлеуметтік - өлшемдік сұрақ

Д/. сұхбат

2. 
   Әлеуметтік эксперименттің қандай түрлері белгілі?
   

В/. далалық және зертханалық

С/. шыни және үлгілі-бейнелік

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы

2. 
   Зерттеу объектісінің тікелей талдауға жататын элементтердің жиынтығы қандай түсінікпен белгіленеді?
   

В/. басты жиынтық

С/. таңдау

Д/. зерттеу пәні

2. 
   Әдетте таңдау қандай жағдайда құрылады?
   

В/. егер басты жиынтық 1000 бірліктен көп болса

С/. егер басты жиынтық 5000 бірліктен көп болса

Д/. егер басты жиынтық 10000 бірліктен көп болса

2. 
   Қандай әрекеттер әлеуметтік болып айқындалады?
   

В/. адамның кез-келген әрекеті

С/. адамның мақсатты әрекеті

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы

2. 
   М. Вебер әлеуметтік әрекеттің "үлгілі түрлерін" қандай негізде бөліп шығарды?
   

В/. қайраткердің өзіне және өзгелерге бағытталуы

С/. әрекет іске асырылуының аймағы

Д/. әрекет заңдылығының түрлері

2. 
   Әлеуметтік байланыс өзін неде көрсетеді?
   

В/. әлеуметтік өзара әрекет

С/. әлеуметтік қатынастар

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы

2. 
   Берілген тұжырым жеке даралықтар өзара байланыстары теорияларының қайсысына тән, "Адамдар бір-бірімен жазылмаған ережелер әсерімен өзара байланысқа түседі?"
   

В/. символикалық интеракционизм

С/. этнометодология

Д/. әсерлерді басқару теориясы

2. 
   Әлеуметтендіру түсінігі нені білдіреді ?
   

В/. әлеуметтік орталық құндылықтар жүйесінің бұзылу үрдісі

С/. адамның жеке даралық ретінде қалыптасуы мен дамуы

Д/. жеке адам жүйесіздігінің үрдісі

2. 
   Әлеуметтендірудің психологиялық тетіктерге не жатады ?
   

В/. текестік /идентификация/

С/. кінә мен ар-ұят сезімдері

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы.

2. 
   Әлеуметтендіру қай мезгілде бітеді?
   

В/. мектепті бітірген уақытынан

С/. кәмелетке толған шағында

Д/. толыққанды есейген уақытта

2. 
   Әлеуметтендіру теорияларының қайсысы, оны адамның санасыз ұмтылыстарды бақылай білуге үйрену үрдісі ретінде анықтайды ?
   

В/. психосұрыптау

С/. символикалық интеракционизм

Д/. мәдени бөгделік

2. 
   Қай теорияға сәйкес, ауытқушылқ себебі әлеуметтік ынталы мақсаттар мен оларға жету құралдары арасындағы алшақтық болып түсіндіріледі ?
   

В/. аномия

С/. радикальды криминология

Д/. стигматизация теориясы

2. 
   Әлеуметтік стратификация дегеніміз не?
   

В/. әлеуметтік теңсіздікті түсіндіретін теория

С/. әлеуметтік жіктерді зерттеу әдісі

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы

25. Әлеуметтік топқа қандай мінездеме тән?

А/. құрамының біртектілігі мен тұтастық

В/. өз шегінің айқындалуы мен тұрақтылығы

С/. ортақ мүдделерінің болуы және нақты әрекет түрлерін іске

асыру қабілеті

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы

26. Адамның қоғамдағы жағдайына сәйкес мінез-құлқын қандай түсінік көрсетеді?

А/. әлеуметтік мәртебе

В/. әлеуметтік аскрипция

С/. әлеуметтік роль

Д/. әлеуметтік - бедел

27. 
    Әлеуметтік мәртебелердің қандай түрлері бар?
    

В/. жас ерекшелігі және отбасылық мәртебе

С/. оған берілген және өз қолымен жеткен мәртебе

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы,

27. 
    Әлеуметтік ортаның ең ірі бөлшегі не болып табылады?
    

В/. әлеуметтік топ

С/. әлеуметтік тап

Д/. қоғам

27. 
    Қоғамды жаңғырту /модернизация/ өзіне қандай үрдістерді қосады?
    

В/. қалаға көшу /урбанизация/ мен мемлекеттік аппараттың күшеюі

С/. жеке бостандықтар мен демократиялық үрдістердің өркендеуі

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы

27. 
    Адамзат басына тұқымдық қасірет әкелетін не?
    

В/. қан араласушылыққа тыйым салу

С/. адамзаттық рулық қауымға өтуі

Д/. отбасының пайда болуы

27. 
    Әлеуметтік институт ретінде отбасы негізі неде?
    

В/. қандас туыстық

С/. бала асырап алу

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы

27. 
    Білім беру институтының негізгі қызметтері қандай?
    

В/. заңдар мен ережелерді қолдау

С/. оқыту мен тәрбиелеу

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы.

27. 
    Білім беру жүйесінің құрылымдық элементтері не болып табылады?
    

В/. орта мектеп

С/. жоғары мектеп

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы

27. 
    Қазақстанда қандай білім жүйесі бар?
    

В/. жеке

Д/. жоғарыда аталғандардың барлығы.